Κάτω από τον ίδιο Ουρανό!

ΆρθραΑρθρογράφος: Ειρήνη- Πασκουαλίτα Κότσιφα

Εμπειρίες ζωής! Έτσι αποκαλούσα κι ακόμη δηλαδή, αποκαλώ τις περιπλανήσεις μου μ’ ένα σακίδιο στον ώμο. Θυμάμαι συχνά οι φίλοι και οι συγγενείς να μου λένε «πότε βρε κορίτσι μου θα κάτσεις επιτέλους σ’ ένα μέρος;», αλλά απάντηση ποτέ δεν είχα, απλά έφευγα. Ίσως φταίει που μεγάλωσα μ’ αυτές και πολύ πιθανά και μέσα απ’ αυτές. Πότε ήταν συγκυρία, πότε για αναψυχή, σε εποχές βέβαια που η τσέπη κάτι βαστούσε ακόμη και πότε αποκλειστικά για λόγους δουλειάς. Σε όλες τις περιπτώσεις όμως φόρτωνα το σακίδιό μου με εικόνες, με ακούσματα, με μυρωδιές και

γεύσεις, με συναισθήματα, με αναμνήσεις. Ταξίδια λοιπόν, που κάνεις όχι απαραίτητα για τα μέρη αυτά κάθε αυτά, αλλά για τη ‘ψυχή’ που κρύβεται σ’ αυτά. Βλέπεις, ακούς και νιώθεις τόσο ίδια μα και τόσο διαφορετικά πράγματα.

Έτσι σε μια τωρινή μου περιπλάνηση, σ’ έναν μακρινό και ξένο τόπο, βιώνω κάτι μοναδικό ή τουλάχιστον κάτι που ήταν βαθιά ξεχασμένο, και που κανονικά θα έπρεπε να υπάρχει σ’ όλες τις ‘πολιτισμένες’ χώρες, αλλά όχι. Ένας ζωγράφος κάποτε θα μου πει ότι ένας καλός πίνακας ζωγραφικής τις περισσότερες φορές κρύβει μια τεράστια ποικιλία χρωμάτων τόσο καλά εναρμονισμένη, που το γυμνό μάτι δε μπορεί να τη διακρίνει. Αυτό νιώθω εδώ και καιρό. Μια αρμονία. Άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο, ξένοι μεταξύ τους, μα ένα σύνολο. Ένα σύνολο, που διακατέχεται από αξίες βαθιά ριζωμένες. Ο σεβασμός πρώτα και κύρια στον εαυτό, στο συνάνθρωπο, στη φύση.

Ευγένεια που σε αφοπλίζει γιατί δεν είναι τυπική και ψεύτικη, ούτε καθήκον. Αδελφοσύνη. Μια λέξη που κι αν την έχουμε διδάξει ή διδαχτεί, εδώ γίνεται πράξη. Πρώτη φορά που ο φόβος υποχωρεί κι έρχεσαι αντιμέτωπος με άλλου είδους αισθήματα, πρωτόγνωρα θα τόλμαγα να πω. Και μη βιαστείτε να υποστηρίξετε την άποψη ότι δεν έχουν τη δική μας οικονομική κρίση, ότι δεν έχουν προβλήματα και γι’ αυτό καταφέρνουν και ζουν ήρεμα κι ειρηνικά. Έχουν και πολλά μάλιστα. Δε νομίζω πως υπάρχει χώρα ιδανική, απλά κάποια πράγματα δε μετριούνται σε χρήμα. Ένα τέτοιο λοιπόν συμπέρασμα θα ήταν βιαστικό και επιπόλαιο. Εξάλλου κάποτε θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι και η κρίση είναι παγκόσμια και το χειρότερο ότι πρόκειται για ανθρώπινο κατασκεύασμα. Δεν είμαστε οι μοναδικοί που πεινάμε, που πεινάσαμε ή που θα πεινάσουμε. Η διαφορά είναι ότι όταν θα μας πετάξουν ένα κομμάτι ψωμί εμείς αμέσως θα το κατασπαράξουμε, ενώ κάποιοι άλλοι ίσως το κόψουν σε μικρότερα κομμάτια και να το μοιραστούν. Κάποιοι παραμερίζουν τις όποιες διαφορές και πολεμούν ενωμένοι τις αντιξοότητες της ζωής.

Ξυπνούν το πρωί και εκτιμούν κατ’ αρχήν το γεγονός ότι μπορούν να σηκωθούν απ’ το κρεβάτι τους (κι αν έχουν) έχοντας την υγεία τους, κάτι που για πολλούς θεωρείται δεδομένο. Πάνε στη δουλειά τους με όρεξη και μεράκι να προσφέρουν, ζώντας την κάθε στιγμή, ενώ στη θέση του ανταγωνισμού διακρίνεις τη συνεργασία και την ομαδικότητα. Ξένα τα ρουσφέτια, τα βύσματα κι οι διορισμοί γνωστών, συγγενών και λοιπών. Φροντίζουν το περιβάλλον, γιατί πολύ απλά έχουν αντιληφθεί ότι ζουν σ’ αυτό και αποτελούν κομμάτι του. Ούτε απειλές, ούτε πρόστιμα για να μην πεταχτεί η ‘γόπα’ στη θάλασσα. Εμείς πάλι όλο γι’ αγώνες μιλάμε. Θα… θα… θα αγωνιστούμε. Πώς; Τι; Γιατί; Πότε; Απέναντι σε ποιον; Κανείς δεν ξέρει πραγματικά, μα και κανείς δεν τολμά ούτε να μάθει ούτε να πράξει. Ευνουχισμένοι και ναρκωμένοι όλοι στο έλεος άρρωστων υπάρξεων που καίνε και ξεπουλάνε τη γη μας, λανσάροντας ό, τι πιο βιομηχανοποιημένο και πλαστικοποιημένο υπάρχει- αυτοί είμαστε. Αλλιώς είναι οι αγώνες κι αλλιώς τους αντιλαμβανόμαστε.

Περιμένουμε και φανταζόμαστε αγώνες μεγάλους, ηρωικούς, λυτρωτικούς μ’ άρματα και χατζάρες κι όποιον πάρει ο Χάρος και ξεχνάμε ότι ο αγώνας είναι καθημερινός και ξεκινάει από μικρές, αλλά σημαντικές αλλαγές στην ίδια μας τη συμπεριφορά και στάση, στον ίδιο μας τον εαυτό πρώτα και κύρια. Ένας εαυτός που μεταμορφώθηκε και πληγώθηκε απ’ την υπερβολική απληστία για ‘πολιτισμένη’ εξέλιξη. Οι καθημερινοί λοιπόν αγώνες, αυτοί ενώνουν απ’ όπου κι αν πραγματοποιούνται. Γιατί απ’ όπου κι αν σταθούμε τον ίδιο ουρανό θα αντικρίσουμε, όλοι μας. Νοοτροπία, αυτή πρέπει να αλλαχτεί. Γιατί δηλαδή, να πρέπει να πάρουμε τα όπλα για να καταφέρουμε κάτι μικρό και εύκολο, αλλά σημαντικό όπως το να παραχωρήσουμε σ’ έναν ανήμπορο τη θέση μας στο λεωφορείο. Γιατί να πρέπει να σηκώσουμε τα όπλα για να αντιληφθούμε ότι τα σκουπίδια μας τα πετάμε στους κάδους απορριμμάτων κι όχι στην πόρτα του γείτονα. Γιατί να πρέπει να βγάλουμε τις σπαθάρες για να αισθανθούμε ότι μπορούμε να περπατήσουμε μέχρι το περίπτερο και δε χρειάζεται να μετακινηθούμε με το αυτοκίνητο. Ότι είναι πιο εύκολο να περιμένουμε υπομονετικά σε μιαν ουρά απ’ το να παίξουμε μπουνιές και να ανταλλάξουμε κοσμητικά επίθετα. Κι ένα σωρό άλλα τέτοια παραδείγματα. Αλλά έτσι είναι, αφού δεν εφαρμόζονται αυτές οι μικρές καθημερινές πράξεις πώς να φτάσεις και σε εκείνες που θα σου προσφέρουν κράτος κι όχι μπάχαλο.

Ανθρώπους λοιπόν, αυτούς συνάντησα σ’ αυτή μου την περιπλάνηση, μ’ αυτούς συναναστράφηκα- είχα ξεχάσει. Ξένη και δε μ’ άφησαν ούτε καν να το αισθανθώ, ζεστή η αγκαλιά τους. Αντίθετα υπήρξαν φορές που περιπλανώμενη στην ίδια μου τη χώρα, αισθάνθηκα όντως ξένη. Ξένος στον τόπο σου! «Α, είναι ξένη, από την Αθήνα!» ή πάλι θυμάμαι όταν έμενα στην Αλεξανδρούπολη, που συχνά έλεγαν κάποιοι γνωστοί «Βρισκόμαστε στην πόλη που τελειώνει ο Θεός κι αρχίζει ο Αλλάχ», αλλά στον ουρανό καμιά γραμμή, κανένα σύνορο δεν έβλεπες. Φανατισμός λοιπόν, έτσι λέγεται. Όχι τοπικισμός, αλλά φανατισμός και η ιστορία δυστυχώς έχει δείξει πού οδηγούν τέτοιου είδους ακραίες συμπεριφορές. Αλλά ανέκαθεν το ξένο και το διαφορετικό ή ακόμη και το καινούριο λίγο πολύ μας απωθούσε. Μάλλον γι’ αυτό μου έκανε μεγάλη εντύπωση αυτή η έντονη αρμονία- κι αν έχω περιπλανηθεί, πρώτη φορά τη βιώνω πραγματικά- αρμονία γνήσια που αντικρίζω καιρό τώρα, καθώς περπατώ ανάμεσα σε πολύχρωμες, ευγενικές, χαμογελαστές, ανθρώπινες φιγούρες.

Αυτός και ο λόγος που θέλησα να αναφερθώ σ’ αυτή μου την εμπειρία κι όχι γιατί εδώ, που βρίσκομαι προσωρινά, είναι καλύτερα ή ιδανικά. Γιατί δεν είναι. Τίποτα δε μπορεί να συγκριθεί με το «σπίτι» σου, γιατί όλα μπορεί να έρχονται και να παρέρχονται, αλλά αυτό πάντα θα μένει πίσω και θα σε περιμένει και συ πάντα θα το νοσταλγείς.

Επιστρέφοντας ελπίζω να μην ξεχάσω να γεμίσω το σακίδιό μου με λίγη ανθρωπιά, έτσι όπως τη συνάντησα, όπως τη γνώρισα. Μια χώρα παγωμένη, όσο δε μπορεί κανείς να φανταστεί, αλλά με ζεστούς ανθρώπους! Μια χώρα που απλά δίνει ευκαιρίες στο διαφορετικό και δεν το περιθωριοποιεί, ό, τι κι αν είναι αυτό.

Τυχεροί όσοι μπορέσουν να αντικρίσουν τον ίδιο ουρανό σε όλα τα μέρη της γης. Ακόμη πιο τυχεροί εκείνοι που τον αντικρίζουν καθημερινά, ταξιδεύοντας νοερά κι όχι πραγματικά, αυτοί που έφτασαν στην Ιθάκη τους και ξέρουν καλά την αξία της ζωής και να την εκτιμούν ανάλογα.

Ειρήνη- Πασκουαλίτα Κότσιφα

Tweet Ετικέτες: Ουρανός