«Είχα απαγορεύσει στο ΤΤ τα επιχειρηματικά δάνεια»

Ο επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γεώργιος Προβόπουλος, μιλώντας στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής στη συζήτηση επί της Ενδιάμεσης Έκθεσης της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2013, έδωσε την εκδοχή του σχετικά με την υπόθεση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου

(ΤΤ). Αφού ζήτησε να μην γίνονται «σχόλια γενίκευσης, που δίνουν την εσφαλμένη εντύπωση ενός σαθρού τραπεζικού συστήματος», σημείωσε ότι αυτά «υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των καταθετών και την ελληνική οικονομία. Ενδεχόμενη επικράτηση κλίματος φοβίας μεταξύ των τραπεζικών στελεχών, θα οδηγούσε σε επιζήμια αποτελέσματα».

Ο κ. Προβόπουλος αναφέρθηκε στις χρηματοδοτήσεις τραπεζών απατώντας στις κατηγορίες του Π. Καμμένου ότι δεν ενημέρωσε τις Αρχές, αναφορικά με το ΤΤ. «Η ΤτΕ έπραξε αυτό που έπρεπε, τα δέοντα. Όταν διαπίστωσε ασυνήθεις κινήσεις ενημέρωσε τις αρχές. Η ΤτΕ βοήθησε τις ελεγκτικές αρχές παντιοτρόπως. Σε εμάς οι αρχές εξέφρασαν ευαρέσκεια».

«Ο σκοπός του θεσμικού πλαισίου για τις χρηματοδοτήσεις δεν είναι να μηδενίσει τον κίνδυνο για τις τράπεζες όταν χορηγούν δάνεια. Δεν υπάρχει ακίνδυνο δάνειο. Τα χρήματα που είχαν τοποθετήσει οι τράπεζες στο δημόσιο, διαπιστώθηκε ότι ήταν τεράστια, ενώ η Βασιλεία ΙΙ έδινε μηδενικό συντελεστή επικινδυνότητας», ανέφερε σημειώνοντας ότι η ΤτΕ κάνει μόνο δειγματοληπτικούς ελέγχους και «δεν εμπλέκεται στις αποφάσεις χορήγησης δανείων. Δεν αποτελεί μία άτυπη προεγκρίνουσα αρχή. Η εγκριτική διαδικασία είναι αποκλειστική ευθύνη των εσωτερικών οργάνων κάθε τράπεζας».

Εις διπλούν απαγόρευση δανείων στο ΤΤ

Όπως τόνισε στην ομιλία του ο επικεφαλής της ΤτΕ αναφερόμενος στις εποπτικές ενέργειες ξεκινώντας από το 2006 όταν δόθηκε στο Τ.Τ. άδεια λειτουργίας τραπεζικού ιδρύματος εν όψει της εισόδου του στο Χρηματιστήριο, τότε η ΤτΕ τόνισε ότι αν το Τ.Τ. ήθελε να επεκταθεί πέραν της πίστης των καταναλωτών, θα έπρεπε να την ενημερώσει, διότι μέχρι το 2006 το σύστημα εσωτερικού ελέγχου του δεν ήταν εξειδικευμένο σε πιο σύνθετες μορφές τραπεζικών συναλλαγών.

«Το 2006 έγιναν 2 επιτόπιοι έλεγχοι που εντόπισαν αδυναμίες στην εταιρική διακυβέρνηση και τα πληροφοριακά συστήματα. Γι’ αυτό βάλαμε δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 10% και όχι 8%. Δυο φορές απαγόρευσα ρητά στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο να δίνει επιχειρηματικά δάνεια με επιστολές των επόπτων», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο Γ. Προβόπουλος σημείωσε πως όταν ανέλαβε τη διοίκηση της ΤτΕ το 2008 υποχρέωσε το Τ.Τ. να έχει υψηλότερο δείκτη κινδύνου (αντί για 100 να είναι 150) και ζήτησε να γίνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. «Στις αρχές του 2009 διαπιστώσαμε δραστηριοποίηση του Τ.Τ. στη χρηματοδότηση επιχειρήσεων χωρίς να μας έχει ενημερώσει. Τον Απρίλιο του 2009 απαγορεύσαμε στο Τ.Τ. να χορηγεί επιχειρηματικά δάνεια χωρίς να προσαρμοστεί. Τον Ιούλιο το Τ.Τ. μας ενημέρωσε για διορθωτικές ενέργειες που είχε κάνει και για την πρόθεσή του να επεκταθεί στη χορήγηση επιχειρηματικών δανείων. Ζητήσαμε η σχεδιαζόμενη επέκταση να γίνει μόνο μετά από έλεγχο. Στον έλεγχο που κάναμε διαπιστώθηκαν αδυναμίες. Το 2010 επιβλήθηκε περιορισμός ότι τα επιχειρηματικά δάνεια μπορούν να δίνονται, αλλά μόνο σε εταιρείες με υψηλή πιστοληπτική διαβάθμιση», επεσήμανε.

Παράλληλα, σχολίασε ότι μετά τον έλεγχο από την BlackRock, «το ποσοστό εκτιμώμενων ζημιών ήταν 33,2%, πολύ υψηλότερο της αγοράς. Ήταν υψηλότερο από άλλες τράπεζες και διαμορφώθηκε σε μία πολύ μικρή χρονική περίοδο, επρόκειτο για δάνεια που δεν είχαν ωριμάσει. Συνήθως τα δάνεια ''δεν σκάνε'' άμεσα. Η BlackRock επιβεβαίωσε αυτά τα ευρήματα χαρακτηρίζοντας την πολιτική του Τ.Τ. ως ''επιθετική''».

«Στα τέλη του 2012 πραγματοποιήθηκε νέος έλεγχος από τον οποίο προέκυψαν ορισμένα ερωτηματικά και σκιές για κάποιες χρηματοδοτήσεις. Ενημερώσαμε την Αρχή για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Η Αρχή διαβίβασε τα πορίσματά της στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών», πρόσθεσε.

Ο Γ. Προβόπουλος επεσήμανε πως «στο παρελθόν είχαν προβληθεί ισχυρισμοί ότι το Τ.Τ. ήταν υποδειγματική τράπεζα. Τα γεγονότα το διαψεύδουν αυτό. Δεν είχε υψηλή κερδοφορία ούτε στα ''χρυσά χρόνια'' των τραπεζών, είχε τότε χαμηλή κερδοφορία και το δημόσιο είχε προχωρήσει σε μεγάλες ενισχύσεις». Υπογράμμισε ακόμη ότι «από τις επενδύσεις σε πολύπλοκα προϊόντα το Τ.Τ. κατέγραψε μεγάλες απώλειες καθιστώντας αναγκαία την χρηματοδότησή του από το κράτος».

Απώλεια καταθέσεων 90 δισ.

Για τα χρήματα που βγήκαν από την Ελλάδα στο εξωτερικό απάντησε ότι «στο θέμα αυτό η ΤτΕ έχει μόνο στατιστική λειτουργία» και ότι τα στοιχεία ζητήθηκαν από τις τράπεζες και δόθηκαν στον ΣΔΟΕ. Υπογράμμισε ότι οι καταθέσεις που απωλέσθηκαν από τέλη 2009 έως Ιούνιο 2012 ήταν της τάξης των 90 δισ. ευρώ.

«Τα 50 δισ. άφησαν και μεγάλο μαξιλάρι»

Για το απόθεμα που έχει το ΤΧΣ ανέφερε ότι «οι κεφαλαιακές ανάγκες που θα βγουν από την διαδικασία των stress test θα ικανοποιηθούν από το υπάρχον κεφαλαιακό απόθεμα. Είναι μεταξύ 8 και 9 δισ. ευρώ». Ο Γ. Προβόπουλος εκτίμησε ότι «η ΤτΕ προσπάθησε να κάνει και έκανε πολύ προσεκτική διαχείριση των 50 δισ. Τα 50 δισ. όχι μόνο έφθασαν, αλλά άφησαν και μεγάλο μαξιλάρι. Ξοδεύσαμε το ελάχιστο για να γίνει η δουλειά. Θεωρώ ότι είναι συνετή διαχείριση των χρημάτων, καθώς θα εξασφαλίσουμε επάρκεια μέχρι το τέλος του 2016».

«Αβεβαιότητα για τις θετικές προβλέψεις του 2014»

Παράλληλα, εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος για την ελληνική οικονομία. Παραδεχόμενος ότι οι ενδείξεις σταθεροποίησης της οικονομίας έχουν ισχυροποιηθεί ενισχύοντας την πρόβλεψη ότι το 2014 η ύφεση θα τερματιστεί, σημείωσε ότι η επαλήθευση των θετικών προοπτικών για το 2014, αλλά και η πορεία της οικονομίας στο μέλλον υπόκεινται σε ισχυρές αβεβαιότητες.

Ο ίδιος ζήτησε για ακόμη μια φορά πολιτική σταθερότητα, αναφέροντας ότι το κοινωνικοπολιτικό κλίμα παρουσιάζει στοιχεία πόλωσης και αντιπαραθέσεων, σε μια περίοδο που απαιτείται η σύμπλευση κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων σε μια εθνική πολιτική για την έξοδο από την κρίση και για την ανάπτυξη. «Δημιουργούνται ανησυχίες ότι το 2014 έτος εκλογικών αναμετρήσεων για το Ευρωκοινοβούλιο και την τοπική αυτοδιοίκηση, η πολιτική αντιπαράθεση μπορεί να οξυνθεί περαιτέρω, η πόλωση να κορυφωθεί και ο συγκερασμός απόψεων να γίνει ακόμη δυσχερέστερος», σημείωσε.

«Αν συμβεί αυτό, η αβεβαιότητα θα ενταθεί και θα αποδυναμωθούν, αν δεν ακυρωθούν, τα στοιχεία που στηρίζουν σήμερα θετικές προβλέψεις για το 2014. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα έχει καθοριστική σημασία να παραμείνει η οικονομική πολιτική προσηλωμένη στην πραγματοποίηση των προγραμματισμένων μεταρρυθμίσεων», συμπλήρωσε στην ομιλία του.

Ο ίδιος ξεκαθάρισε πως η οικονομική πολιτική πρέπει να συνεχίσει απαρέγκλιτα το πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης, να επιτύχει τους στόχους που έχουν τεθεί και να εξασφαλίσει βιώσιμα και διευρυνόμενα πρωτογενή πλεονάσματα. Παράλληλα, τόνισε ότι η απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων είναι η περαιτέρω διεύρυνση της φορολογικής βάσης, η οποία θα πρέπει να προέλθει κυρίως από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και όχι από την επιβολή νέων φόρων ή τη συνεχή αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των ήδη φορολογουμένων.

Ο ίδιος χαρακτήρισε ως «ιδιαίτερα σημαντικές» τις εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα, σημειώνοντας πως η ανακεφαλαιοποίηση και η αναδιάταξη του τραπεζικού συστήματος οδήγησε σε ένα νέο τοπίο με λιγότερες σε αριθμό και ισχυρότερες τράπεζες και ότι κίνδυνοι, που και λόγω της Κύπρου ήταν μεγάλοι, αποτράπηκαν μετά την αποτελεσματική παρέμβαση της κυβέρνησης και της Τράπεζας της Ελλάδος.

Ο κεντρικός τραπεζίτης παραδέχθηκε επίσης πως βραχυχρόνια, οι χορηγήσεις νέων δανείων παραμένουν πολύ περιορισμένες καθώς υπάρχουν ακόμη παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην πιστοδοτική ικανότητα των τραπεζών.

Όπως επεσήμανε, ένας από τους πιο σημαντικούς είναι η συσσώρευση δανείων σε καθυστέρηση, η οποία αποθαρρύνει τη χορήγηση νέων πιστώσεων και αποστερεί τις τράπεζες από τους πόρους που αντιπροσωπεύουν τα χρεολύσια, τους οποίους θα ήταν δυνατόν να ανακυκλώσουν σε νέα δάνεια.

«Σημαντική συμβολή στη βελτίωση των συνθηκών προσφοράς πιστώσεων αναμένεται ότι θα έχει και η αποτελεσματική διαχείριση μη εξυπηρετούμενων δανείων. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης στις μέχρι σήμερα ακολουθούμενες πολιτικές των τραπεζών», σχολίασε.