Ξανά στα σχολεία η διδασκαλία του «Επιταφίου» του Περικλή

O υπουργός Πιαδείας Κώστας Γαβρόγλου, κατά τη συζήτηση επίκαιρης ερώτησης του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Άδωνι Γεωργιάδη, σχτικά με τις «ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει η υποβάθμιση της Κλασσικής Παιδείας στην Ελλάδα», ανακοίνωσε εξής:

Να δεχθούμε ότι η παπαγαλία έχει κάνει τους φοιτητές που πάνε στα πανεπιστήμια, λόγω του τρόπου με τον οποίο προετοιμάζονται για να μπουν στα πανεπιστήμια, άτομα που δεν τους μένει τίποτα από την ιστορία; Τίποτα! Πρέπει να το

μάθεις απ’ έξω, τελεία! Απ’ έξω!

Αυτό δεν είναι ένας τρόπος να διδάσκεις ιστορία. Γι’ αυτό και έγινε μια Επιτροπή στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής -δεν είναι του Υπουργείου- και η πρώτη δουλειά που έκανε αυτή η Επιτροπή είναι ότι έθεσε το θέμα της διδασκαλίας. Μάλιστα, έγιναν και δύο συσκέψεις. Η μία με εκπροσώπους όλων των τμημάτων, είτε των ιστορικών, αρχαιολογικών είτε των παιδαγωγικών που διδάσκουν τη διδασκαλία της ιστορίας. Έγινε και μία άλλη συνάντηση με όλους τους επιστημονικούς φορείς.

Εκτός από έναν φορέα, που εξέφρασε αντίρρηση στο εγχείρημα, υπήρξε ομοφωνία ότι τα νέα προγράμματα μπορεί να συμβάλλουν σε μια νέα κατεύθυνση, ως προς την ιστορική παιδεία, γιατί αυτό είναι το ζητούμενο. Διότι, κοιτάξτε, για πάρα πολλές δεκαετίες υπήρξε ταύτιση ανάμεσα στην πληροφορία και τη γνώση. Αλλάζει αυτή η σχέση πια και η πληροφορία δεν ταυτίζεται με τη γνώση.

Δεν γίνεσαι καλός ιστορικός γνωρίζοντας μόνο τα ιστορικά γεγονότα. Γίνεσαι καλός ιστορικός μόνον αν αποκτήσεις ιστορική συνείδηση. Γι’ αυτό και νομίζουμε ότι θα έχει τεράστιο ενδιαφέρον να αποκτηθεί αυτή η ιστορική συνείδηση του παρελθόντος, όταν πολύ μικρά παιδιά θα μελετούν την ιστορία της οικογένειάς τους και την ιστορία της γειτονιάς τους. Δεν είναι δεδομένο σε ένα νέο παιδί, σε ένα μικρό παιδί ότι έχω παρελθόν ως ιστορία, έχω παρελθόν ως γειτονιά. Αυτό νομίζουμε ότι είναι ένα εξαιρετικά ριζοσπαστικό βήμα που θα βοηθήσει πάρα πολύ στην κατανόηση της ιστορίας αργότερα από αυτά τα παιδιά.

Ενα από τα μεγάλα προβλήματα που έχει η διδασκαλία της ιστορίας σε όλες τις χώρες, αλλά και σε εμάς, είναι ότι πάρα πολλές φορές τα αποτελέσματα των επιστημονικών ερευνών δεν αποτυπώνονται στα σχολικά εγχειρίδια. Αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα. Δεν μπορεί να χρηματοδοτείς την έρευνα και να έχεις εξαιρετικούς ιστορικούς –που έχουμε- διαφορετικών δε προσεγγίσεων. Ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας των ιστορικών, έχουμε ιστορικούς που δεν συμφωνούν στις προσεγγίσεις τους. Το σύνολο, όμως, του παραγόμενου έργου είναι πραγματικά ένα εντυπωσιακό corpus.
Εμείς, λοιπόν, λέμε ότι κάθε τόσο θα πρέπει να αναμορφώνονται τα προγράμματα ιστορίας, ακριβώς για να παίρνουν υπόψη και τα αποτελέσματα των ιστορικών ερευνών. Και τα αποτελέσματα των ιστορικών ερευνών δεν είναι μόνον επειδή βρήκαμε ένα νέο αρχείο. Να σας υπενθυμίσω πόσες φορές επαναδιαπραγματευθήκαμε το θέμα της Ελληνικής Επανάστασης, οι Γάλλοι και πολλοί ξένοι της Γαλλικής Επανάστασης κ.λπ. Άρα, τίθενται νέα ερωτήματα, νέες ερμηνείες, νέα αποτελέσματα.

Εγώ θα ήθελα να μην εξαντλήσουμε το θέμα των κλασικών σπουδών σε θέματα μόνο γλωσσικής παιδείας. Το θέμα των κλασικών σπουδών είναι ένα πολύ πιο σύνθετο εγχείρημα. Αναφερθήκατε σε αυτές τις δύο λέξεις του ’87 και πράγματι ήταν κάτι για το οποίο δεν πρέπει να είναι κανείς ιδιαίτερα περήφανος. Να σας θυμίσω, όμως, ότι το ’87 δεν υπήρχε καν ΣΥΡΙΖΑ. Άρα, ήταν αποτέλεσμα ενός άλλου εκπαιδευτικού συστήματος.

Οι κλασικές σπουδές πρέπει να εντάσσονται σε ένα γενικότερο πλαίσιο, αυτό που ονομάζουμε «ανθρωπιστικές σπουδές». Είναι και στην ιστορία είναι και στη γλώσσα, είναι και στη φιλολογία, είναι στις παραστατικές τέχνες, είναι στο τραγούδι. Είναι σε πάρα πολλά πράγματα.

Κώστας Γαβρόγλου
Keywords
Τυχαία Θέματα