ΗΠΑ – Ιράν: Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τη νέα φάση του πολέμου

Η εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών με άμεσες στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν σηματοδοτεί μια νέα, ιδιαίτερα επικίνδυνη φάση στον πόλεμο Ισραήλ–Ιράν, φέρνοντας τη Μέση Ανατολή ένα βήμα πιο κοντά σε γενικευμένη σύρραξη. Το Σάββατο το βράδυ, αμερικανικά στρατηγικά βομβαρδιστικά και υποβρύχια εξαπέλυσαν μαζικές επιθέσεις κατά των ιρανικών εγκαταστάσεων στο Φορντό, τη Νατάνζ και την Ισφαχάν, καταστρέφοντας –σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ– κρίσιμες υποδομές

εμπλουτισμού ουρανίου. Σε διάγγελμά του από τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ τόνισε πως «το Ιράν πρέπει τώρα να επιλέξει την ειρήνη ή να υποστεί ευρύτερα και πιο εύκολα χτυπήματα». Παράλληλα, έκανε λόγο για «ολοκληρωτική καταστροφή» των στόχων, ισχυρισμός που παραμένει ανεπιβεβαίωτος από ανεξάρτητες πηγές. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου υποδέχθηκε την εξέλιξη ως «ιστορική τομή», επισημαίνοντας ότι η Ουάσιγκτον στέρησε από το Ιράν τα πιο επικίνδυνα όπλα του.

Οι αμερικανικές επιχειρήσεις βασίστηκαν σε B-2 που απογειώθηκαν από τη βάση τους στο Μισούρι και πέταξαν 37 ώρες, εξαπολύοντας για πρώτη φορά στην ιστορία βόμβες GBU-57 “Massive Ordnance Penetrator”, σχεδιασμένες για στόχους μεγάλου βάθους. Παράλληλα, υποβρύχια εκτόξευσαν 30 πυραύλους Κρουζ κατά της Νατάνζ και της Ισφαχάν. Η εντολή δόθηκε από τον ίδιο τον πρόεδρο, έπειτα από μέρες διλημμάτων σχετικά με τη χορήγηση τέτοιων όπλων στο Ισραήλ. Τελικώς, προκρίθηκε απευθείας αμερικανική ανάληψη της επιχείρησης, τόσο για επιχειρησιακούς όσο και για πολιτικούς λόγους. Η αντίδραση της Τεχεράνης υπήρξε άμεση, αν και αρχικά περιορίστηκε σε φραστικό επίπεδο. Ο Ιρανός ΥΠΕΞ χαρακτήρισε τις επιθέσεις «εξοργιστικές» και δήλωσε ότι «θα έχουν αιώνιες συνέπειες». Η κρατική τηλεόραση επιχείρησε να υποβαθμίσει τις ζημιές, κάνοντας λόγο για περιορισμένες φθορές, ενώ οι Αρχές διέκοψαν τη σύνδεση στο διαδίκτυο, αποτρέποντας ανεξάρτητη πληροφόρηση. Ήδη όμως το πρωί της Κυριακής, εκτοξεύθηκαν ιρανικοί πύραυλοι κατά του Ισραήλ, με τουλάχιστον δέκα τραυματίες, προκαλώντας γενική κινητοποίηση στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και λήψη μέτρων ασφαλείας σε όλη τη χώρα.

Το Ιράν απειλεί μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς: «Θα υπάρξουν αιώνιες συνέπειες – Είμαστε έτοιμοι για σύγκρουση»

Η στρατηγική του Ιράν, σύμφωνα με δυτικούς αναλυτές, μπορεί να κινηθεί σε τρία σενάρια: να καθυστερήσει την απάντηση για λόγους διαπραγματευτικής τακτικής, να αντιδράσει άμεσα και δυναμικά με βαλλιστικούς πυραύλους και drones, ή να επιλέξει στοχευμένη και χρονικά απροσδιόριστη αντεπίθεση. Ο στρατηγός Μοχσέν Ρεζαΐ έχει προειδοποιήσει πως σε περίπτωση περαιτέρω επέμβασης, το Ιράν θα πλήξει αμερικανικές βάσεις, θα νάρκη τα στενά του Ορμούζ και θα διακόψει τη διεθνή κυκλοφορία πετρελαίου. Στο εσωτερικό του Ιράν, η δολοφονία τριών υψηλόβαθμων στελεχών των Φρουρών της Επανάστασης από ισραηλινά πλήγματα στην Αχβάζ προκάλεσε νέα κύματα οργής. Ο ανώτατος ηγέτης Χαμενεΐ έχει αυξήσει τα μέτρα ασφαλείας, περιορίζοντας την επικοινωνία με τους στρατηγούς του μέσω διαμεσολαβητών και προετοιμάζοντας εφεδρική ηγεσία σε περίπτωση αιφνίδιου πλήγματος. Παράλληλα, το ιρανικό υπουργείο Υγείας αναφέρει πάνω από 400 νεκρούς αμάχους από τα ισραηλινά πλήγματα, εκ των οποίων 54 είναι γυναίκες και παιδιά.

Η βόμβα GBU-57, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σε μάχη, ενισχύει τη δυνατότητα των ΗΠΑ να πλήξουν ενισχυμένες υπόγειες εγκαταστάσεις, με σχεδιασμό που επιτρέπει τη διάτρηση σκυροδέματος ή βραχώδους εδάφους πριν από την έκρηξη. Αποτελεί τη μοναδική μη πυρηνική βόμβα ικανή να προκαλέσει τέτοιο είδος καταστροφής σε πυρηνικά καταφύγια. Στη διεθνή σκηνή, το χτύπημα των ΗΠΑ έχει προκαλέσει βαθιές ανησυχίες. Οι τιμές του πετρελαίου έχουν ήδη αυξηθεί, με αναλυτές της Goldman Sachs να προβλέπουν άλμα άνω των 110 δολαρίων το βαρέλι, σε περίπτωση επιδείνωσης. Το Πεντάγωνο έχει θέσει σε συναγερμό 40.000 Αμερικανούς στρατιώτες που σταθμεύουν στη Μέση Ανατολή, ενώ οι σύμμαχοι των ΗΠΑ παρακολουθούν με σκεπτικισμό τη στρατηγική της Ουάσιγκτον, που από «εγγυήτρια της ειρήνης» μετατρέπεται σε πρωταγωνιστή πολέμου. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν οι επόμενες ημέρες θα φέρουν μια στροφή προς τη διπλωματία ή αν θα σημάνουν τη γενίκευση του πολέμου. Οι ΗΠΑ πλέον έχουν εισέλθει επίσημα στον πόλεμο Ισραήλ–Ιράν. Η Μέση Ανατολή δεν κοιμάται. Παρακολουθεί, τρέμει και μετρά αντίστροφα.