Η ιστορία με τα ζωντανά αγάλματα • «ΚΩΔΙΚΑΣ DA VINCI» No2

COVER STORYΦΑΙΝΟΜΕΝΑ: Κάθε Σάββατο το ένθετο που φωτίζει τα σκοτάδια του νουΗ ιστορία με τα ζωντανά αγάλματα • «ΚΩΔΙΚΑΣ DA VINCI» No2Σάββατο, Σεπτέμβριος 5, 2015 - 16:00

Η αλχημεία ήταν από εκείνες τις κρυφές επιστήμες που διώχθηκαν σκληρά κατά τον Μεσαίωνα αλλά και αργότερα, καθώς κατηγορήθηκε από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία ως «Σκοτεινή Επιστήμη» και έργο του διαβόλου. Ομως οι γνώσεις και τα έργα των αλχημιστών ήταν τόσο εκπληκτικά ώστε ακόμη και σήμερα θεωρούνται από αρκετούς ερευνητές επιστήμονες αινιγματικά και αξεπέραστα.

ΤΟΥ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΤΩΝΑΚΗ

Ανάμεσα σε εκατοντάδες μπουκάλια

διάφορων μεγεθών και χρωμάτων, σε τριμμένους λίθους και υγρά που άφριζαν σε διαφανή δοχεία αναδίνοντας πυκνούς ατμούς και έντονες μυρωδιές, ο Ρεϊμόντο ντι Σάνγκρο, πρίγκιπας του Σανσεβέρο, εργάζεται ακόμη ένα βράδυ με σκυμμένο κεφάλι αναμιγνύοντας άγνωστα υλικά κάτω από το θαμπό φως λίγων κεριών, θέλοντας να τελειώσει την έρευνά του.

Παραδίπλα. σε ένα σημειωματάριο. σκύβει συχνά και συμπληρώνει λέξεις και αριθμούς με μεγάλη προσοχή. Το αχνό χαμόγελο επιδοκιμασίας στα χείλη, κάποτε γλυκαίνει το κουρασμένο βλέμμα που κρύβεται μέσα στα πρησμένα από το ξενύχτι βλέφαρα, καταμαρτυρώντας, πως επιτέλους έφτασε στο επιθυμητό αποτέλεσμα...

Πράγματι...Οταν τελείωσε και τις τελευταίες επιβεβαιώσεις του, τράβηξε ένα σχοινί προκαλώντας ένα κουδούνισμα κι αμέσως εμφανίστηκε ένας υπηρέτης στον οποίο παρέδωσε προσεκτικά ένα σημείωμα και ένα σφραγισμένο κουτί στο οποίο αναγράφονταν οδηγίες σχετικά με τον παραλήπτη....

Ο Ναός του Σανσεβέρο

Κάπως έτσι αρχίζει η αλχημιστική διαδρομή ακόμη μιας ιστορίας που σχετίζεται με τον πρίγκιπα του Σανσεβέρο και καταλήγει στον ναό που ο ίδιος διαμόρφωσε κατάλληλα για να κρύψει μέσα σε αυτόν, με έναν περίεργο και αριστοτεχνικό τρόπο, μεγάλο μέρος της αλχημιστικής διαδρομής του, πολλές εφευρέσεις αλλά και τα πιστεύω του.

Για πολλούς ερευνητές, η εκκλησία στο Σανσεβέρο που σήμερα λειτουργεί ως μουσείο, θεωρείται κάτι αντίστοιχο με το παρεκκλήσι των ναϊτών ιπποτών στο Ρόσλιν της Σκοτίας. Εκείνο το σκοτικό παρεκκλήσι με τα επίσης πολλά μυστηριώδη σύμβολα θεωρείται από αρκετούς ως η μυστική κρύπτη των ναϊτών ιπποτών στην οποία φύλαξαν το Ιερό Δισκοπότηρο που η συγγραφική έρευνα και διάφοροι θρύλοι συνέδεσαν με τη Μαρία Μαγδαληνή.

Αντίθετα, στην εκκλησία του Σανσεβέρο, στο Παλέρμο της Ιταλίας, φαίνεται ότι κρύβονται πολλά σημαντικά μυστικά της αλχημείας και του ελευθεροτεκτονισμού.

Ο ναός βρίσκεται στα βορειοδυτικά του San Domenico Maggiore, του βασικού ναού της πόλης, που είναι χτισμένος στο ιστορικό κέντρο της Νάπολης.

Η πρώτη αναφορά στον ναό έγινε περί το 1590, όταν ο Ιωάννης Φραγκίσκος Ντι Σάνγκρο, δούκας του Torremaggiore, έχτισε ένα παρεκκλήσι μέσα στους ιδιόκτητους κήπους της οικογένειας, κοντά στο παλάτι του Σανσεβέρο.

Στη συνέχεια ο ναός δέχτηκε πολλές επεμβάσεις, μεγάλωσε και διαρρυθμίστηκε κατάλληλα ώστε να φιλοξενήσει πολλά από τα κειμήλια της οικογένειας, κυρίως δε τα δημιουργήματα του πρίγκιπα Ρεϊμόντο ντι Σάνγκρο, αποκτώντας τον χαραχτήρα ενός προσωπικού χώρου λατρείας.

Αυτά τα διάσπαρτα σύμβολα και τεχνουργήματα στάθηκαν η αφορμή να μετατραπεί ο ιδιωτικός χώρος σε τόπο ιστορικής έρευνας, αναγκάζοντας επιφανείς ερευνητές και επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο να ξαγρυπνήσουν για αρκετές νύχτες.

Αινιγματική προσωπικότητα

Γύρω από τη ζωή και τη δράση του Ρεϊμόντο ντι Σάγκρο στήθηκαν ιστορίες και θρύλοι όχι μονάχα μετά τον αιφνίδιο θάνατό του κατά τη διάρκεια μυστικών αλχημιστών πειραμάτων του, αλλά και πριν από αυτόν.

Φαίνεται πως τον θόρυβο σχετικά με την προσωπικότητά του τροφοδότησε και ο ίδιος, γράφοντας ένα έργο γεμάτο γρίφους και αποκαλύψεις, το οποίο ονόμασε «Lettera Apologetica». Από τους σύγχρονούς του, αναγνωρίστηκε ως ιδιοφυΐα, μέγας εφευρέτης, κορυφαίος επιστήμονας και μύστης της αλχημείας. Ωστόσο οι εκκλησιαστικοί κύκλοι τον αποστρέφονταν και τον πολέμησαν, εξαιτίας της αγάπης του για την αλχημεία και τη διασύνδεσή του με τον ελευθεροτεκτονισμό, όπου έφερε τον βαθμό του Μέγα Διδασκάλου.

Σπουδαίες εφευρέσεις,στοίβες από βιβλία, χειρόγραφα με σημειώσεις και σχέδια, ημερολόγια με καταγραφή σκέψεων και πειραματισμών αλλά και πολλές σε λειτουργία κατασκευές δικής του επινόησης συνθέτουν το έργο και την προσωπικότητά του.

Αναμφισβήτητα, πέρα από τους θρύλους και τις φανταστικές ιστορίες, ο Ρεϊμόντο ντι Σάνγκρο ήταν μία από τις πλέον αινιγματικές και ενδιαφέρουσες προσωπικότητες της Ιταλίας και της Ευρώπης κατά τον 18ο αιώνα.

Τα επιτεύγματά του που προέρχονται μέσα από τις αλχημιστικές γνώσεις του δυστυχώς δεν μπορούν να ταυτοποιηθούν σήμερα στο σύνολό τους, ούτε και να εξηγηθούν επιστημονικά, εάν αποδεχθούμε βεβαίως πως ορισμένα δημιουργήματά του προέρχονται όντως από τον ίδιο και αποτελούν προϊόντα των αλχημιστικών γνώσεών του.

Ηταν δε όσα δημιούργησε τόσο ξακουστά και θαυμαστά που ανάγκασαν τον αστρονόμο De Lalande να γράψει μια σημείωση γι' αυτόν σε κάποια σελίδα του ταξιδιωτικού ημερολογίου του, όπου αναφέρει: «Αυτός ο άνθρωπος δεν υπήρξε ένας απλός ακαδημαϊκός της εποχής του αλλά μια ολόκληρη Ακαδημία».

Οι εφευρέσεις του, τα θέματα των βιβλίων του, η παράνομη εκτύπωση ενός βιβλίου με τίτλο «Η καταμέτρηση των Gabalis» και οι μυστικοί συμβολισμοί που ο ίδιος τοποθέτησε στον ναό του Σανσεβέρο έχουν εξέχουσα θέση στις μελέτες περί του Εσωτερισμού, ενώ αποτελούν αιτία παραγωγής πολλών ντοκιμαντέρ σε ολόκληρο τον κόσμο.

Στην ιστορία έμεινε γνωστός για το σύνολο των έργων του, όμως στη σύγχρονη εποχή το όνομά του συνδέεται με τα «μουμιοποιημένα» σώματα που βρίσκονται σε υπόγειο θάλαμο του ναού, τα οποία ο ίδιος αποκάλεσε «ανθρώπινες μηχανές» και φαίνεται να αποτελούν το τρομακτικό στην εμφάνιση αποτέλεσμα κάποιων εκ των αλχημιστών πειραματισμών του.

Παρ' όλα αυτά ο Giangiuseppe Origlia, που έγραψε τη βιογραφία του, θέτει ως επίλογό της το εξής συμπέρασμα: «Οντας ο πιο διάσημος ερευνητής στα πιο σκοτεινά μυστήρια της Φύσης, ο πρίγκιπας Ρεϊμόντο ντι Σάνγκρο, υπήρξε από τους ήρωες, εκείνους που φτιάχνει κάποτε η Φύση προκειμένου να εξυμνήσουν το μεγαλείο της».

Τα τρομερά υπόγεια

Ο επισκέπτης του ναού που θα κατέβει στον υπόγειο θάλαμο θα βρεθεί αιφνιδιασμένος απέναντι στους πιο παράξενους ορθωμένους σκελετούς ανθρώπων. Και είναι παράξενοι και τρομακτικοί στην όψη διότι δεν μπορούν να χαρακτηριστούν κυριολεκτικά μουμιοποιημένοι, καθώς έχουν διατηρηθεί σε εξαιρετική κατάσταση μονάχα τα οστά, οι φλέβες, οι αρτηρίες, τα αιμοφόρα αγγεία, τα μάτια και ορισμένα ζωτικά όργανα.

Το κυκλοφορικό σύστημα δείχνει να έχει «επιμεταλλωθεί», όμως εντύπωση προκαλεί η άριστη διατήρηση ορισμένων σπλαχνικών οργάνων, όπως η καρδιά και το ήπαρ στον ανδρικό σκελετό, ενώ στον παρακείμενο γυναικείο έχουν διατηρηθεί επιπλέον ο πλακούντας, η διανοιγμένη μήτρα, ο ομφάλιος λώρος και ο εγκέφαλος του εμβρύου με το φλεβικό σύστημα. Αυτές οι «ανθρώπινες μηχανές» λέγεται ότι έγιναν από τον Τζουζέπε Σαλέρνο, ιατρό του Παλέρμο, υπό την επίβλεψη και τις οδηγίες, του εμπνευστή του τολμήματος, του πρίγκιπα Ρεϊμόντο ντι Σάνγκρο.

Ως χρονολογία δημιουργίας τους προσδιορίζεται το διάστημα μεταξύ 1763-1764. Ομως οι επιστήμονες που ασχολήθηκαν με αυτούς τους επεξεργασμένους σκελετούς αδυνατούν ακόμη να κατανοήσουν τη μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε ώστε να διατηρηθεί σε τόσο τέλεια μορφή το κυκλοφορικό σύστημα του αίματος.

Η επιστήμη σήμερα δεν διαθέτει τις απαραίτητες ειδικές γνώσεις και τον τρόπο ώστε να μετατρέψει ένα σώμα σε κάποια μορφή που να διατηρεί αναλλοίωτα στον χρόνο ζωτικά τμήματα του ανθρώπινου σώματος.

Ομως αυτό μπορούσε να το επιτύχει πριν από αιώνες η αλχημεία και θα ήταν σε θέση ο Ρεϊμόντο να είχε διατηρήσει αναλλοίωτες και τις σάρκες των σωμάτων πάνω στα οποία πειραματίστηκε , εάν υπήρχε η γνώση των υποδόριων εκχυμάτων. Ή μήπως εσκεμμένα ο ίδιος αν και το γνώριζε το παρέκαμψε; Είναι δύσκολο να δοθεί απάντηση σε μία σειρά από ανάλογα ερωτήματα, διότι πολλά στοιχεία γύρω από την αλχημεία καταστράφηκαν όταν τέθηκαν με εντολή της Εκκλησίας υπό διωγμόν οι αλχημιστές και τα έργα τους.

Σε ένα αλχημιστικό σημείωμα του 18ου αιώνα που ονομάζεται «Σύντομη Σημείωση» και φυλάσσεται σε μουσείο της Ιταλίας, γίνεται αναφορά σε μία ένεση που περιείχε μια περίπλοκη ουσία που είχε ως βάση τον υδράργυρο και η οποία επέτρεπε στον χρήστη της να «επιμεταλώσει» τα αιμοφόρα αγγεία όσο το αίμα βρισκόταν σε κινητικότητα, άρα το σώμα ήταν ακόμη ζωντανό. Κι εδώ γεννάται μια φρικιαστική απορία.... Αν αυτά που αναφέρονται στο σημείωμα αληθεύουν, τότε ποιο είναι αυτό το ζευγάρι που βρίσκεται μουμιοποιημένο στα υπόγεια της εκκλησίας του Σανσεβέρο; Μήπως ζούσαν όταν τους χορηγήθηκε η ένεση;

Φήμες θέλουν οι σκελετικές «μηχανές» να ανήκουν σε ένα ζευγος προερχόμενο από το υπηρετικό προσωπικό του πρίγκιπα, το οποίο ο ίδιος επέλεξε ώστε να ασκήσει επάνω στα σώματά τους τα αλχημιστικά πειράματά του.

Ακόμη περισσότερες φήμες θέλουν τον Ρεϊμόντο ντι Σάνγκρο υπεύθυνο για τη θανάτωση πάνω από επτά καρδιναλίων, από τους οποίους αφαίρεσε το δέρμα και τα οστά, τα οποία χρησιμοποίησε για να φτιάξει περίτεχνες καρέκλες που κοσμούσαν ένα από τα σαλόνια όπου δεχόταν τους επίτιμους προσκεκλημένους του.

Η φρικιαστική μανία χρήσης του επεξεργασμένου ανθρώπινου δέρματος ίσως υπήρξε ως σκοτεινή συνήθεια και παλαιότερα από την εποχή του πρίγκιπα, οπωσδήποτε όμως συνεχίστηκε και έπειτα από αυτόν. Γνωστότερα αντικείμενα φτιαγμένα από ανθρώπινο δέρμα είναι τα λαμπατέρ των ναζί που κατασκεύαζαν από το δέρμα των φυλακισμένων στα γερμανικά κρεματόρια και τα οποία κοσμούσαν τις επαύλεις αξιωματούχων του Χίτλερ.

Το μυστηριώδες πέπλο του Ιησού

Ενα από τα πιο περίτεχνα δημιουργήματα είναι το άγαλμα του Ιησού που καλύπτεται από λεπτεπίλεπτο πέπλο. Είναι τόσο τέλεια σμιλεμένο και οι πτυχές τόσο λεπτές που νομίζεις πως είναι αληθινές και διάφανες. Πολλοί υποστηρίζουν ότι αν όντως πρόκειται για γλυπτική εργασία, ίσως για τον τεχνίτη να απαιτήθηκαν περισσότερα από 15 χρόνια εργασίας για να το κατασκευάσει.

Ομως και πάλι θα υπήρχαν κάποιες ατέλειες. Τούτο το ριχτάρι είναι απόλυτα φυσικό. Μοιάζει πραγματικό ύφασμα απολιθωμένο όπως κι άλλα λεπτεπίλεπτα «μαρμάρινα» υφάσματα, διάφανα σχεδόν, τοποθετημένα σε διάφορα αγαλματοποιημένα έργα. Ισως το λεπτό πέπλο στον Ιησού να είναι αποτέλεσμα αλχημιστικής παρέμβασης -ποιος μπορεί να πει με βεβαιότητα το «ναι» ή το «όχι»-, αποτελώντας ακόμη ένα έργο για το οποίο συνέδραμαν οι αλχημιστικές γνώσεις του παράξενου Ιταλού πρίγκιπα.

Ακόμη κι αυτό που φαίνεται ως ατέλεια στο ύφασμα, δηλαδή μια εσοχή στο σημείο που σκεπάζει τη μύτη, ίσως έγινε εσκεμμένα. Πολλοί θεωρούν ότι ο Ιησούς ανέπνεε όταν τον κατέβασαν από τον σταυρό. Ίσως το αγαλματένιο σώμα να μην ήταν εξαρχής έτσι, να ήταν ένα ζωντανό σώμα που ανέπνεε προτού απολιθωθεί...

Το πιστεύουν οι αναθεωρητές, οι συνωμοσιολόγοι, οι αλχημιστές και οι αποκρυφιστές. Το πίστευε κι εκείνος που έφτιαξε το «γλυπτό». Ή μήπως δεν είναι ακριβώς γλυπτά αλλά ακόμη μία ενέσιμη μουμιοποίηση της αλχημείας, η οποία μπορούσε κατ' επιλογήν να απολιθώνει αντικείμενα κι άλλα δημιουργήματα που εκτίθενται στο μουσείο; Μήπως λοιπόν ο άνδρας που παριστάνει τον Ιησού ανέπνεε όταν του χορηγήθηκε κάποια ένεση, με αποτέλεσμα να απορροφήσουν τα ρουθούνια ελαφρά το ύφασμα, το οποίο με τη σειρά του στη συνέχεια απολιθώθηκε ώστε να παριστάνει ακριβώς τις πεποιθήσεις των αποκρυφιστών και του πρίγκιπα σχετικά με την κατάσταση του Ιησού όταν τον κατέβασαν από τον σταυρό;

Εκείνος που γνώριζε την αλήθεια, ο πρίγκιπας, και οριοθέτησε έναν δικό του αινιγματικό κώδικα στο δικό του παρεκκλήσι, την πήρε μαζί στον θάνατό του, που ήταν κι αυτός το ίδιο μυστηριακός όπως και η ζωή του...