Ο «πόλεμος» της φτώχειας στην Αθήνα του 2013

από τον Κώστα Μοσχολιό ([email protected])

Φτώχεια, εξαθλίωση και επικίνδυνες καταστάσεις βιώνουν καθημερινά οι άστεγοι της Αθήνας, που συνεχώς αυξάνονται και πληθύνονται, έχοντας ως κατάλυμά τους ένα παγκάκι, ένα χαρτοκούτι ή στην καλύτερη περίπτωση κάποιο εγκαταλελειμμένο κτίριο. Την ίδια στιγμή εκατοντάδες συνάνθρωποί μας περιμένουν το συσσίτιο του δήμου για να γευματίσουν, καθώς δεν έχουν τους πόρους για να εξασφαλίσουν ούτε τα αναγκαία. Αυτή είναι η εικόνα της πρωτεύουσας εν έτει 2013.

Οι περισσότεροι εξ αυτών είναι Έλληνες και νέοι σε ηλικία, οι οποίοι δεν έχουν κάποιον δικό τους άνθρωπο και με τον έναν ή τον άλλον τρόπο έχουν μείνει αβοήθητοι.

Η τραγική κατάσταση, που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα με τη φτώχεια, φαίνεται και από την έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για τις Συνθήκες Διαβίωσης στην Ελλάδα, σύμφωνα με την οποία το ποσοστό των πολιτών που αντιμετωπίζει συνθήκες φτώχειας αυξήθηκε από το 16,3% το 2010, στο 22,9% του πληθυσμού το 2011 και το 2012 φαίνεται να έχει φτάσει πολύ πιο πάνω από το «ψυχολογικό όριο» του 25%. Εάν σε αυτήν την «αρνητική εξίσωση» μπει και ο παράγοντας της ανεργίας, που είναι σε ομαλά επιταχυνόμενη πορεία, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δυσοίωνα.

«Όλοι μαζί να κάνουμε την αλληλοβοήθεια, κίνημα!»

Το Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης του δήμου Αθηναίων (ΚΥΑΔΑ) διεκπεραίωσε, με αφορμή την Διεθνή Ημέρα κατά της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού στις 17 Οκτωβρίου, μια μεγάλη κοινωνική έρευνα για τις ευπαθείς ομάδες που διαβιούν στην Αθήνα, προβαίνοντας παράλληλα σε έναν απολογισμό των δράσεων κοινωνικής αλληλεγγύης.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης των αποτελεσμάτων, που έγινε σε ειδική εκδήλωση στην Τεχνόπολη στο Γκάζι, ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης αρχικά επεσήμανε ότι «παρά την πρωτοφανή κρίση που πλήττει τη χώρα, στην Αθήνα η δημοτική αρχή κατάφερε να κρατήσει τον δήμο όρθιο και αυτό έγινε εφικτό με την άσκηση μιας νέας πολιτικής διευρυμένων συνεργασιών με την Κοινωνία των Πολιτών, τους εθελοντές, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, φορείς του δημοσίου αλλά και του ιδιωτικού τομέα. Με αυτήν την πολιτική, και ξεπερνώντας τα αυστηρά πλαίσια του θεσμικού μας ρόλου, αφήσαμε πίσω μας τις παρωχημένες αντιλήψεις περί φιλανθρωπίας, στοχεύοντας στην αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια».

«Σήμερα, περισσότεροι από 20.000 κάτοικοι της πόλης στηρίζονται από τη δημοτική αρχή αυτό έγινε κατορθωτό -παρά τη μείωση 60% της κρατικής χρηματοδότησης- χάρη στη νέα αντίληψη που οδηγεί από την φιλανθρωπία στην αλληλοβοήθεια», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Καμίνης, για να καταλήξει ευχόμενος «να συνεχιστεί η εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων κοινωνικής πολιτικής για την στήριξη των ασθενέστερων, αλλά και η επανένταξή τους στον κοινωνικό ιστό, με τη συμβολή νέων δομών και δράσεων, με στόχο να κάνουμε πράξη το ‘’Μαζί θα κάνουμε την αλληλοβοήθεια, κίνημα!’’».

Άνεργοι Νεοέλληνες στην ουρά για ένα πιάτο φαγητό…

Τη ζοφερή κατάσταση που ζουν οι Έλληνες τα τελευταία χρόνια αποτυπώνουν τα στοιχεία του ΚΥΑΔΑ για τους σιτιζόμενους. Από τους συνολικά 1.667 που προσέρχονται στο κέντρο σίτισης του Κέντρου Υποδοχής, το 66% είναι Έλληνες. Από τους 606 ωφελούμενους του μεσημεριανού συσσιτίου οι 545 είναι Έλληνες (90%) και οι 61 είναι Αλλοδαποί (10%), ενώ από τους 1061 ωφελούμενους του απογευματινού συσσιτίου οι 558 είναι Έλληνες (53%) και οι 503 είναι Αλλοδαποί (47%).

Γενικά χαρακτηριστικά συνόλου σιτιζομένων:

-Το 70% είναι άνδρες

-Το 60% είναι ηλικίας από 36 έως 65 ετών

-Το 41% προσήλθε στο συσσίτιο για 1η φορά τους τελευταίους 6 μήνες

-Στο σύνολο των Ελλήνων σιτιζομένων, το 31% (686) είναι νέο-εισερχόμενοι τους τελευταίους 6 μήνες και από αυτούς οι 371 ανήκουν στην ηλικιακή κατηγορία των 18-45 ετών.

-Το 85% σιτίζεται μία ή και 2 φορές την ημέρα

-74% φαίνεται να μην έχουν υποστηρικτικό περιβάλλον, καθώς είναι άγαμοι, διαζευγμένοι, έχουν χάσει την/τον σύντροφο τους ή βρίσκονται σε διάσταση

-44% έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, με τους 89 από αυτούς να είναι πτυχιούχοι ανώτατης εκπαίδευσης…

-77% των σιτιζόμενων δηλώνουν ότι είναι άνεργοι

-76% δηλώνουν μηδενικό εισόδημα, ενώ 11% έχει ένα ελάχιστο εισόδημα μέχρι 320 ευρώ.

Εξάλλου, αναφορικά με τα στοιχεία από το κοινωνικό παντοπωλείο, σύμφωνα με την αντιπρόεδρο του ΚΥΑΔΑ Ελένη Κατσούλη, το 76% των αιτούντων είναι άνεργοι, ενώ εξ αυτών το 77% είναι χωρίς επίδομα.

Άστεγος, αυτός ο άγνωστος

Για πρώτη φορά μετά από 4 χρόνια, οι επιστήμονες του ΚΥΑΔΑ προχώρησαν σε καταγραφή του προφίλ 480 αστέγων που ζουν στο κέντρο της Αθήνας, βγαίνοντας συστηματικά κάθε μέρα από τον Ιούνιο μέχρι και τον Αύγουστο σε δρόμους, πλατείες και πάρκα της πόλης. Σαφώς, οι άστεγοι της Αθήνας δεν είναι μόνο 480, ωστόσο είναι ένα ενδεικτικό δείγμα για να κατανοήσει κανείς το μέγεθος του προβλήματος, που στην πραγματικότητα είναι πολύ μεγαλύτερο. Άλλωστε, δήμος και φορείς υπολογίζουν τους άστεγους της Αθήνας στους 1.000 περίπου ανθρώπους.

Αν και άστεγοι δεν θεωρούνται μόνο αυτή η πιο «ευπαθής» ομάδα ανθρώπων που δεν έχει σπίτι, αλλά και εκείνοι που μένουν σε σπίτια χωρίς ρεύμα ή νερό ή άλλοι που έχουν κάποιο προσωρινό κατάλυμα, το ΚΥΑΔΑ αποφάσισε να ξεκινήσει πρώτα με αυτούς που χρειάζονται πιο άμεσα βοήθεια, με στόχο την υποστήριξη τους και ενδεχομένως την επανένταξή τους στον κοινωνικό ιστό.

Με προσωπικές συνεντεύξεις, από την επιστημονική ομάδα του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης του δήμου Αθηναίων, τα στοιχεία κατέδειξαν πως από αυτούς λοιπόν τους 480 το 54% είναι Έλληνες και το 46% αλλοδαποί. Η συντριπτική πλειοψηφία, δηλαδή το 77% (370 άτομα) εξ αυτών είναι άνδρες και οι 110 γυναίκες. Το πιο ανησυχητικό είναι πως το 53% (239) των αστέγων είναι νέοι άνθρωποι, ηλικίας από 26 έως 45 ετών και ένα 38% (169) είναι 46-65 ετών.

Δυστυχώς, οι περισσότεροι από τους αστέγους, σε ποσοστό 58% (277) είναι εξαρτημένοι σε αλκοόλ ή/και ναρκωτικά, ενώ όσον αφορά στην κατάσταση της υγείας τους, το 53% (254) είναι σε μέτρια κατάσταση, ένα 24% (115) σε καλή κατάσταση και το 15% έχει μέτρια κατάσταση υγείας, αλλά και έλλειψη επικοινωνίας (λόγω χρήσης ναρκωτικών ή/και άλλων παραγόντων). Ευτυχώς, μόνο στο 8% των περιπτώσεων περιγράφεται ως κακή η κατάσταση υγείας τους. Σχετικά με το πώς βρέθηκαν σε αυτή την κατάσταση το 54% (259) ανέφερε την έλλειψη χρημάτων, το 21% (103) λόγω έλλειψης οικογενείας και το 6% (29) από επιλογή. Από αυτούς οι μισοί, δηλαδή το 49% (237) επαιτούν για να τα βγάλουν πέρα. Η πλειονότητα των καταγεγραμμένων αστέγων δηλώνει την ανάγκη για σίτιση, ρούχα και εγκαταστάσεις για την προσωπική τους υγιεινή.

Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους ανθρώπους του ΚΥΑΔΑ είναι πως από τους αστέγους που διαβιούν στο δρόμο, οι 258 δηλώνουν πως δεν επιθυμούν να στεγαστούν. Αυτή τη δυσκολία υπογράμμισε και η διευθύντρια του ΚΥΑΔΑ Δήμητρα Νούση, η όποια τόνισε ότι «αποτελεί άθλο το ότι έστω και 20 άστεγοι συμπολίτες μας μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα πείστηκαν να στεγαστούν στις δομές του δήμου». Επ’ αυτού ο δήμαρχος Αθηναίων επισήμανε τη λειτουργία του Υπνωτηρίου Αστέγων στον Ξενώνα Φιλοξενίας στην Ομόνοια, όπου προσφέρεται ασφαλής διαμονή για την νύχτα, μπάνιο, πρωινό και στήριξη από κοινωνικούς επιστήμονες, σημειώνοντας ότι «οι πρώτοι άστεγοι, ένα ποσοστό 22%, εξέφρασαν τη διάθεση να στεγαστούν και εγκατέλειψαν τους δρόμους και ήδη φιλοξενήθηκαν στις διαθέσιμες κλίνες του ΚΥΑΔΑ, ενώ σε σταθερή βάση, δύο Ξενώνες Φιλοξενίας Αστέγων, παρέχουν μονιμότερη φιλοξενία σε 130 άστεγους και απόρους».

«ΚΥΑΔΑ, η πιο ευαίσθητη αντένα του δήμου Αθηναίων»

Τέλος, ο δήμαρχος Αθηναίων έκανε μια συνοπτική παρουσίαση των κοινωνικών δομών στήριξης οικογενειών ή πολιτών που πλήττονται από την κρίση, υπερτονίζοντας:

-τον σημαντικό ρόλο του Κοινωνικού Παντοπωλείου, όπου 400 νοικοκυριά το χρόνο υποστηρίζονται σταθερά για 6 μήνες,

-το πρόγραμμα «Αλληλεγγύη στην Οικογένεια», το οποίο σε συνεργασία με χορηγούς παρέχει υλική στήριξη από τον Μάιο 2012 σε 200 οικογένειες το χρόνο (100/εξάμηνο),

-τον «Κόμβο Αλληλοβοήθειας Πολιτών» στο παλιό Φρουραρχείο του σταθμού Λαρίσης που έκανε πράξη την ιδέα της Αλληλοβοήθειας και προσφέρει στήριξη και βοήθεια σε περισσότερους από 13.000 συμπολίτες μας, εκ των οποίων περίπου 3.000 είναι παιδιά,

-την άμεση ανταπόκριση του δήμου, μέσω του Δημοτικού Βρεφοκομείου, στα αιτήματα σίτισης που δέχθηκε από σχολεία, ενώ σιτίζει όλα τα φιλοξενούμενα παιδιά στους παιδικούς σταθμούς του: Από 250 πέρυσι, σε 1.100 φέτος.

Εξάλλου, όπως είπε και το μέλος του διοικητικού συμβούλιου του ΚΥΑΔΑ Κώστας Μπιτζάνης, «το ΚΥΑΔΑ αποτελεί την πιο ευαίσθητη αντένα του δήμου Αθηναίων, καθώς καταγράφει τα προβλήματα των πολιτών, οι οποίοι πλήττονται περισσότερο από την πολύπλευρη κρίση, σχεδιάζει και προτείνει πολιτικές και τέλος υλοποιεί τις πρωτοβουλίες του δήμου».

Για όσους ενδιαφέρονται να υποστηρίξουν το έργο του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης Δήμου Αθηναίων - Κ.Υ.Α.Δ.Α. τα στοιχεία επικοινωνίας είναι τα εξής: Διεύθυνση: Πειραιώς 35 & Σοφοκλέους 70, τηλέφωνο: 210 52.46.516, fax: 210 52.35.671, e-mail: [email protected]

www.attikipress.gr