Θα γίνει πόλεμος στην Ουκρανία; Πέντε λόγοι για τους οποίους ο Πούτιν μπορεί να “κάνει πίσω”

Η Ρωσία έχει αναπτύξει περισσότερα από τα δύο τρίτα των στρατιωτικών της δυνάμεων σε κοντινή απόσταση από τα σύνορα της Ουκρανίας. Οι 30.000 Ρώσοι στρατιώτες, που υποτίθεται ότι θα αποχωρούσαν από τη γειτονική Λευκορωσία το Σαββατοκύριακο, παραμένουν εκεί. Το ίδιο και οι γέφυρες και ο λοιπός υλικοτεχνικός εξοπλισμός για μια εισβολή. Η βία φουντώνει στις δύο αποσχισμένες δημοκρατίες στην ανατολική Ουκρανία που υποστηρίζονται από τη Ρωσία.

Οι απαιτήσεις της

Ρωσίας από το ΝΑΤΟ παραμένουν ανεκπλήρωτες και η διπλωματία έχει αποτύχει μέχρι στιγμής να επιφέρει οποιαδήποτε σημαντική απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων. Εν τω μεταξύ, οι δυτικοί ηγέτες και οι αρχηγοί πληροφοριών τους κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, υποστηρίζοντας ότι ο πρόεδρος Πούτιν έχει ήδη δώσει εντολή εισβολής στην Ουκρανία. Ωστόσο υπάρχουν λόγοι να πιστεύεται ότι μια μεγάλης κλίμακας ρωσική εισβολή στην Ουκρανία μπορεί να μην συμβεί. Το BBC σταχυολογεί μερικούς.

1. Θα ήταν πολύ αιματηρό

Η Ουκρανία θα αντισταθεί, τουλάχιστον αρχικά. Οι δυνάμεις της υπολείπονται ελάχιστα αριθμητικά και σε όπλα από τις δυνάμεις της Ρωσίας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν σοβαρές απώλειες και από τις δύο πλευρές. Εάν η Μόσχα προχωρούσε σε εισβολή, καταλαμβάνοντας με τη βία τις μεγάλες πόλεις του Κιέβου, του Χάρκοβο και της Οδησσού, τότε θα μπορούσε κάλλιστα να ακολουθήσουν παρατεταμένες και πολυδάπανες οδομαχίες όπου οι Ουκρανοί θα βρίσκονταν σε δικό τους έδαφος.

2. Δεν θα άρεσε καθόλου στους Ρώσους

Πρόσφατη δημοσκόπηση σε νεαρούς Ρώσους έδειξε ότι η πλειοψηφία ήταν αντίθετη στη διεξαγωγή πολέμου εναντίον των Σλάβων γειτόνων τους. Η προοπτική μεγάλου αριθμού Ρώσων και Ουκρανών να σκοτώνονται σε έναν πόλεμο, που επέλεξε ο Πούτιν και  Ρώσοι να επιστρέφουν στα σπίτια τους σε φέρετρα δεν είναι διόλου ευπρόσδεκτη.

3. Οι κυρώσεις της Δύσης θα βλάψουν την Ρωσία

Το βάθος των απειλών της Δύσης για κυρώσεις θα εξαρτηθεί, κατά πάσα πιθανότητα, από το πόσο βαθιά θα προχωρήσει η Ρωσία στην Ουκρανία. Αν και οι δυτικοί ηγέτες μιλούν για ομοφωνία στο ΝΑΤΟ, η πραγματικότητα είναι ότι η Γερμανία και η Ουγγαρία, για παράδειγμα, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό αέριο, δεν είναι τόσο επιθετικές όσο η Βρετανία, που δεν εξαρτάται. Ωστόσο, οι κυρώσεις θα συνεχίσουν να βλάπτουν τη σχετικά μικρή ρωσική οικονομία, ειδικά με έναν αποκλεισμό της Μόσχας από το διεθνές τραπεζικό δίκτυο SWIFT, όπως ζητούν ορισμένοι.

4. Το πολιτικό κόστος θα είναι τεράστιο

Όταν η Ρωσία εισέβαλε και προσάρτησε την Κριμαία το 2014, έγινε διεθνής παρία για χρόνια. Το ίδιο θα συνέβαινε και αυτή τη φορά, αλλά χειρότερα. Ακόμη και η Κίνα, ένας στρατηγικός σύμμαχος, έχει προειδοποιήσει εναντίον με τον υπουργό Εξωτερικών της Γουάνγκ Γι να λέει στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου: «Η κυριαρχία, η ανεξαρτησία και η εδαφική ακεραιότητα κάθε χώρας πρέπει να διαφυλαχθούν. Η Ουκρανία δεν αποτελεί εξαίρεση». Ο Αμερικανός γερουσιαστής Κρις Μέρφι πιστεύει ότι αντίθετα με τις προοπτικές, ο Πούτιν βρίσκεται σε εξαιρετικά αδύναμη θέση και «μια δυνητικά καταστροφική εισβολή στην Ουκρανία θα ήταν η τελευταία του λύση».

Πιστεύει ότι, μετά το 2013, ο λαός της Ουκρανίας κατέστησε σαφές ότι δεν ήθελε πλέον να βρίσκεται στην τροχιά της Ρωσίας και ότι να τους αναγκάσουν να επιστρέψουν με έναν δαπανηρό πόλεμο θα καταστρέψει τη ρωσική οικονομία, ανατρέποντας πιθανώς ακόμη και τον πρόεδρο Πούτιν.

5. Ο Πούτιν έχει ήδη ξεκαθαρίσει την θέση του

Η Μόσχα έχει καταφέρει να τραβήξει πλέον την προσοχή της Δύσης. Από την οπτική του Πούτιν, το ΝΑΤΟ έχει στηριχτεί στη συμφωνία να μην επεκταθεί προς τα ανατολικά προς τα σύνορα της Ρωσίας. Οι τρεις δημοκρατίες της Βαλτικής (όλες οι πρώην Σοβιετικές Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες), η Πολωνία και άλλες χώρες του πρώην Συμφώνου της Βαρσοβίας όχι μόνο εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ, αλλά η προοπτική τώρα της γειτονικής Ουκρανίας να κάνει το ίδιο είναι υπερβολική για την Μόσχα. Ο Πούτιν θέλει αυτό να αλλάξει διαφορετικά η Δαμόκλειος Σπάθη μιας ρωσικής εισβολής θα κρέμεται για πάντα πάνω από την Ουκρανία.

«Θέλει να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία για την ασφάλεια, αλλά από θέση ισχύος»

«Θέλει να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία για την ασφάλεια, αλλά από θέση ισχύος», λέει ο Ghanem Nuseibeg, Senior Visiting Fellow στο Χάρβαρντ. «Κατά κάποιο τρόπο έχει ήδη εν μέρει καταφέρει να μιλά με τον Μακρόν για μια νέα εντολή ασφαλείας». Σε αντίθεση με όλα τα παραπάνω υπάρχουν μερικοί πολύ επιτακτικοί λόγοι για να πιστεύεται ότι μια ρωσική εισβολή θα συμβεί, και επίκειται, ακόμη κι αν περιοριστεί μόνο στις δύο διεθνώς μη αναγνωρισμένες αποσχισθείσες δημοκρατίες της ανατολικής Ουκρανίας.

Το μέγεθος, η κλίμακα και η φύση της στρατιωτικής συσσώρευσης της Ρωσίας υπερβαίνουν κατά πολύ τις ανάγκες μιας κοινής στρατιωτικής άσκησης. «Δεν ζητάς από τους στρατιώτες να δώσουν αίμα, αν είσαι απλώς σε άσκηση», σχολιάζει το BBC. Οι δύο βασικές απαιτήσεις της Μόσχας από τη Δύση παραμένουν ανεκπλήρωτες, δηλαδή μια υπόσχεση ότι η Ουκρανία δεν θα επιτραπεί ποτέ να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και ότι η δυτική συμμαχία αποσύρει όλες τις δυνάμεις της από χώρες που εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ μετά το 1997. Το Κρεμλίνο έχει ξεκάθαρα αποφασίσει ότι δεν μπορεί να ανεχτεί τον σλαβόφωνο γείτονά του, την Ουκρανία, να βρίσκεται σταθερά στο δυτικό στρατόπεδο και να γίνει μέρος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ. Ο πρόεδρος Πούτιν έχει ξεκαθαρίσει με τις μέχρι τώρα ενέργειές του ότι θα κάνει ό,τι χρειάζεται για να μην συμβεί αυτό.