Μαντεύοντας την αυτοκαταστροφή μας

του Αλέξανδρου Ραπτοτάσιου

Τα τελευταία δέκα χρόνια είναι μια περίοδος που παρήγαγε περισσότερα μετα-αποκαλυπτικά σενάρια από οποιαδήποτε άλλη, ακόμα και από την εποχή του ψυχρού πολέμου. Σε αυτό βοήθησε η έξαρση της τρομοκρατίας, η ανάπτυξη των πυρηνικών και χημικών όπλων και φυσικά η τάση της αμερικάνικης βιομηχανίας θεάματος να καλοδέχεται οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει φόβο και συντηρητισμό στους θεατές.

Έχουμε σειρές,όπως τα The Walking Dead, Revolution,

Lost, Heroes και ταινίες, όπως τα The Road, Cloud Atlas, The Matrix Trilogy, The Day After Tomorrow καθώς και επανεκδόσεις των Planet Of The Apes, Judge Dredd, Terminator και Demolition Man. Υπάρχει η ζήτηση για πιθανά σενάρια για το πως θα εξελιχθεί το μέλλον, αλλά ακόμη περισσότερο υπάρχει η συνειδητοποίηση του ότι όσο και να εξελιχτούμε τεχνολογικά, μπορούμε να γυρίσουμε, σε κοινωνικό και ηθικό επίπεδο, στην εποχή των σπηλαίων με ταχύτατους ρυθμούς.

How I Live Now

Ο Kevin Macdonald, σκηνοθέτης του «Ο Τελευταίος Βασιλιάς Της Σκοτίας» και του «Life in a Day», επιστρέφει με μία μετα-αποκαλυπτική ταινία, η οποία όμως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ούτε ως δυστοπική, ούτε ως φουτουριστική. Η ιστορία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Meg Rosoff και ξεκινάει με την Ντέιζι (η εξαιρετική Saoirse Ronan) που ταξιδεύει από τς Η.Π.Α. στην Αγγλία, στο σπίτι της θείας της, όπου την στέλνει ο πατέρας της, ο οποίος έχει παντρευτεί δεύτερη φορά και έχει κάνει καινούργια οικογένεια.

Εκεί, η Ντέιζι ακολουθεί κανόνες και συμβουλές ομορφιάς και αυτοεκτίμησης, σαν να έχει μόλις βγει από ένα φυτώριο καπιταλιστικής ηθικής, όπου η αγωνία για να είναι η «καλύτερη»και η «παραγωγικότερη» δεν τελειώνει ποτέ. Οι νουθεσίες που έχει δεχτεί μεγαλώνοντας ακούγονται σαν καταιγιστικό μοντάζ μέσα στο κεφάλι της, έως ότου γνωρίσει τον κοκκινομάλλη Έντι. Ο νεανικός έρωτας είναι η λύση στη ζωή της Ντέιζη και η λύτρωση για τις εμμονές και τον μπερδεμένο ψυχισμό της. Το πρόβλημα είναι πως ο Έντι είναι και ο πρώτος της ξάδελφος. Το πάθος τους και η απουσία κοινωνικού περίγυρου φαίνεται πως απομακρύνει αυτόν τον προβληματισμό, και μετά από λίγο που ξεσπάει και ο 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος, η αιμομιξία θα είναι το μικρότερο πρόβλημα που θα έχουν.

Καλογυρισμένη περιπέτεια που ξεφεύγει από τα τετριμμένα του μετα-αποκαλυπτικού είδους και ολοκληρώνεται με εξαιρετικές ερμηνείες από όλους τους νεαρούς ηθοποιούς. Το σενάριο παρουσιάζει ελλείψεις, καθώς ενώ αποφασίζει να αφήσει στην άκρη την περιγραφή του πολέμου και να επικεντρωθεί στην σχέση των πρωταγωνιστών, δεν εμβαθύνει αρκετά ώστε να μας κάνει να νοιαστούμε ιδιαίτερα.

Ο 3ος Παγκόσμιος Πόλεμος θα έρθει ως μια προσωρινή πραγματικότητα που θα περάσει για να υπενθυμίσει στην ανθρωπότητα ότι το κτήνος μέσα της θα είναι πάντα ζωντανό, όσο και να προσπαθεί να το καλύψει με τον πολιτισμό. Χωρίς γεωπολιτικές διευκρινίσεις, κάτι που μπορεί να απογοητεύσει μερικούς, ο πόλεμος ξεκινάει μετά από απανωτά τρομοκρατικά χτυπήματα στις μεγαλύτερες πρωτεύουσες του πλανήτη. Δεν κατονομάζεται οργάνωση ή κράτος που κρύβεται πίσω από αυτά, αλλά φαίνεται πως υπάρχει στοχοποίηση της Ευρώπης και της Αμερικής. Ο πόλεμος στην Αγγλία θα επιφέρει στρατιωτικό νόμο και ανεξάρτητες ομάδες ανταρτών θα σκορπίσουν τον τρόμο χωρίς πάλι να διευκρινίζεται που ανήκουν. Στρατόπεδα εργασίας, ομαδικοί τάφοι, σφαγές και βιασμοί αποτελούν στοιχεία της άναρχης πραγματικότητας στην ύπαιθρο, αλλά όλα δίνονται, πάντα, μέσα από σύντομες ματιές, καθώς η πρωταγωνίστρια προσπαθεί να επιστρέψει στο σπίτι του Έντι.

Ο Εχθρός Μου

Νέα ελληνική ταινία που προβλήθηκε στο φεστιβάλ του Μοντρεάλ και του Λονδίνου (BFI) και φαίνεται ότι θα ακολουθήσει το επιτυχημένο ρεύμα του ελληνικού κινηματογράφου στο εξωτερικό, χωρίς, όμως, να ακολουθεί τα γενικά χαρακτηριστικά αυτού του ρεύματος. Δηλαδή δεν πρόκειται για μια ταινία που θυμίζει τον Κυνόδοντα ή το Miss Violence, αλλά ούτε τις συνηθισμένες κομεντί/δράματα που προορίζονται για εγχώρια κατανάλωση. Με μια ρεαλιστική ματιά προσεγγίζει το θέμα της αυτοδικίας και της βίας στην ελληνική κοινωνία, ενώ σαν πυρήνας παραμένει η ελληνική οικογένεια και η ασφάλεια. Το αποτέλεσμα είναι ένα σκοτεινό κοινωνικό δράμα με στοιχεία δράσης και η ταινία φαίνεται ότι θα ξεχωρίζει φέτος από τις υπόλοιπες ελληνικές ταινίες που βγήκαν στους κινηματογράφους. Η σκηνοθεσία είναι του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και παίζουν οι Μαρία Ζορμπά, Μανώλης Μαυροματάκης, Γιώργος Γάλλος και Αριάδνη Καβαλιέρου.