Η αδήλωτη εργασία είναι μεγαλύτερη «πληγή» από τη φοροδιαφυγή

Δημοσιεύθηκε πρόσφατα μελέτη του ΙΟΒΕ, σύμφωνα με την οποία η αδήλωτη εργασία όπως προκύπτει από στοιχεία του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ), έχει ανέλθει στο 30% στο σύνολο της Ελληνικής οικονομίας.

Η ανάλυση του ΙΟΒΕ συνδέει την εμφάνιση της αδήλωτης εργασίας με το ύψος του μη μισθολογικού κόστους, που καταβάλλεται από εργοδότες και εργαζόμενους, και επισημαίνει ότι πολλές επιχειρήσεις καταφεύγουν στη μη καταβολή φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, αποσκοπώντας στον περιορισμό του λειτουργικού τους κόστους. Η τακτική αυτή συνεπάγεται μεγάλες απώλειες για τα ασφαλιστικά ταμεία και αποτελεί μια μορφή αθέμιτου ανταγωνισμού στην επιχειρηματικότητα, με αποτέλεσμα επιχειρήσεις που εφαρμόζουν την εργατική νομοθεσία, να αντιμετωπίζουν δυσκολίες να επεκτείνουν (ή ακόμα και να διατηρήσουν) τη δραστηριότητά τους.

Στην Ελλάδα της ύφεσης και της υψηλής ανεργίας το φαινόμενο καταγράφεται πιο έντονα συγκριτικά με τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες και εντοπίζεται κυρίως σε παράνομους μετανάστες και μακροχρόνια άνεργους, οι οποίοι στην αναζήτηση εργασίας αδυνατούν να διαπραγματευθούν τους όρους, αλλά και τις συνθήκες με τις οποίες απασχολούνται.

Η αδήλωτη εργασία περιλαμβάνει εκτός από την «μαύρη» εργασία, την εικονική μερική απασχόληση, όπως και την απασχόληση επιδοτούμενων από τον ΟΑΕΔ ανέργων στη διάρκεια που είναι δικαιούχοι του επιδόματος.

Οι πολίτες δεν αντέχουν να επιδοτούν τα ασφαλιστικά ταμεία με τους φόρους τους και οι επιχειρήσεις επίσης δεν μπορούν να πληρώνουν αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές, ώστε να καλύπτουν τις απώλειες από την αδήλωτη εργασία των ανταγωνιστών τους. Σε όσους μάλιστα ισχυρίζονται ότι η αδήλωτη εργασία είναι «προνόμιο» των μικρών επιχειρήσεων, το παράδειγμα μεγάλου τραπεζικού ομίλου που απασχολούσε ανασφάλιστους εργαζόμενους είναι η απάντηση.

Η θέσπιση προστίμων είναι μέχρι σήμερα ο τρόπος που το κράτος προσπαθεί να αποτρέψει το φαινόμενο αλλά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι δεν αρκούν. Απαιτούνται λύσεις αντικινήτρων, ώστε ούτε οι εργοδότες ούτε οι εργαζόμενοι να διακινδυνεύουν αυτή τη μορφή απασχόλησης.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

- Υποχρεωτική διατήρηση του εργαζόμενου, που μετά από έλεγχο διαπιστώνεται ότι εργάζεται ανασφάλιστος, για 24 μήνες χωρίς δυνατότητα άλλης απόλυσης. Με αυτόν τον τρόπο δεν διακινδυνεύει ο εργοδότης, φοβούμενος ότι θα τον καταγγείλει ο ίδιος ο εργαζόμενος ώστε να «σιγουρέψει» για δύο χρόνια τη θέση του.

- Καθιέρωση point system για όσους απασχολούν ανασφάλιστους εργαζόμενους, με άμεση επίπτωση την αναλογική αύξηση των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών για τα επόμενα τρία χρόνια. Ταυτόχρονα ανάρτηση στο διαδίκτυο αυτών των επιχειρήσεων.

- Καθιέρωση αναδρομικού πόθεν έσχες όλων των εμπλεκόμενων στον ελεγκτικό μηχανισμό.

- Στις περιπτώσεις «δανεισμού» εργαζόμενου να θεσπιστεί η συνυπευθυνότητα της επιχείρησης που «δανείζει» και εκείνης που «δανείζεται» τον εργαζόμενο. Συνήθως είναι συγγενείς επιχειρήσεις.

- Έλεγχος σε επιχειρήσεις που μετατρέπουν τη σύμβαση εργαζόμενου από ολικής απασχόλησης σε μερικής απασχόλησης ώστε να διαπιστωθεί ότι είναι πραγματική και όχι εικονική η αλλαγή.

- Στοχευμένος έλεγχος σε επιχειρήσεις που έχουν προβεί σε απόλυση και ο εργαζόμενος είναι δικαιούχος επιδόματος ανεργίας. Αν αυτός συνεχίζει να εργάζεται και να λαμβάνει και το επίδομα ανεργίας, τότε εκτός των άλλων κυρώσεων, να καταβάλλονται από την επιχείρηση οι ασφαλιστικές εισφορές από την ημέρα απόλυσης και ο εργαζόμενος να επιστρέφει το ποσό του επιδόματος που έχει λάβει.

Είναι σίγουρο ότι αν καταπολεμήσουμε στο μέγιστο βαθμό την αδήλωτη εργασία θα μπορέσουμε να έχουμε και μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ώστε να γίνουν οι επιχειρήσεις περισσότερο ανταγωνιστικές και να μειωθεί η ανεργία.

Βασίλης Τσιαλιαμάνης-antinews