Κύπρος 15 Ιουλίου 1974: "Αλέξανδρος εισήλθε νοσοκομείον"

"Αλέξανδρος εισήλθε νοσοκομείον".
Με αυτό το σήμα ο επικεφαλής των ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Κύπρο ταξίαρχος Μ. Γεωργίτσης ανήγγειλε στην ηγεσία της ελληνικής χούντας, το πρωί της 15ης Ιουλίου 1974, την έναρξη του πραξικοπήματος. Το άκρως απόρρητο σήμα είναι ένα από τα ντοκουμέντα, που περιλαμβάνεται στο «Πόρισμα για τον Φάκελο της Κύπρου» της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στα γνωστά έως σήμερα ότι το πραξικόπημα αποφασίστηκε από τους Γκιζίκη («πρόεδρος»), Ανδρουτσόπουλο («πρωθυπουργός»), Μπονάνο (αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων) και Δ. Ιωαννίδη (αρχηγός της νοεμβριανής χούντας), με εισήγηση του τελευταίου, που ζητούσε «το κεφάλι του Μούσκου (Μακαρίου)», τεκμηριώνεται με κείμενα και μαρτυρίες ότι για το πραξικόπημα:

​Είχαν προηγηθεί επανειλημμένες διαβουλεύσεις των ηγετών της χούντας ήδη από τον Φεβρουάριο του 1974. Η οριστική απόφαση πάρθηκε το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουνίου 1974.

Η πραξικοπηματική διαδικασία άρχισε τις τελευταίες μέρες του Ιουνίου. Προσδιορίστηκε καταρχήν η 15η Ιουλίου ως η ημερομηνία εκδήλωσης και ορίστηκαν οι αρχηγοί (Μ. Γεωργίτσης, διοικητής της Ανώτερης Τακτικής Δύναμης της Εθνικής Φρουράς στην Κύπρο και συνταγματάρχης Κ. Κομπόκης, διοικητής των Δυνάμεων Καταδρομών της Εθνικής Φρουράς). Η τελική σύσκεψη πραγματοποιήθηκε στις 2 Ιουλίου στο Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων στην Αθήνα. Συμμετείχαν οι Ιωαννίδης, Μπονάνος, Γεωργίτσης, Κομπόκης και Π. Παπαδάκης (υποστράτηγος διοικητής της Μεραρχίας του Εβρου, πρώην αρχηγός των ελληνικών δυνάμεων στην Κύπρο). Ο Μπονάνος ενημέρωσε τότε για την απόφαση ανατροπής του Μακαρίου, η οποία πάρθηκε από τη στρατιωτική ηγεσία και την κυβέρνηση, όπως είπε.

Επαναβεβαιώθηκε ο καθορισμός της 15ης Ιουλίου, η αρχηγία του πραξικοπήματος και ορίστηκε η ακριβής ώρα (7.30 π.μ.). Στην ίδια σύσκεψη ορίστηκαν και οι συνθηματικές εκφράσεις που θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν: «Αλέξανδρος εισήχθη νοσοκομείον» για την έναρξη του πραξικοπήματος. «Αλέξανδρος πάει καλά» ήταν η φράση που σήμαινε καλή εξέλιξη, «Αλέξανδρος ασθενεί βαρέως» σήμαινε δυσμενή εξέλιξη. Ο Μπονάνος υπογράμμισε ότι δεν έπρεπε να ανησυχούν, γιατί υπήρχαν διαβεβαιώσεις ότι δεν επρόκειτο να επέμβει κανένας, διότι «υπήρχε κάλυψη». Δεν προσδιοριζόταν από ποιον είχε παρασχεθεί αυτή, αλλά αιωρούνταν ότι προερχόταν από τις ΗΠΑ. Η σύσκεψη της 2ας Ιουλίου 1974 τελείωσε με την εντολή Μπονάνου – Ιωαννίδη προς τους Γεωργίτση – Κομπόκη να έρθουν σε επαφή με τους επιτελείς τους για να καταρτίσουν το σχέδιο δράσης και να συζητήσουν τις λεπτομέρειες του πραξικοπήματος.

Οι χουντικοί συνωμότες στην Κύπρο τις επόμενες μέρες εξέφρασαν κάποιες «τεχνικές» επιφυλάξεις. Οι φόβοι για την αποτυχία μεταφέρθηκαν στην Αθήνα στις 10 Ιουλίου, «πλην όμως η απάντηση ήταν ότι οι ενδοιασμοί και τα αιτήματα για αναβολή του πραξικοπήματος απερρίπτοντο. Ηταν διαταγή του ΑΕΔ και της κυβέρνησης να προχωρήσουν στην εκτέλεση της απόφασης με μοναδική τροποποίηση του αρχικού σχεδίου τον περιορισμό της ΕΛΔΥΚ (Ελληνική Δύναμη Κύπρου) στην κατάληψη του αεροδρομίου Λευκωσίας και τη μετάθεση της ώρας εκδήλωσης στις 8.30 π.μ. Ετσι ερρίφθη ο κύβος για τη διπλή προδοσία: το πραξικόπημα και την εισβολή των Τούρκων...

ΠΗΓΗ: Euronews