Η άγνωστη γυναικεία πλευρά

από τη Μαρίτα Μελέτη

Αν και ο Αλμοδοβάρ έχει αποδώσει τη γυναικεία φύση στον κινηματογράφο καλύτερα από τον οποιοδήποτε, οι παρακάτω κινηματογραφιστές προσπάθησαν να παρουσιάσουν την μυσταγωγική και σκοτεινή της πλευρά (Κάτω από δέρμα) και την ερωτική εκδικητική της διάθεση (Η άλλη γυναίκα).

Η Άλλη Γυναίκα

(Κωμωδία, 2009, Διάρκεια: 102') Aμερικάνικη ταινία του Νικ Κασσαβέτης, με τους Κάμερον Ντίαζ, Λέσλι Μαν, Νικολάι Κόστερ – Βαλντάου και Κέιτ Άπτον.

Mέτριος ως ηθοποιός κι εντελώς άνισος ως ­σκηνοθέτης, ο γιος του Τζον Κασσαβέτη και της ηθοποιού Τζίνα

­Ρόουλαντς δοκιμάζει τις δυνάμεις του σε μια κωμωδία εκδίκησης, της οποίας το «η ισχύς εν τη ενώσει», και μάλιστα από την θηλυκή του σκοπιά, αποτελεί το μεγάλο εμπορικό ατού, καθώς και η παρουσία της Κάμερον Ντίαζ, η οποία υποδύεται τη δυναμική δικηγόρο Κάρλι, η οποία γίνεται έξω φρενών όταν διαπιστώνει ότι ο άντρας που ερωτεύτηκε είναι παντρεμένος. Τα χάνει, όμως, εντελώς όταν γνωρίζει την απελπισμένη σύζυγό του, η οποία της ζητά με κάθε τρόπο να γίνουν φίλες. Και όταν ανακαλύπτουν με τα πολλά πως ο άπιστος έχει καινούργια σχέση -πολύ πιο νέα και πολύ πιο σέξι-, στην οποία λέει επίσης ψέματα, οι δύο έξαλλες γυναίκες γίνονται τρεις και αποφασίζουν να βάλουν μπροστά ένα σχέδιο πικρής εκδίκησης.

Φάρσα από την αρχή μέχρι το τέλος, με λιγοστά ξέφωτα καλόγουστου χιούμορ κι ευφυούς ατάκας, η ταινία ποντάρει στην αντίθεση σκληρής ερωμένης και χαζοχαρούμενης συζύγου, προσπαθώντας να εκμεταλλευτεί όλα τα κλισέ­ της εύκολης παρεξήγησης και στο τέλος μετατρέπεται σε καρτ ποστάλ, καθώς μας ταξιδεύει στις Μπαχάμες. Δυστυχώς, διαθέτει ελάχιστη πρωτοτυπία καταφεύγοντας σε έτοιμες λύσεις. Ελάχιστα αστεία και σεναριακά άνευρη, αντέχει όσο και η σέξι χαριτωμενιά πασπαλισμένη με αρκετή «κατινιά» των πρωταγωνιστριών, οι οποίες αλλάζουν διαρκώς γόβες και φορέματα και μοιράζονται γυναικείες συμβουλές.

Κάτω από το Δέρμα (Under the Skin)

(Επιστημονικής Φαντασίας, 2013, Διάρκεια: 108') Αγγλική ταινία του Τζόναθαν Γκλέιζερ, με τους Σκάρλετ Γιόχανσον, Πολ Μπράνιγκαν και Κρίστοφ Χάντεκ.

Μια εξωγήινη οντότητα, με τη μορφή μιας γοητευτικής νέας γυναίκας, περιφέρεται στην Γλασκόβη και αναζητά τα θύματά της σε μοναχικούς άντρες. Ο Γκλέιζερ και μια ερμηνευτικά τολμηρή Σκάρλετ Γιόχανσον αφηγούνται μια μελαγχολική ιστορία ενηλικίωσης, σαν ένα υποβλητικά σκηνοθετημένο, αλλά ψυχρό κι εγκεφαλικό θρίλερ.

Η ταινία βασίζεται στο μυθιστόρημα του Μισέλ Φέιμπερ, ένα αφήγημα μυστηρίου, στο οποίο μια σιωπηλή και γοητευτική γυναίκα περιφέρεται στο συννεφιασμένο σκωτσέζικο τοπίο οδηγώντας ένα άσπρο φορτηγάκι. Αναζητά μοναχικούς άντρες, σε κάποιους από τους οποίους πιάνει απλώς κουβέντα, άλλους τους μεταφέρει με το αυτοκίνητό της και μερικούς τους οδηγεί σε ένα εκτός τόπου και χρόνου δωμάτιο από το οποίο δεν θα βγουν ποτέ ζωντανοί. Συνοδεύεται από έναν μαυροντυμένο άντρα πάνω σε μηχανή, που μοιάζει να τη φροντίζει από απόσταση, να εκτελεί τα θελήματά της και να «καθαρίζει» κάθε φορά τα ίχνη της.

Ο Γκλέιζερ δεν κάνει φανερή την ταυτότητα της γυναίκας, ούτε και τα κίνητρά της, ­υιοθετώντας τη θέση ενός αμέτοχου παρατηρητή που αρκείται στα φαινομενολογικά δεδομένα. Με ψυχρό και ταυτόχρονα κομψό στιλ υποβάλλει μια αίσθηση εξωγήινου μυστηρίου, αντιπαραθέτοντας διακριτικά την παρουσία της ηρωίδας με το μελαγχολικό φυσικό και βιομηχανικό τοπίο που την περιβάλλει και στήνει έναν ερωτικό, τελετουργικό σκηνικό θανάτου. Η αποστασιοποιημένη αφήγησή του κουβαλά κάτι από την ανέκφραστη, μηχανιστική συμπεριφορά της ανώνυμης πρωταγωνίστριάς του. Το δράμα της χτίζεται με μια αυστηρή, αλλά διάφανη μέθοδο που δεν μπορεί να βάλει τα συναισθήματα κάτω από το δέρμα μας, παραμένει μέχρι τέλους εγκεφαλική, φανερά επιδέξια μα και άλλο τόσο αποστειρωμένη.

Η Σκάρλετ Γιόχανσον ισορροπεί θεαματικά ανάμεσα στο ρομποτικό και το ανθρώπινο. Επιστρατεύει μια ολόκληρη γκάμα εκφραστικότητας και φυσικής σαγήνης, ενώ την ίδια στιγμή καταφέρνει να γίνει σχεδόν αγνώριστη. Το πρόσωπο και το σώμα της αποτελούν τα τέλεια οχήματα για τον Γκλέιζερ, αφού φιλτράρουν τον κόσμο των ανθρώπων μέσα από έναν αγωγό που μοιάζει επικίνδυνα με αυτούς, χωρίς να διαθέτει τα συναισθήματά τους.

Το «Κάτω Από το Δέρμα» αφορά στην πραγματικότητα μια απειλητική ιστορία ενηλικίωσης, στην οποία μια νεαρή γυναίκα προσπαθεί να ανακαλύψει τι κρύβεται κάτω από την επιδερμίδα της, να καταλάβει τι παραμονεύει πίσω από τις κινήσεις των αρσενικών συνανθρώπων της και να προσαρμοστεί σε μια πραγματικότητα που της φαντάζει ξένη και ακατανόητη. Μέσα σε μια ρευστή ατμόσφαιρα που ζαλίζει και αφήνει μονίμως γοητευτικά κενά, ο Γκλέιζερ αφηγείται μια παραβολή για τις ορμές θανάτου που όλοι μας κρύβουμε, για το νήμα που συνδέει τους θύτες με τα θύματά τους και για την επικοινωνία που μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την αποξένωση.

Αν και πολλά από αυτά­ ο Γκλέιζερ τα αποσπά από τη λιγομίλητη, γεμάτη συναισθηματική απορία ερμηνεία της Γιόχανσον, μερικές σοφά σκηνοθετημένες σκηνές και μια σαγηνευτική ατμόσφαιρα, αδυνατεί, ωστόσο, να τα δέσει σε ένα εξίσου υποβλητικό κινηματογραφικό σύνολο.