«....να παράξω...»: «λογιοτατισμός» ή νεοελληνική ημιμάθεια

ΚοινωνίαΆρθραΑρθρογράφος: Μαρία Δαμάσχη

Κηφισιά, 3/4/2013

«....να παράξω...»: «λογιοτατισμός» ή νεοελληνική ημιμάθεια

Δεν είναι ή πρώτη φορά και, βεβαίως φοβάμαι, ούτε η τελευταία που ξαφνιάζει δυσάρεστα η γλωσσική ημιμάθεια ανθρώπων με μια βαρύνουσα, κατά τάλλα, παρουσία στο χώρο ειδικά των Μ.Μ.Ε. Η τελευταία ακουστική κακόηχη και βαρβαρίζουσα εμπειρία, με λούστρο ωστόσο λογιοτατισμού είναι αυτή, μιας περίεργης υποτακτικής....μέλλοντα του τύπου: ....να υπάξω, ....να παράξω....κ.λ.π.

Το αρχαιοελληνικό ρήμα άγω= οδηγώ, χρησιμοποιείται και σήμερα στη νεοελληνική, εν συνθέσει

με προθέσεις. Στον ενεστώτα και στον παρατατικό, χρόνους που δηλώνουν διάρκεια της λειτουργίας του υποκειμένου στη παροντική και παρελθοντική χρονική βαθμίδα αντίστοιχα, χρησιμοποιείται η οριστική ή η υποτακτική (ανάλογα με τη σημασία) από το ενεστωτικό θέμα –αγ- . Έτσι συνήθεις είναι οι τυποι (να) εξάγω, (να) παράγω,( να) ενάγω, εξήγα, παρήγα κ.α.

Όταν όμως πρέπει να εκφραστεί η έννοια της υποτακτικής ως συνοπτικής λειτουργίας του υποκειμένου, που αφορά το παρελθόν ή το μέλλον, τότε χρησιμοποιείται το θέμα του αόριστου και όχι το θέμα του μέλλοντα, δεδομένου ότι ο μέλλοντας δεν διαθέτει υποτακτική, και δεδομένου ότι την αναπληρώνει η υποτακτική του αόριστου από το αντίστοιχο αοριστικό θέμα. Έτσι, η υποτακτική του άγω και των συνθέτων του, για να δηλώσει συνοπτική λειτουργία στο παρ ή στο μέλλον, θα προκύψει, κατ΄αναλογιαν, από το θέμα του αόριστου που όμως δεν είναι ηξα αλλά ήγαγον, άρα από το θέμα -αγαγ-. Συνεπώς η σωστή διατύπωση δεν είναι : «θέλω να ...παράξω, να υπάξω....» , αλλά «θέλω να παραγάγω, να εξαγάγω, να υπαγάγω» κ.λ.π.

Δυστυχώς, τα παραπάνω «λογιοτατίστικα» ακούσματα επαναλαμβάνονται κατά κόρον , λες και «άστραψε φως...» με το που πρωτοακούστηκε η τυπολογική «επινόηση» που φοβάμαι ότι προοιωνίζεται τη χρήση ανάλογων τύπων όπως : να... εξάξω, να ....απάξω και λοιπών σύνθετων του ταλαίπωρου αρχαιοελληνικού ρήματος .

Υποσημείωση: Πρέπει να διαχωριστεί η περίπτωση του μεσαιωνικού συνάζω(

Keywords
Τυχαία Θέματα