Κλίμα πόλωσης υπό τον φόβο διαρροών

του Αριστείδη Αποστόλου ([email protected])

Ωστόσο, τα δύσκολα είναι εντός των τειχών, με την κυβέρνηση να αναμένεται να περάσει δραματικές ώρες στο ελληνικό Κοινοβούλιο τις επόμενες ημέρες. Με μία μικρή πλειοψηφία, η κυβέρνηση καλείται να προωθήσει εξαιρετικά αμφιλεγόμενα μέτρα και σχέδια νόμου, με πρωταρχικό τον προϋπολογισμό και στη συνέχεια τα ακανθώδη ζητήματα του φόρου ακίνητης περιουσίας και των πλειστηριασμών.
Η μέχρι πριν λίγους μήνες ισχυρή κυβέρνηση των τριών πολιτικών αρχηγών (Σαμάρα­Βενιζέλου­ Κουβέλη) και των 178 βουλευτών ανήκει στο παρελθόν, ενώ στη θέση της

βρίσκεται ό,τι έχει... απομένει: δύο κόμματα, 154 βουλευτές και έντονες τάσεις περαιτέρω διάσπασης, τουλάχιστον στο εσωτερικό του ενός κυβερνητικού πόλου. Σε μία τέτοια συγκυρία, η κυβέρνηση επιλέγει να ανεβάσει τους τόνους και να πολώσει το πολιτικό κλίμα, προκειμένου να συσπειρώσει τα στελέχη της. Αποτέλεσμα είναι μία αναφορά του προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ξυπνήσει μνήμες αποστασίας, οξύνοντας ελεγχόμενα τις αντιπαραθέσεις και τις κομματικές κόντρες.

Αφόρητη η πίεση από την προκλητική τρόικα

Το δυσμενές για την κυβέρνηση κλίμα επιδεινώνει δραματικά η τρόικα, η οποία με τις έντονες πιέσεις της και τις συνεχείς παράλογες απαιτήσεις της δημιουργεί ζήτημα επιβίωσης για την παραμονή των ΝΔ και ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση που φέρεται να έκανε ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης προς τους εκπροσώπους των δανειστών, όταν οι τελευταίοι επέμεναν σε πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών, κατά τη διάρκεια κοινής συνάντησής τους. Ο υπουργός υπογράμμισε προς την τρόικα πως αυτό το μέτρο δεν θα μπορέσουν να το περάσουν τα δύο κόμματα από τη Βουλή χωρίς διαρροές, γεγονός που μπορεί να σημάνει την πτώση της υπάρχουσας κυβέρνησης. Ο παραλογισμός των τροϊκανών έκανε ακόμα και τη βρετανική εφημερίδα «Guardian» να αναρωτιέται για την πολιτική που ακολουθούν οι δανειστές, κάνοντας λόγο για τρελές απαιτήσεις.
Το πιο πιθανό σενάριο, αναφορικά με την επιμονή της τρόικας σε παράλογες απαιτήσεις, είναι η στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει καταφέρει ακόμα να σχηματίσει κυβέρνηση, γεγονός που αναγκάζει τους δανειστές να «πετούν την μπάλα στην εξέδρα», στο ελληνικό ζήτημα ­διεκδικώντας ταυτόχρονα την αυστηρή υλοποίηση όλων αυτών για τα οποία έχει δεσμευθεί η ελληνική κυβέρνηση με τις δανειακές συμβάσεις. Θεωρείται βέβαιο από διεθνείς αναλυτές πως αμέσως μόλις σχηματιστεί κυβέρνηση στη Γερμανία, θα δρομολογηθούν οι μελλοντικές εξελίξεις για την Ελλάδα ­και τότε ίσως αναπνεύσει πιο ελεύθερα η ελληνική κυβέρνηση.

ΠΑΣΟΚ, ο μεγάλος πονοκέφαλος

Ένα ακόμα σημαντικό δεδομένο είναι πως τα δύο σκέλη της δικομματικής κυβέρνησης δεν αντιμετωπίζουν ανάλογο πρόβλημα. Η ΝΔ του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, παρά τη σκληρή πολιτική που εφαρμόζει, δεν φαίνεται να έχει υποστεί ιδιαίτερες απώλειες. Με τον πρωθυπουργό να εμφανίζεται σοβαρός και αξιόπιστος σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το υπουργείο Οικονομικών να ανακοινώνει υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα (έστω και λογιστικό) και τις δημοσκοπήσεις να κρίνονται ακόμα ως «ικανοποιητικές», το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας δεν νιώθει καμία ανασφάλεια για τον εαυτό του και το βραχυπρόθεσμο μέλλον.
Αντίθετα, το ΠΑΣΟΚ αποτελεί τον μεγάλο πονοκέφαλο της κυβέρνησης. Η διαγραφή τής Θεοδώρας Τζάκρη δεν ήταν παρά μία σταγόνα σε ένα ποτήρι που γεμίζει συνεχώς και ετοιμάζεται να ξεχειλίσει. Η άσχημη πορεία του κόμματος υπό τον Ευάγγελο Βενιζέλο ξεχωρίζει δια γυμνού οφθαλμού, καθώς είναι καθηλωμένο σε χαμηλά δημοσκοπικά ποσοστά, με έντονες διασπαστικές τάσεις στο εσωτερικό του και με δυσαρέσκεια συγκεκριμένων στελεχών κατά του προέδρου του. Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός υπόσχεται στήριξη στον κυβερνητικό εταίρο του –κάτι που ήδη έχει κάνει στην περίπτωση των υποβρυχίων και που φαίνεται πως δεν θα διστάσει να επαναλάβει προκειμένου να παραμένει κι ο ίδιος στην εξουσία. Από την άλλη, κάνει άνοιγμα μέσω στελεχών του– προς τη Δημοκρατική Αριστερά, καλώντας την να επιστρέψει στην κυβέρνηση, προκειμένου να υπάρξει ξανά ισχυρή πλειοψηφία στη Βουλή.
Το μόνο σίγουρο είναι πως αμφότερα τα κυβερνητικά κόμματα επενδύουν στην πόλωση του πολιτικού κλίματος, ως μία προσπάθεια συσπείρωσης όσων βουλευτών τούς έχουν απομείνει. Ως φυσιολογική εξέλιξη, λοιπόν, φαντάζει η άμεση επίθεση που εξαπολύουν (και ιδιαίτερα το ΠΑΣΟΚ του κ. Βενιζέλου) κατά του Αλέξη Τσίπρα, με αφορμή δηλώσεις του περί αποχώρησης βουλευτών από την κυβέρνηση.

Οι δηλώσεις που άναψαν φωτιές

Τη σπίθα της συζήτησης περί αποστασίας άναψε (ή καλύτερα την αφορμή στην κυβέρνηση για επίθεση έδωσε) ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, με συνέντευξή του που παραχώρησε στην εφημερίδα «Αυγή». Σε αυτήν, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης απέστειλε μήνυμα προς τους δυσαρεστημένους βουλευτές της κυβέρνησης «να θέσουν τέρμα στην καταστροφική πορεία της χώρας», υπογραμμίζοντας πως όσοι προβούν εμπράκτως (με την ψήφο τους) σε μία τέτοια ενέργεια, θα τύχουν ευρύτερης αποδοχής. Με τις δηλώσεις του αυτές, ο κ. Τσίπρας δεν απέρριψε το ενδεχόμενο συνεργασίας με τους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας που θα αποφασίσουν να αλλάξουν στρατόπεδο.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Τσίπρας ανέφερε: «Είναι προφανές ότι η στρατηγική της υποταγής στην τρόικα έχει όρια. Δεν πείθει πια κανέναν. Ιδιαίτερα στο ΠΑΣΟΚ είναι λογικό να υπάρχουν διαφοροποιήσεις. Οι βουλευτές του καλούνται να είναι όχι μόνο μνημονιακοί, αλλά και δεκανίκια της πιο ακραίας δεξιάς κυβέρνησης που γνώρισε ο τόπος. Δεν είναι εύκολο. Γιατί εκτός του αισθήματος της κομματικής επιβίωσης, υπάρχει και αυτό της πολιτικής αξιοπρέπειας. Σε κάθε περίπτωση, όσοι αποφασίσουν με την ψήφο τους να θέσουν τέρμα στην καταστροφική πορεία της χώρας, παρά τις επιθέσεις του συστήματος της μνημονιακής διαπλοκής, που θα είναι σφοδρές
όπως φάνηκε και στην περίπτωση της Θεοδώρας Τζάκρη, θα έχουν την πλατιά αποδοχή της λαϊκής βάσης, των τοπικών κοινωνιών και των πολιτών που τους εξέλεξαν και δεν αντέχουν άλλο.

Επιθετική και άμεση «απάντηση»

Άμεση ήταν η απάντηση στις δηλώσεις Τσίπρα, τόσο δια στόματος του κυβερνητικού εκπροσώπου, όσο και δια του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος επέλεξε τη «μετωπική επίθεση» κατά του επικεφαλής τού ΣΥΡΙΖΑ. «Στον ηθικό και πολιτικό κατήφορο του κ. Τσίπρα δεν υπάρχει τέλος», ανέφερε ο Σίμος Κεδίκογλου, συμπληρώνοντας: «Μετά τις συκοφαντίες και τις απειλές, φτάνει να υπόσχεται εκλογικές αγοραπωλησίες βουλευτών για να βρεθεί στην εξουσία. Παραπέμποντας στις σκοτεινότερες σελίδες του κοινοβουλευτισμού, ο κ. Τσίπρας βάζει επίσημη αγγελία στο κομματικό του όργανο, αναζητώντας αποστάτες! Πρόθυμα θύματα δεν θα βρει. Με την πρωτοφανή ενέργειά του, όμως, επιχειρεί να δηλητηριάσει επικίνδυνα την πολιτική ζωή. Και γράφει την πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ».
Από την πλευρά του, ο κ. Βενιζέλος, σε δήλωσή του στην εφημερίδα «Τα ΝΕΑ», έκανε λόγο για «απροκάλυπτη και αγοραία πρόσκληση αποστασίας», την οποία απηύθυνε ο κ. Τσίπρας στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, που «εκφράζει βεβαίως τη θεσμική και πολιτική του ευτέλεια».
Συνεχίζοντας «επιθετικά» ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ συμπλήρωσε πως ο κ. Τσίπρας «αποδεικνύει την τραγική έλλειψη δημοκρατικού και κοινοβουλευτικού ήθους». Και πρόσθεσε πως «ο κ. Τσίπρας –αγωνιζόμενος να αντιμετωπίσει το στρατηγικό του αδιέξοδο και να καλύψει την γκάφα της πρότασης μομφής– υπερβαίνει τα εσκαμμένα και προσβάλλει ευθέως τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, που ούτε λίγο ούτε πολύ τους εκλαμβάνει ως ζήτουλες μιας βουλευτικής έδρας, εκφράζοντας την ακατάσχετη αλαζονεία του μικροκομματικού του “νεοπλουτισμού”».
Καταλήγοντας ο κ. Βενιζέλος υπογράμμισε: «Ο λόγος του κ. Τσίπρα είναι άσφαιρος. Υπάρχει όμως θέμα θεσμικό και ηθικό ακόμη και όταν δεν υπάρχει θέμα πρακτικό. Από αυτή και μόνο τη σκοπιά η απάντησή μας είναι: Ντροπή, κύριε Τσίπρα». Μετά τις παραπάνω εξελίξεις, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επανήλθε, κάνοντας αναφορά και στο παρελθόν, καθώς σημείωσε πως «ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς ήταν αυτός που ανέτρεψε κυβέρνηση του κόμματός του, το 1993». Το «παιχνίδι αντιπαράθεσης» μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίστηκε και τις επόμενες ημέρες με εκατέρωθεν επιθετικά σχόλια και δηλώσεις, φανερώνοντας πως τα περί αποστασίας δεν αποτελούν ζήτημα ουσίας, αλλά απλώς δίνουν την αφορμή για περαιτέρω εντάσεις και πόλωση του πολιτικού κλίματος.

Το δικό της «παιχνίδι» παίζει η ΔΗΜΑΡ

Στο «παιχνίδι» της αποστασίας μπήκε και ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ, Φώτης Κουβέλης, τη συνεργασία του οποίου ζητεί σήμερα η κυβέρνηση και μελλοντικά ο ΣΥΡΙΖΑ. «Η παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ, ο τρόπος με τον οποίο έκανε αυτή την πολιτική παρέμβαση αναφερόμενος στους βουλευτές της συγκυβέρνησης είναι λαθεμένος, δεν είναι ορθός αλλά αυτό είναι τελείως διαφορετικό από το να αναδεικνύεται το ενδεχόμενο αποστασίας ή πρόσκληση σε αποστασία. Σε κάθε περίπτωση η πολιτική αντιπαράθεση μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων, μεταξύ των κομμάτων δεν πρέπει να γίνεται με στοιχεία, με όρους, με προϋποθέσεις, με αναφορές σε ένα μακρινό παρελθόν για τη χώρα», ήταν η τοποθέτηση του κ. Κουβέλη. Παράλληλα, ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ δεν έκλεισε τις πόρτες για ενδεχόμενη συνεργασία είτε με τη σημερινή κυβέρνηση, είτε με τον ΣΥΡΙΖΑ στο μέλλον, σε περίπτωση που διαφοροποιηθούν οι πολιτικές που ακολουθούν αυτήν την εποχή. Μάλιστα, ο κ. Κουβέλης μίλησε για «κυβερνήσεις συνεργασίας, όχι γενικά και αόριστα, αλλά με προγραμματική συμφωνία που θα έχει αντανάκλαση στην κοινωνία», παίζοντας το δικό του παιχνίδι στο ζήτημα της εξουσίας.

«Ιστορικό» υστερόγραφο

Για την ιστορία, υπενθυμίζεται πως λίγο μετά τις βουλευτικές εκλογές του 1990, ο Θεόδωρος Κατσίκης, εκλεγμένος με τη ΔΗΑΝΑ (του Κωστή Στεφανόπουλου), αποχώρησε από το κόμμα του για να προσχωρήσει στη ΝΔ, δίνοντάς της τη δυνατότητα να κυβερνήσει με 151 βουλευτές. Τρία χρόνια αργότερα, δύο βουλευτές της ΝΔ αποστασιοποιήθηκαν και προσχώρησαν στο νεοσύστατο ­τότε­ κόμμα της «Πολιτικής Άνοιξης» του Αντώνη Σαμαρά, έπειτα από προτροπή τού σημερινού πρωθυπουργού. Το γεγονός αυτό οδήγησε τη ΝΔ σε απώλεια της δεδηλωμένης στη Βουλή, αναγκάζοντας τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη να κηρύξει πρόωρες εκλογές –και έφερε σε πολύχρονη και έντονη ρήξη τους κ. Μητσοτάκη και Σαμαρά.