Κινδυνεύει η βιοποικιλότητα

Εν μέσω οικονομικής κρίσης, στην τύχη της έχει αφεθεί η ελληνική φύση από την Πολιτεία, την ίδια στιγμή που μία σειρά από νομοσχέδια και πρωτοβουλίες υποβαθμίζουν το περιβάλλον της χώρας μας. Η αδιαφορία αυτή οδηγεί σε υποβάθμιση μερικές από τις πλέον πολύτιμες περιοχές και απειλεί μοναδικά είδη. Το εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών, η ραχοκοκαλιά δηλαδή για την προστασία της ελληνικής φύσης, παραπαίει. Οι φορείς διαχείρισης (ΦΔ) των προστατευόμενων περιοχών υπολειτουργούν. Η τύχη του 70% των περιοχών Natura, για τις οποίες δεν έχει οριστεί σχήμα διαχείρισης, είναι στον αέρα.

Την ίδια ώρα, οι αρμόδιοι φορείς δεν έχουν προχωρήσει στην απαραίτητη, και προβλεπομένη από τον νόμο, παρακολούθηση και καταγραφή της κατάστασης της βιοποικιλότητας, εκθέτοντας τη χώρα μας σε διεθνές επίπεδο. Τα παρακάτω παραδείγματα αποτελούν μονάχα ένα μέρος απ’ αυτά που συμβαίνουν στην ελληνική πανίδα και χλωρίδα. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Αρκτούρος, Αρχέλων, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, MOm και WWF Ελλάς καταγράφουν περιοχές που θα έπρεπε να προφυλάσσονται καλύτερα.

1.Στη Ζάκυνθο, εν μέσω της τουριστικής περιόδου, παραμένουν αφύλακτες οι πιο σημαντικές παραλίες ωοτοκίας της χελώνας Caretta caretta στη Μεσόγειο, όπως και ο θαλάσσιος χώρος, καθώς ο ΦΔ του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου δεν μπορεί να πληρώσει τους φύλακες που επιτηρούν τις δραστηριότητες κατά την περίοδο ωοτοκίας.

2.Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στις περιοχές Natura 2000 που φιλοξενούν παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας, αλλά δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα κάποιου ΦΔ. Συγκεκριμένα, στις παραλίες του Ρεθύμνου η ωοτοκία της χελώνας Caretta caretta μειώνεται λόγω της ανεξέλεγκτης τουριστικής δραστηριότητας, ενώ στον Κυπαρισσιακό κόλπο σχέδια οικοδομικής και τουριστικής ανάπτυξης απειλούν τη δεύτερη σημαντικότερη παραλία ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας στη Μεσόγειο.

3.Στον Σχοινιά ήδη εκδηλώθηκε πυρκαγιά. O ΦΔ, δηλώνοντας αδυναμία να προστατέψει αποτελεσματικά το πευκοδάσος, αναγκάστηκε να προβεί σε αποκλεισμό της πρόσβασης όλων των τροχοφόρων για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.

4.Στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου σχεδιάζεται η εκτροπή του Αώου χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις στην προστατευόμενη περιοχή και στη διατήρηση του ποταμού.

5.Στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων, μία από τις σημαντικότερες περιοχές παγκοσμίως για την απειλούμενη με εξαφάνιση μεσογειακή φώκια, η φύλαξη είναι ανύπαρκτη. Παράλληλα, οι πληθυσμοί της φώκιας Monachus monachus στην υπόλοιπη Ελλάδα, που δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα κάποιου ΦΔ, υφίστανται ανεξέλεγκτες πιέσεις και απειλές, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει την ευθύνη για τη διατήρηση του 90% του ευρωπαϊκού πληθυσμού της.

Έκκληση προς το ΥΠΕΚΑ να αναλάβει τις ευθύνες του

Όπως αναφέρουν με σαφήνεια οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, «υπεύθυνοι για την παραπάνω κατάσταση είναι το ΥΠΕΚΑ και οι συναρμόδιες υπηρεσίες, αλλά δυστυχώς αποδεικνύεται ότι η ευθύνη διατήρησης της βιοποικιλότητας και η εποπτεία της προστασίας της φύσης παραμένουν απλώς και μόνο ένα θεωρητικό σχήμα. Βασικές νομικές και άλλες υποχρεώσεις παραμένουν ως εκκρεμότητες. Παράλληλα, το ΥΠΕΚΑ προκαλεί συνεχείς καθυστερήσεις και εμπόδια στο έργο των ΦΔ, με αποτέλεσμα η λειτουργία πολλών εξ αυτών να είναι αυτήν τη στιγμή παγωμένη και όλοι να αντιμετωπίζουν προβλήματα στην υλοποίηση προγραμμάτων προστασίας και διαχείρισης».

Για αυτό τον λόγο «καλούν τη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη σωστή λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών».

Η εκτροπή του Αώου ποταμού

Μπορεί λοιπόν η κρίση που βιώνουμε εκτός από οικονομική να είναι και περιβαλλοντική, με την πολιτική ηγεσία του τόπου να επαναλαμβάνει πράξεις του παρελθόντος που οδήγησαν σε εγκληματική αμέλεια σε θέματα περιβάλλοντος. Έτσι, η WWF Ελλάς, με επιστολή της στις αρχές του μήνα προς τον νέο υπουργό ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη, ζητά να ακυρώσει το έργο της εκτροπής του Αώου, το οποίο χαρακτηρίζει ως ένα έργο «που αγγίζει τα όρια του πολιτικού σκανδάλου, με όρους τόσο περιβαλλοντικούς, όσο οικονομικούς και νομικούς».

Η περιβαλλοντική οργάνωση υπογραμμίζει πως η παραγωγή ενέργειας δεν θα ξεπερνά την απόδοση τριών ανεμογεννητριών, ενώ η κατασκευή ενός μεγάλου φράγματος στην «καρδιά» ενός από τα πιο σημαντικά ορεινά και υδάτινα οικοσυστήματα της Ευρώπης κατά παράβαση της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας γίνεται για τον «εμπλουτισμό» του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων «που στην πραγματικότητα υποφέρει από μνημειώδη κακοδιαχείριση». Φορείς και κάτοικοι της Ηπείρου δε συναινούν με τους σχεδιασμούς, παρά ταύτα το υπουργείο Περιβάλλοντος ενέκρινε τη στρατηγική μελέτη του Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου. Μια μελέτη που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την κατασκευή φράγματος στον ποταμό Αώο και τη μεταφορά νερού από τον Αμάραντο στα Γιάννενα.
Το έργο προβλέπει τη μεταφορά 70 εκατ. κυβικών μέτρων νερού τον χρόνο από το Εθνικό Πάρκο της Βόρειας Πίνδου για τον εμπλουτισμό της λίμνης Παμβώτιδας. Ανάλογη προσπάθεια, είχε απορριφθεί το 2009 επί υπουργίας Μπιρμπίλη και επανήλθε στο προσκήνιο όταν υφυπουργός Υποδομών ανέλαβε ο βουλευτής Ιωαννίνων της Ν.Δ. Σταύρος Καλογιάννης. Λίγο πριν από την υπογραφή της ΚΥΑ, ο διευθυντής του WWF Ελλάς, Δημήτρης Καραβέλλας, με επείγουσα επιστολή του κάλεσε τον νέο υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννη Μανιάτη, να προβεί άμεσα στις αναγκαίες ενέργειες για ακύρωση των σχεδιασμών για εκτροπή του ποταμού Αώου.

Στον Δ. Καραβέλλα απάντησε με επιστολή του ο Στ. Καλογιάννης, ο οποίος υπεραμύνθηκε του έργου και τον κατηγόρησε για παραπληροφόρηση. «…Το πολυδύναμο έργο αξιοποίησης του υδάτινου δυναμικού της Πίνδου αφορά κυρίως στην ύδρευση της πόλεως των Ιωαννίνων και των οικισμών του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων, με δυνατότητα εμπλουτισμού της λίμνης Παμβώτιδας, άρδευσης του λεκανοπεδίου με παράλληλη παραγωγή πράσινης ενέργειας και σημαντικά οφέλη για το Δημόσιο», αναφέρει ο κ. Καλογιάννης. Ο κ. βουλευτής, προσθέτει μεταξύ άλλων: «είναι ψευδής η αναφορά σας περί “κατασκευής μεγάλου φράγματος στην καρδιά του ορεινού οικοσυστήματος” της Πίνδου. Κανένα φράγμα, ούτε καν μικρό, δεν προβλέπεται στη σχετική μελέτη του έργου, την οποία προφανώς δεν μπήκατε στο κόπο να διαβάσετε. Άλλωστε, αυτό θα ήταν αδύνατο, γιατί στην ΚΥΑ 23069/2005 θεσμοθέτησης του Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου προβλέψαμε τη δυνατότητα εγκατάστασης στην περιοχή μόνο μικρών υδροηλεκτρικών έργων. Αναρωτιέμαι λοιπόν: πως είναι δυνατόν, εσείς μια επαγγελματική οικολογική οργάνωση, να υποστηρίζετε τέτοια ανυπόστατα πράγματα; Ποιούς σκοπούς εξυπηρετείτε επιτέλους;».

Διαβάστε περισσότερα στο greenweek.gr