Η (απ)ενοχοποίηση της σιέστας

Κάνει καλό ή κακό στην υγεία μας ο μεσημεριανός ύπνος; Εύλογο ερώτημα, μιας και οι απόψεις των ερευνητών διίστανται, οπότε δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι ισχύει! Βρετανοί επιδημιολόγους αναφέρουν ότι άνθρωποι της μέσης και τρίτης ηλικίας που παίρνουν τον υπνάκο τους το μεσημέρι, μπορεί να αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου.

Συγκεκριμένα, η έρευνα σημειώνει ότι όσο περισσότερες ώρες διαρκεί η σιέστα, τόσος μεγαλύτερος ο κίνδυνος εμφάνισης αναπνευστικών προβλημάτων, τα οποία κόβουν χρόνια ζωής. Οι ερευνητές του Τμήματος Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ, με επικεφαλής τη

Γιούε Λενγκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό περιοδικό επιδημιολογίας "American Journal of Epidemiology", μελέτησαν επί 13 χρόνια πάνω από 16.000 ανθρώπους στην Αγγλία (όπου ο μεσημερινός ύπνος δεν συνηθίζεται). Οι ερευνητές συσχέτισαν τη συχνότητα του μεσημεριανού ύπνου με τη διάρκεια ζωής κάποιου.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι ιδίως στις χώρες της Νότιας Ευρώπης και της Μεσογείου η «σιέστα» θεωρείται ευεργετική, καθώς μειώνει το στρες ιδίως για τους εργαζόμενους και ωφελεί τον οργανισμό τους. Από την άλλη όμως, ο συχνός μεσημεριανός ύπνος μπορεί να αποτελεί ένδειξη προβλημάτων υγείας (καρδιαγγειακών και άλλων). Τελικά, όπως αναφέρουν, η σχέση μεσημεριανού ύπνου και θνησιμότητας-προσδόκιμου ζωής παραμένει ένα πολύπλοκο ζήτημα.

Βάσει των νέων στοιχείων, οι άνθρωποι 40 έως 79 ετών που κοιμούνταν καθημερινά για λιγότερο από μία ώρα, είχαν κατά μέσο όρο 14% μεγαλύτερη πιθανότητα (σε σχέση με όσους δεν κοιμούνταν καθόλου το μεσημέρι) να πεθάνουν μέσα στα 13 χρόνια που διήρκεσε η μελέτη. Όταν μάλιστα ο μεσημερινός υπνάκος διαρκούσε περισσότερο, τότε ο κίνδυνος ήταν ακόμη μεγαλύτερος: όσοι κοιμούνταν καθημερινά μετά το φαγητό για πάνω από μια ώρα, είχαν 32% μεγαλύτερη πιθανότητα πρόωρου θανάτου.

Η σιέστα λοιπόν σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από αναπνευστικές παθήσεις. Όσοι κοιμούνταν καθημερινά λιγότερο από μια ώρα το μεσημέρι, είχαν 40% αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από αναπνευστικά νοσήματα, ποσοστό που έφθανε το 56% για όσους κοιμούνταν μια ώρα και παραπάνω. Ο κίνδυνος φαίνεται να είναι μεγαλύτερος στη μέση ηλικία σε σχέση με την τρίτη ηλικία. Έτσι, τα άτομα 40 έως 65 ετών, που κοιμούνταν καθημερινά για πάνω από μία ώρα, εμφάνιζαν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, σε σχέση με όσους δεν κοιμούνταν τα μεσημέρια.

Η αιτία που ο μεσημεριανός ύπνος φαίνεται να σχετίζεται με λιγότερα χρόνια ζωής, τουλάχιστον σε μερικούς ανθρώπους, είναι άγνωστη, ωστόσο εικάζεται ότι δεν είναι ανθυγιεινή η ίδια η συγκεκριμένη συνήθεια, αλλά όσοι συνηθίζουν να κοιμούνται αρκετά το μεσημέρι, έχουν κάποιες παθήσεις, που δεν έχουν ακόμη διαγνωστεί και οι οποίες τελικά μειώνουν τη διάρκεια ζωής τους.

«Περαιτέρω μελέτες χρειάζονται, προτού γίνουν οποιεσδήποτε ιατρικές συστάσεις», γράφουν οι ερευνητές. Σε κάθε περίπτωση, αναφέρουν, ο υπερβολικός σε διάρκεια μεσημεριανός ύπνος μπορεί να αποτελεί χρήσιμο δείκτη για τον εντοπισμό υποκείμενων άγνωστων νοσημάτων, ιδίως αναπνευστικών, κυρίως για τα άτομα κάτω των 65 ετών. Για παράδειγμα, η υπνική άπνοια το βράδυ μπορεί να κάνει τους ανθρώπους νυσταγμένους στη διάρκεια της μέρας.

Από την άλλη πάντως, όπως επεσήμαναν άλλοι επιστήμονες, η μελέτη δείχνει ότι η μεγάλη πλειονότητα (περίπου το 85%) όσων κοιμούνται τα μεσημέρια λιγότερο από μία ώρα, δεν αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου.