Πρωθυπουργός από την Κωνσταντινούπολη: Είναι μια καλή ημέρα για τις διμερείς μας σχέσεις

Το σύνολο των θεμάτων, που αφορούν τις δύο χώρες, με έμφαση την ανάπτυξη της οικονομικής συνεργασίας και τα θέματα πολιτικής της καθημερινότητας των πολιτών συζήτησαν οι δύο πρωθυπουργοί Ελλάδας και Τουρκίας κκ Ταγίπ Ερντογάν και Αντώνης Σαμαράς, κατά την συνάντησή τους στην Κωνσταντινούπολη.

Στις κοινές δηλώσεις, που ακολούθησαν την συνάντηση, ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε στο θέμα της ΑΟΖ, λέγοντας ότι «μοιραστήκαμε την κοινή πεποίθηση στηριζόμενοι στην αρχή της αμοιβαία επωφελούς λύσης -win win- ότι πρέπει να γίνουν βήματα για την ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο». Ο Έλληνας πρωθυπουργός από την πλευρά του, περιορίστηκε να πει ότι «δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να μπούμε σε λεπτομέρειες. Η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα που απορρέει από το διεθνές δίκαιο».

Γενικότερα πάντως, η συνάντηση χαρακτηρίστηκε από το αμοιβαίο «fair play» καθώς και από την προσπάθεια να αναδείξουν θέματα που βοηθούν την βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών και να υποβαθμίσουν τις διαφορές που αναγνώρισαν ότι υπάρχουν.

Ο κ . Σαμαράς είπε ότι «παρά την κρίση, η Ελλάδα είναι σταθερός παράγοντας για την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή. Στόχος των συναντήσεων είναι η οικοδόμηση καλής γειτονίας και η προσπάθεια επίλυσης των διαφορών, να μην υπάρχουν αγκάθια» και πρόσθεσε ότι το κρίσιμο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας άπτεται των διερευνητικών επαφών. Η Ελλάδα», είπε, «είναι προσκολλημένη στο διεθνές δίκαιο και στις διεθνείς συνθήκες.

«Είναι μία καλή ημέρα η σημερινή για τις σχέσεις των δύο χωρών» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Σαμαράς και πρόσθεσε ότι υπογράφηκαν 25 συμφωνίες, περισσότεροι από 20 υπουργοί που μετείχαν στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας αναζητούν πεδία προσέγγισης ενώ και οι επιχειρηματίες που μετέχουν στο ελληνοτουρκικό φόρουμ επιδιώκουν αμοιβαία επωφελείς συνεργασίες.

Στο επίκεντρο βρέθηκε η ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων, η αύξηση του τουρισμού, ο σεβασμός και η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, η αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης. Έγιναν εκτεταμένες συζητήσεις για «θέματα πολιτικής της καθημερινότητας -θέματα χαμηλής πολιτικής όπως λέγαμε παλαιότερα- που αφορούν τη βελτίωση της ζωής των πολιτών, την οικονομική ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας» ανέφερε ο κ. Σαμαράς και πρόσθεσε ότι «χτίζουμε εμπιστοσύνη, δημιουργούμε αμοιβαία συμφέροντα, φέρνουμε πιο κοντά τους πολίτες των δύο χωρών».

Ο κ. Σαμαράς δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις διαφορές των δύο χωρών λέγοντας ότι «Ελλάδα και Τουρκία μοιραζόμαστε μία φορτωμένη Ιστορία, είμαστε όμως ιστορικοί λαοί. Έχουμε περάσει από κρίσεις και εντάσεις, υπάρχουν ζητήματα που διαφωνούμε. Είναι όμως υποχρέωσή μας η βελτίωση και ενίσχυση των σχέσεων των δύο χωρών προς όφελος όλης της περιοχής. Εμπεδώνουμε σχέσεις αμοιβαίου σεβασμού. Ο χρυσός κανόνας για μία καλή σχέση είναι ο αλληλοσεβασμός, η εθνική κυριαρχία, ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου».

Στο θέμα των μειονοτήτων ο κ. Σαμαράς είπε ότι υποχρέωση μίας ευνομούμενης πολιτείας είναι η προστασία όλων των πολιτών με ισονομία, ισοπολιτεία και εγγύηση των δικαιωμάτων τους επί τη βάση του διεθνούς δικαίου.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός αναφέρθηκε και την Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας: «Έχει σημασία σε ποιο πλαίσιο αναπτύσσονται οι σχέσεις των δύο χωρών. Το ευρωπαϊκό εγχείρημα είναι σταθερό σημείο αναφοράς. Στηρίζουμε την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, την προοπτική της πλήρους ένταξης, που συνεπάγεται και πλήρη συμμόρφωση στις υποχρεώσεις από την πλευρά της». Είπε ακόμη ο κ. Σαμαράς ότι, η Ελλάδα επιδιώκει πάντα την επίλυση του Κυπριακού με σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου, του διεθνούς δικαίου και των αποφάσεων του ΟΗΕ.

Κλείνοντας ο κ. Σαμαράς είπε ότι «Επιθυμία μας είναι οι συναντήσεις να γίνονται πιο συχνά. Στόχος είναι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και η βελτίωση των σχέσεων χωρίς μεγάλα λόγια, με πράξεις και σταθερά βήματα. Με τις επαφές των πολιτικών και των επιχειρηματιών θέλουμε να φέρουμε πιο κοντά τους δύο λαούς. Βάζουμε την ανάπτυξη στην υπηρεσία της ειρήνης». Για το θέμα της Χάλκης ο κ. Σαμαράς είπε ότι η ελληνική θέση είναι γνωστή ενώ για την τρομοκρατία είπε ότι υπάρχει η θέληση και η βούληση και από τις δύο χώρες για να ελαχιστοποιηθεί το φαινόμενο αυτό.

Πολύ επωφελή χαρακτήρισε την συνάντηση ο κ. Ταγίπ Ερντογάν όπως και την δεύτερη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας. Το 2010 είχαν υπογραφεί 22 συμφωνίες, τώρα υπογράφηκαν 25 είπε ο κ. Ερντογάν και πρόσθεσε ότι είναι ενδεικτικό της προόδου που έχουμε κάνει στους τομείς συνεργασίας. Δήλωσε ακόμη ο κ. Ερντογάν: «Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι γειτονικές χώρες και υλοποιούν τις υποχρεώσεις τους, η γειτνίαση έχει υποχρεώσεις. Εξετάσαμε τα πραγματοποιηθέντα θέματα όπως και τα πραγματοποιήσιμα. Το 2010 είχαμε 5 δισεκ. εμπορικές συναλλαγές, το ισοζύγιο είναι εις βάρος της Τουρκίας, έχουμε καταφέρει να τις ανεβάσουμε στα 6,5 δισεκ. και έχουμε στόχο να τις διπλασιάσουμε. Οι Ελληνικές επενδύσεις στην Τουρκία ανήλθαν σε 6,6 δισεκ. δολάρια. Το τελευταίο διάστημα ένα εκατομμύριο Τούρκοι και Έλληνες πολίτες έχουν επισκεφθεί τις δύο χώρες. Οι επαφές θα βελτιώσουν το επίπεδο συνεργασίας των δύο χωρών. Οι μειονότητες μπορούν να αποτελέσουν γέφυρα για την προσέγγιση των δύο χωρών και αξίζουν να ζήσουν με ειρήνη και ευημερία».

Αναφέρθηκε όμως και στις διαφορές των δύο χωρών: «Έχουμε κάποιες διαφορές, που θα ξεπεραστούν μέσα από τον διάλογο. Στην Κύπρο είμαστε εγγυήτριες δυνάμεις και οφείλουμε να διαπραγματευθούμε. Το κυπριακό πρέπει να αποτελέσει ιστορικό παρελθόν. Είμαστε πρόθυμοι να προχωρήσουμε σε αποτελέσματα».

Ο κ. Ερντογάν έκανε ειδική αναφορά στη στήριξη που προσφέρει η Ελλάδα στην διεκδίκηση από την Τουρκία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2020.

Τέλος, ανέφερε ότι οι δύο κυβερνήσεις πρέπει να στηρίξουν τους επιχειρηματίες των δύο χωρών.

Μετά την συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας υπογράφηκαν από τους υπουργούς 25 πρωτόκολλα συνεργασίας στους τομείς του Τουρισμού, της Δικαιοσύνης, του Πολιτισμού, της Υγείας, της Μετανάστευσης, της Ναυτιλίας, της Γεωργίας, του Αθλητισμού, καθώς και η στήριξη της Ελλάδας στην διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων από την Τουρκία.

Δηλώσεις του Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά μετά το πέρας της συνάντησης με τον Τούρκο Πρωθυπουργό κ. Recep Tayyip Erdoğan και της Β΄Συνόδου του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας:

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ: Φίλε κ. Πρωθυπουργέ, θέλω να πω και εγώ ότι η συνάντησή μας σήμερα, των δύο μας, ήταν και χρήσιμη και εποικοδομητική. Και θέλω αμέσως να εκφράσω την ικανοποίησή μου, αλλά και ταυτόχρονα τις ευχαριστίες μου προς την τουρκική πλευρά, για τη θερμή, πραγματικά, φιλοξενία που επεφύλαξε στην ελληνική αποστολή.

Η σημερινή μέρα είναι μία καλή μέρα για τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις. Και θα σας πω γιατί: Σήμερα υπογράψαμε μαζί με την Τουρκία 25 συμφωνίες. Περισσότεροι από 20 υπουργοί των δύο χωρών συναντήθηκαν, συζήτησαν και αναζητούν νέα πεδία συνεργασίας. Πεδία συνεργασίας που θα ενισχύσουν τους δεσμούς μας. Δεκάδες επιχειρηματίες από τις δύο χώρες, συναντιούνται καθώς μιλούμε σήμερα και επεξεργάζονται αμοιβαία επωφελείς πρωτοβουλίες.

Το Δεύτερο, λοιπόν, Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας έχει θετικό πρόσημο. Για την ανάπτυξη των οικονομικών και εμπορικών μας σχέσεων, για την ώθηση επενδυτικών πρωτοβουλιών με συνέργειες σε όλες τις δραστηριότητες, με την αύξηση του τουρισμού, με το σεβασμό και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και ιδιοκτησίας. Με τη συνεργασία σε θέματα υγείας, ενημέρωσης, επικοινωνίας. Με την επιστημονική συνεργασία σε θέματα τεχνολογίας, αλλά και την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης.

Μιλάμε, δηλαδή, για μία συνεργασία σε αυτά που λέγαμε παλιά, ζητήματα χαμηλής πολιτικής, εγώ τα λέω πολιτικής της καθημερινότητας, που όμως έχουν τεράστια, όχι μόνο συμβολική, πρακτική, καθημερινή αξία και σημασία. Σημασία ουσιαστική, γιατί η συνεργασία αυτή αγγίζει την καθημερινότητα των δύο λαών μας, των κατοίκων μας, του πληθυσμού μας και την κάνει καλύτερη. Καλύτερη ζωή για τους πολίτες. Για παράδειγμα δημιουργεί θέσεις εργασίας, παράγει προϊόντα, πλούτο και γεννάει ευκαιρίες για ανάπτυξη. Χτίζουμε, λοιπόν, με προσεκτικά βήματα την εμπιστοσύνη, δημιουργούμε αμοιβαία συμφέροντα και φέρνουμε τους πολίτες μας πιο κοντά.

Είναι, επίσης, συμβολική ημέρα γιατί η υπογραφή αυτών των συμφωνιών – η ικανότητα, δηλαδή, Ελλήνων και Τούρκων να κάτσουμε στο ίδιο τραπέζι και να συνεννοηθούμε - δείχνει ένα δρόμο. Ότι, ναι, η Ελλάδα και η Τουρκία μοιράζονται μία ιστορία φορτισμένη, αλλά είμαστε ιστορικοί λαοί με μακρά διαδρομή και στην περιοχή, αλλά και με ρόλο πρωταγωνιστικό, με συναίσθηση του αποτυπώματος που έχουμε αφήσει στο πέρασμά μας και του ρόλου που, εκ των πραγμάτων, παίζουμε για τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής.

Η σχέση μας, ασφαλώς, δεν είναι ευθύγραμμη. Έχουμε περάσει από μεγάλες κρίσεις και εντάσεις, δεν πρέπει να αγνοούμε την ιστορία μας, αλλά η ιστορία που θα γράφουμε από εδώ και εμπρός ας είναι ιστορία που ανοίγει κεφάλαια ειρήνης και προόδου. Υπάρχουν ζητήματα στα οποία διαφωνούμε και η διαφωνία μας μπορεί να είναι και ουσιαστική. Όμως, με τις αποφάσεις που παίρνουμε, όπως κάνουμε σήμερα, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε σχέσεις αμοιβαίου σεβασμού, ώστε να εμπεδώσουμε έναν διαφορετικό τρόπο συμπεριφοράς. Άλλωστε, είναι ευθύνη και καθήκον των κυβερνήσεών μας να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για τη βελτίωση, για την ενίσχυση των διμερών μας σχέσεων προς όφελος ακριβώς της σταθερότητας της ευρύτερης περιοχής.

Πιστεύω ότι, ο χρυσούς κανών, ο χρυσός κανόνας, αυτής της προσπάθειας είναι ο αλληλοσεβασμός, το Διεθνές Δίκαιο και η προάσπιση της Εθνικής κυριαρχίας. Χωρίς αυτά, όποια προσπάθεια και αν κάνουμε μία τέτοια προσπάθεια θα ήταν θνησιγενής.

Αναφερθήκατε, φίλε Πρωθυπουργέ, στις μειονότητες. Πιστεύω ότι είναι υποχρέωση της κάθε πολιτείας να προστατεύει όλους τους πολίτες της κάτω από τις αρχές της Ισονομίας, της ισοπολιτείας και του Σεβασμού των δικαιωμάτων τους, όπως αυτά διασφαλίζονται από το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και τις Διεθνείς Συνθήκες.

Κυρίες και κύριοι, θα ήταν λάθος να μην αναφερθώ σε ποιο πλαίσιο – δεν πρέπει να το ξεχνάμε – αναπτύσσονται οι σχέσεις μας. Το ευρωπαϊκό εγχείρημα μπορεί να έχει χάσει τη λάμψη του, λόγω της κρίσης. Όμως, παραμένει ένα σταθερό σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη των Ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η Ελλάδα έχει στηρίξει και στηρίζει την Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Γιατί η Ευρωπαϊκή Τουρκία, η Τουρκία που θα έχει εκπληρώσει όσα ισχύουν για όλους και θα ακολουθεί τα ίδια πρότυπα, θα είναι καλύτερος γείτονας για την Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του Ταγίπ Ερντογάν αυτή η προοπτική έγινε ένα όχημα για μεγάλες, τολμηρές και πετυχημένες μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία. Είναι αλλαγές, κύριε Πρωθυπουργέ, που αναγνωρίζονται από όλους.

Και ο δρόμος κάθε μεταρρύθμισης είναι δύσκολος - στην Ελλάδα το ξέρουμε καλά - είναι, όμως, αναγκαίος. Η προοπτική, λοιπόν, της πλήρους ένταξης της Τουρκίας πρέπει να είναι σαφής, όπως, άλλωστε, και η υποχρέωση της πλήρους συμμόρφωσής της στα ευρωπαϊκά κριτήρια.

Είναι αλήθεια για το Κυπριακό που αναφερθήκατε ότι παραμένει ανεπίλυτο εδώ και 40 χρόνια. Είναι μία αλήθεια που πρέπει να αλλάξει. Η επίλυση του Κυπριακού στα πλαίσια των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, με σεβασμό στο κοινοτικό κεκτημένο και η επανένωση της Κυπριακής Δημοκρατίας θα συμβάλλει στην περιφερειακή σταθερότητα, θα δώσει νέα δυναμική στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, θα διαμορφώσει ένα νέο περιβάλλον ασφάλειας, ειρήνης, συνεργασίας και φιλίας για τους λαούς μας.

Κυρίες και κύριοι, σε λίγο ολοκληρώνεται το Δεύτερο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας Τουρκίας. Πέρασαν, σχεδόν, τρία χρόνια από το προηγούμενο. Επιθυμία μας είναι οι ρυθμοί να ανεβούν και οι συναντήσεις αυτές να γίνονται συχνότερα. Αυτή είναι η πολιτική μας βούληση. Είναι η επιβεβαίωση της δέσμευσής μας να συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών και για τη βελτίωση των διμερών μας σχέσεων. Όπως είπα στην αρχή, σήμερα είναι μία καλή ημέρα για τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και είναι στο χέρι μας αυτές οι καλές ημέρες να γίνουν πιο πολλές. Χωρίς μεγάλα λόγια, με προσεκτικά βήματα, με συνέπεια μεταξύ λόγων και πράξεων, με αλληλοσεβασμό στην συμπεριφορά μας, μπορούμε να κάνουμε τις καλές ημέρες να ισχύουν ως κανόνας στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Για άλλη μία φορά, αγαπητέ κ. Πρωθυπουργέ, ευχαριστούμε για τη φιλοξενία και, προσωπικά, εγώ και η κυβέρνησή μου, προσβλέπουμε στη συνεργασία μας για να πετύχουμε αυτό το σκοπό.
Ευχαριστώ πολύ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να μάθω ποιοι είναι οι στόχοι που εξυπηρετούνται για την Ελλάδα μέσα από αυτές τις 25 συμφωνίες σήμερα που υπογράψατε και ποια είναι η στρατηγική για τη συνεργασία, την πιο στενή συνεργασία που φαίνεται ότι υπάρχει μεταξύ των δυο χωρών;

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ: Κοιτάξτε, το πρώτο που θέλω να κάνω ξεκάθαρο είναι ότι παρά την κρίση, η Ελλάδα εξακολουθεί και παραμένει ένας σταθερός παράγοντας για την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής, για την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή και για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Επομένως, αυτή η ανάπτυξη μιας καλής γειτονίας με μια συστηματική, μέσω αυτής της διαδικασίας, προσπάθεια επίλυσης θεμάτων που υπάρχουν ανάμεσα μας, μια προσπάθεια να μην υπάρχουν αγκάθια ανάμεσα στη σχέση μας, είναι πάντοτε θετική. Ακούσατε, προηγουμένως, τον Τούρκο Πρωθυπουργό που είπε για την ανάγκη οι συναλλαγές να διπλασιαστούν σχεδόν και να φτάσουν στα 10 δις μέσα σε λίγο καιρό. Εγώ το θεωρώ αυτό ότι είναι εφικτό. Δεν έχει κανείς παρά να δει την ανάπτυξη του τουρισμού, που έχει ξεπεράσει κι από τις δυο χώρες το 1 εκατ. προκειμένου να αντιληφθεί τη δυναμική, η οποία μπορεί να υπάρξει προς την κατεύθυνση αυτής της ανάπτυξης.
Στα θέματα τα οποία απασχολούν από καιρό τις χώρες μας και ιδιαίτερα το κυρίως ζήτημα, εκείνο της υφαλοκρηπίδας, είναι ζητήματα τα οποία άπτονται των διερευνητικών επαφών που υπάρχουν ανάμεσα στις δυο χώρες. Είναι ζητήματα τα οποία η Ελλάδα τα παρακολουθεί προσηλωμένη στο διεθνές δίκαιο και τις συνθήκες, όπως αντίστοιχα πάντοτε βοηθάει με κάθε τρόπο η χώρα μας τη δίκαιη επίλυση του προβλήματος της Κύπρου.
Πιστεύω, πάντως, ότι με αυτόν τον τρόπο με τους πολιτικούς αλλά και τους επιχειρηματίες να έρχονται κοντά ο ένας στον άλλον φέρνουμε και τους λαούς μας κοντά. Κι αυτό είναι το πιο σημαντικό. Και θα το πω με μια πρόταση, βάζουμε την ανάπτυξη στην υπηρεσία της ειρήνης. Ευχαριστώ πολύ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το θέμα συνεργασίας στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας έχει ενταχθεί στην ατζέντα των συνομιλιών; Επίσης, το θέμα της επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, καθώς και το θέμα της ΑΟΖ. Είχατε δηλώσει ότι θα συνομιλήσετε επί του θέματος. Έχει ενταχθεί στην ατζέντα των συνομιλιών σας;

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ: Δε νομίζω ότι είναι η στιγμή για να πούμε συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τίποτα από όλα αυτά που είπατε. Ασφαλώς η θέση της Ελλάδας για τη Χάλκη είναι γνωστή. Το δικαίωμα που απορρέει από το διεθνές δίκαιο υπάρχει πάντοτε για την ΑΟΖ κι ως προς το ζήτημα της τρομοκρατίας είναι καθαρό ότι η Ελλάδα έχει μια θέση και βούληση τέτοια, ώστε να ελαχιστοποιηθεί αυτό το φαινόμενο, το οποίο προκαλεί δυσάρεστες εξελίξεις όχι μόνο για την περιοχή την ελληνική ή την τουρκική αλλά θα έλεγα ευρύτερα σε όλο τον κόσμο ως ένα φαινόμενο το οποίο πρέπει με κάθε τρόπο να προσπαθήσει ο καθένας μας να το καταπολεμήσει.
Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πολλά ζητήματα, τα οποία ακουμπήσαμε στη διάρκεια αυτής της επαφής της μιάμισης ώρας που είχαμε συνομιλία με τον Πρωθυπουργό Ερντογάν και νομίζω ότι τόσο οι διερευνητικές επαφές όσο και οι επαφές των δυο υπουργών των Εξωτερικών όσο και διμερώς των διαφόρων υπουργών θα συνεχίσουν να προωθούν αυτή την καλή γειτονία, την οποία όλοι σήμερα αποφασίσαμε να καλλιεργήσουμε έτι περαιτέρω.