Συμβολικά και κυρίως πολιτικά τα οφέλη της ομολογιακής έκδοσης

* ΑΝΑΛΥΣΗ

Του Κ. ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗ

Με απροσδόκητη επιτυχία στέφθηκε η πώληση 5ετούς ομολόγου ονομαστικής αξίας 3 δισ. ευρώ με ετήσιο κουπόνι 4,75% και τελική απόδοση 4,95%, αφού η ζήτηση ήταν πολύ ισχυρή και η συμμετοχή των ξένων...θεσμικών ανήλθε στο 90%.

Η επιτυχία συνίσταται στο χαμηλότερο του αναμενόμενου επιτόκιο, την κατά 9 φορές υπερκάλυψη του αιτούμενου ποσού (2,5 ζητούσε η κυβέρνηση, 20 πρόσφεραν οι επενδυτές, 3 εισπράχθηκαν τελικά) και το σπάσιμο του «πάγου» που περιέβαλλε την Ελλάδα μετά την έξοδό της από τις αγορές το 2010 και την υπαγωγή της σε καθεστώς «προστασίας» κι επιτήρησης από την τρόικα.

Πρόκειται, ωστόσο, για μία καθ' όλα συμβολική επιτυχία, σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, δεδομένου ότι η Ελλάδα συνεχίζει να εξαρτάται και να χρηματοδοτείται μαζικά με φθηνότερα μεν δάνεια διάσωσης της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ κι αντίτιμο δε την υπαγωγή της σε συνεχή μέτρα λιτότητας, ενώ βραχυχρόνια προσφεύγει σε ακριβές εκδόσεις εντόκων γραμματίων. Ο συμβολισμός έγκειται στην ικανότητα βαθμιαίας επανόδου της χώρας στις παλιές φυσιολογικές πρακτικές δανεισμού μέσω των αγορών που, σαν γεγονός, δημιουργεί από μόνο του την αίσθηση επιστροφής στην ομαλότητα. Η αθρόα ανταπόκριση των θεσμικών επενδυτών μεταφράζεται ευθύς ως αποκατάσταση της χαμένης εμπιστοσύνης και ο άμεσα ωφελούμενος -πέραν των επενδυτών- είναι με πολιτικούς όρους φυσικά ο υπεύθυνος της έκδοσης, η ίδια η κυβέρνηση.

Για το όφελος των επενδυτών δεν χρειάζονται ιδιαίτερες εξηγήσεις. Σε έναν κόσμο εντεινόμενου αποπληθωρισμού, φθινουσών αποδόσεων και υψηλής τραπεζικής ρευστότητας λόγω κεντρικών τραπεζών, η προσφορά 5ετούς απόδοσης 5% περίπου από μία χώρα κηδεμονευόμενη από την Ε.Ε. δεν μπορεί παρά να θεωρείται χαμηλού ρίσκου και ιδιαίτερα δελεαστική επένδυση.

Για την ελληνική οικονομία, ωστόσο, ο δανεισμός με 4,95% «επιλύει» μόνο βραχυχρόνια και συμπληρωματικά το πρόβλημα εξυπηρέτησης των τρεχουσών δανειακών αναγκών του κράτους, ενώ συγχρόνως προσθέτει νέα βάρη χρεών σε μία οικονομία που λόγω της ύφεσης δεν μπορεί να τα σηκώσει. Βεβαίως, ανοίγει ο δρόμος δανεισμού των μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων βάσει πενταετών ομολογιακών εκδόσεων, κάτι που χρειαζόταν ως δυνατότητα. Ομως το ουσιαστικό πρόβλημα ρευστότητας λύνεται έτσι μόνον για τις δυναμικές εξαγωγικές κυρίως επιχειρήσεις που μπορούν να επιτυγχάνουν ρυθμούς επέκτασης άνω του 5%. Ωφελείται, δηλαδή, με ρευστότητα ένα πολύ μικρό ποσοστό του συνόλου των επιχειρήσεων.

Ο απογαλακτισμός της Ελλάδας από την εξάρτηση της τρόικας δεν επιτυγχάνεται με ομολογιακές εκδόσεις που ναι μεν είναι φθηνότερες από παλιά (2010-2013), όμως παραμένουν εξαιρετικά οικονομικά ασύμφορες με όρους αποπληρωμής του χρέους. Για να το θέσουμε απλά, αν κάθε χρόνο πληρώνεις 5% επιπλέον του ποσού που δανείστηκες αλλά η ετήσια παραγωγή σου μειώνεται (-2,3% το ΑΕΠ το δ' τρίμηνο 2013) ή μένει στάσιμη (0,6% φέτος αν ευοδωθούν οι κυβερνητικές προβλέψεις), ή αυξάνει βραδύτερα από 5% (επόμενα χρόνια), τότε για να βρεις να ξεπληρώσεις το 5% αυτό, πρέπει να κόψεις μέρος από την υπάρχουσα πίτα, δηλαδή να πάρεις νέα μέτρα λιτότητας. Οσο κι αν αρνείται η κυβέρνηση τη νέα λιτότητα, ο δημόσιος «αγοραίος» δανεισμός υπό τις παρούσες συνθήκες εκεί ακριβώς οδηγεί. Τα περί οικονομικής ανεξαρτησίας μέσω των αγορών είναι λοιπόν απλές φαντασιώσεις. Οπως το ίδιο ανούσιος είναι ο πρωθυπουργικός ισχυρισμός πως «ανοίξαμε το δρόμο για φθηνότερο δανεισμό». Γιατί τι να την κάνεις τη μείωση του κόστους δανεισμού σου, αν συγχρόνως ξεμένεις από ανάπτυξη και η τσέπη είναι αδειανή σε χρήμα;
enet.gr