«Έφυγε» ο Ρέι Χαριχάουζεν!

Ο πρωτοπόρος των ειδικών εφέ στο Χόλιγουντ, που ταξίδεψε την φαντασία μας με τα «πλάσματά του» και τις άλλες ευφάνταστες δημιουργίες του, απεβίωσε σε ηλικία 92 χρονών στο Λονδίνο…

Η συμβολή του στην εξέλιξη των τεχνικών που είχαν να κάνουν με το stop-motion, τις μινιατούρες και τα μοντέλα, και τα ειδικά εφέ ευρύτερα, υπήρξε τεράστια, και συχνά η δουλειά του ήταν εκείνη που ξεχώριζε σε κατά τα άλλα μέτριες ταινίες. Σχεδόν όλοι οι μεγάλοι σκηνοθέτες δράσης του Χόλιγουντ, όπως ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, ο Πίτερ Τζάκσον, ο Τζέιμς Κάμερον και ο Τζορτζ Λούκας, θυμούνται έντονα την τεράστια

Γεννημένος στο Λος Άντζελες στις 29 Ιουνίου του 1920, ο Ρέι Χαριχάουζεν στράφηκε στον κινηματογράφο το 1935 κάνοντας μικρά animated ταινιάκια με την δική του κάμερα – σε αυτήν την στροφή λέγεται ότι συνέβαλε η δυνατή εμπειρία του όταν είδε για πρώτη φορά τον «King Kong» το 1933 και θαμπώθηκε από τη δουλειά του Γουίλ Ο’Μπράιεν με τα (πρακτικά και μόνο, φυσικά) ειδικά εφέ.

«Δεν ήθελα καν να μπω στο χώρο του σινεμά», είχε δηλώσει στο παρελθόν στη Guardian.«Στο σχολείο πάντα έφτιαχνα τέτοιες προϊστορικές σκηνές. Έτσι το είδα σαν έναν τρόπο να τις κάνω να κινούνται. Ήξερα ότι δεν είναι ένας άνδρας με στολή. Ακόμη και σε εκείνη την ηλικία ήξερα ότι αυτό δεν μπορούσε να ισχύει. Δεν ήταν σαν σήμερα – ήταν σχεδόν αδύνατο να βρεις πληροφορίες.»

Στην συνολικά 46χρονη καριέρα του δούλεψε πάνω στις πιο αναγνωρίσιμες ταινίες του συγκεκριμένου είδους για την εποχή («It Came From Beneath the Sea» του 1955, «20 Million Miles to Earth» του 1957, και «Clash of the Titans» του 1981) και δημιούργησε όλων των ειδών τα πλάσματα (δεινόσαυρους, μυθολογικά τέρατα, πιθήκους, ακόμη και υπερφυσικά όντα) διατηρώντας ζωντανή την τεχνική. Παρόλο που σήμερα οι ίδιες οι ταινίες δείχνουν την ηλικία τους, οι δικές του πινελιές διατηρούν την χειροποίητη γοητεία τους και είναι προφανές ότι προχώρησαν αισθητά την τέχνη του animation.

Στο κείμενο που ανήρτησε το Ίδρυμα Ρέι Χαριχάουζεν στη σελίδα του στο Facebook για να ανακοινώσει την δυσάρεστη είδηση, αναφέρει: «Η ιδιοφυία του Ρέι ήταν στο να μπορεί να ‘ζωντανεύει’ τα μοντέλα του. Στα χέρια του δεν ήταν πια κούκλες αλλά δικοί τους χαρακτήρες, τόσο σημαντικοί όσο οι ηθοποιοί απέναντί τους και σε μερικές περιπτώσεις ακόμη περισσότερο.»

Η πιο διάσημη σκηνή που επιμελήθηκε είναι η μάχη των σκελετών από την καλτ πια ταινία «Ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες» του 1963, η οποία χρειάστηκε τρεις ολόκληρους μήνες για να γυριστεί.

Αναγνωρίσιμος παρά το γεγονός ότι συνήθως ανωνυμία περιμένει τους εργαζόμενους στο κλάδο του, ο Χαριχάουζεν είχε πάνω από όλα την τιμή να αποθεωθεί από τους συναδέλφους του, σύγχρονους και νεότερους, και να απολαμβάνει τους επαίνους χρόνια μετά την αποχώρησή του από το χώρο. «Ο Ρέι ήταν μια μεγάλη έμπνευση για μας όλους. Χωρίς τον Ρέι Χαριχάουζεν, δεν θα υπήρχε «Πόλεμος των Άστρων»,» έχει δηλώσει στο παρελθόν ο Τζορτζ Λούκας, ενώ ο Πίτερ Τζάκσον χαρακτήρισε τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» ως την «Ρέι Χαριχάουζεν ταινία του». «Χωρίς την διά βίου αγάπη του για ευφάνταστες εικόνες και ιστορίες δεν θα μπορούσε να είχε γίνει – όχι από μένα τουλάχιστον.»

Ακόμη και ο Τζέιμς Κάμερον, παθιασμένος υποστηρικτής της ψηφιακής διαδικασίας και εφέ, δεν μπορούσε παρά να αναγνωρίσει ότι όλα άρχισαν κυρίως χάρη στον Χαριχάουζεν: «Νομίζω ότι όλοι όσοι δουλεύουμε σε ταινίες φαντασίας και επιστημονικής φαντασίας νιώθουμε ότι στεκόμαστε στους ώμους ενός γίγαντα. Αν δεν υπήρχε η συμβολή του Ρέι στο συλλογικό ονειροτοπίο, δεν θα ήμασταν εδώ που είμαστε.»

Η εισβολή και κυριαρχία των υπολογιστών στο χώρο των ειδικών εφέ ήταν κάτι που τον απασχολούσε. «Οι υπολογιστές φαίνεται ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα,» είχε πει σε συνέντευξή του. «Έτσι οι άνθρωποι το παίρνουν σαν δεδομένο, νομίζω. Υπάρχει κάτι στο stop-motion που δίνει ένα διαφορετικό αποτέλεσμα, κάτι ονειρικό – και αυτό είναι η φαντασία.»

Είχε βραβευθεί με ειδικό βραβείο Όσκαρ και ένα αντίστοιχο BAFTA. Απεβίωσε στο Λονδίνο, όπου διέμενε από την δεκαετία του ’60.

e-go.gr

OnNews