Μπλόκο στους… σπόρους με barcode

από τη Σέβη Σαλαγιάννη

Τη μια μετά την άλλη διαδέχονται οι αποφάσεις των Επιτροπών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι οποίες βάζουν «μπλόκο» στη νομοθεσία, η οποία μετατρέπει επί της ουσίας τους σπόρους σε «βορά» των πολυεθνικών εταιρειών. Η επίμαχη αυτή νομοθεσία, αναγκάζει τους αγρότες τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη να προμηθεύονται από τις εταιρίες αυτές και μόνο τους σπόρους για τις καλλιέργειές τους.

Μετά λοιπόν το ηχηρό «όχι» των επιτροπών Γεωργίας και Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

η επόμενη μάχη θα δοθεί λίγο πριν τις Ευρωεκλογές, όπου η Ολομέλεια θα κληθεί να δώσει τη δική της απάντησή της στην πρόταση της Κομισιόν, που στρώνει κόκκινο χαλί στις πολυεθνικές των σπόρων και χτίζει περιοριστικό «φράχτη» στην ελεύθερη καλλιέργεια. Η αντίδραση όμως δεν περιορίστηκε στους τοίχους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς εξ αρχής αγρότες και εναλλακτικές κοινότητες καλλιέργειας ύψωσαν ανάστημα στα προωθούμενα σχέδια.

«Όχι» από την Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Η πιο πρόσφατη θετική εξέλιξη επί του θέματος ήρθε από την Επιτροπή Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία έλαβε την απόφαση να υπερψηφίσει την τροπολογία που κατέθεσε ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής, Κρίτων Αρσένης, για την απόρριψη της πρότασης που υποχρεώνει νομοθετικά την αγορά σπόρων αποκλειστικά από τις πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε αυτούς.

Ειδικότερα, η Επιτροπή Γεωργίας – με κύρια αρμοδιότητα για τη συγκεκριμένη νομοθεσία – έδειξε «κόκκινη κάρτα» στον κερδοσκοπικό έλεγχο της τροφής από τις πολυεθνικές, ενώ οι Ευρωβουλευτές που υπερψήφισαν την τροπολογία, αντιτάχθηκαν στην επιβολή γραφειοκρατικών εμποδίων σε όσους αγρότες επιλέγουν να μην αγοράζουν σπόρους από το εμπόριο και παράλληλα υπερασπίστηκαν με τη ψήφο τους το δικαίωμα στην ελεύθερη πρόσβαση σε τροφή και τη διατροφική ασφάλεια.

Προηγήθηκε το «όχι» της Επιτροπής Περιβάλλοντος

Η πρώτη ηχηρή απάντηση δόθηκε στις 30 Ιανουαρίου, όταν η Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τάχθηκε υπέρ της τροπολογίας που κατέθεσε ο ανεξάρτητος ευρωβουλευτής για την απόρριψη της πρότασης. Τότε σχεδόν με μια φωνή η μεγαλύτερη νομοθετική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Επιτροπή Περιβάλλοντος, γύρισε την πλάτη της στον κερδοσκοπικό έλεγχο της τροφής από τις πολυεθνικές.

Η επόμενη μάχη θα δοθεί στην Ολομέλεια

Με αφορμή την απόφαση αυτή και δεδομένης της νίκης από την αντίστοιχη ευρωπαϊκή Επιτροπή Περιβάλλοντος, ο Κρίτων Αρσένης δήλωσε: «Καταφέραμε σήμερα να στείλουμε ένα ακόμη μήνυμα στις πολυεθνικές των σπόρων. Πλέον η πρωτόγνωρη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα πρόταση που υποχρέωνε τους έλληνες και όλους τους ευρωπαίους αγρότες να αγοράζουν σπόρους αποκλειστικά από τις πολυεθνικές έχει απορριφθεί και από τις δύο αρμόδιες επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αν χάναμε θα ήταν πρακτικά αδύνατο για τους αγρότες να διατηρούν και να αναπαράγουν σπόρους όπως έκαναν από την εφεύρεση της γεωργίας έως σήμερα».

Πλέον, τα βλέμματα στρέφονται στην Ολομέλεια, η οποία θα κληθεί με τη σειρά της να απορρίψει ή να αποδεχθεί την πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ολομέλεια θα αποφασίσει πιθανότατα τον Απρίλιο, καθώς αναμένεται το θέμα των σπόρων να είναι από τα τελευταία που θα συζητηθούν λίγο πριν τις ευρωεκλογές.

Αυτό σημειώνει και ο κ. Αρσένης αναφέροντας: «Η επόμενη μάχη θα δοθεί στην Ολομέλεια. Όταν τον Δεκέμβριο κατέθεσα τις τροπολογίες απόρριψης δεν περίμενα ότι αυτές θα υπερψηφίζονταν από τους Ευρωβουλευτές και των δύο Επιτροπών. Οι πρώτες αυτές νίκες είναι το προϊόν εντατικής δουλειάς. αλλά και μαζικής κινητοποίησης της κοινωνίας των πολιτών, που μέσω της αλληλογραφίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης κατέκλεισαν με το αίτημα της απόρριψης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η νίκη αυτή καταδεικνύει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αντιδρά θετικά στο δημοκρατικό έλεγχο και πως η ευκαιρία για κάθε πολίτη να επηρεάσει την ευρωπαϊκή νομοθεσία, είναι καθημερινή και δεν εξαντλείται την ημέρα των ευρωεκλογών».

Τι φέρνει η επίμαχη νομοθεσία και οι αντιδράσεις

Πάντως, από την πρώτη στιγμή της παρουσίασης του νέου κανονισμού της Κομισιόν προκλήθηκαν έντονες αντιδράσεις από πολίτες και οργανώσεις-γεωργούς σε όλη την Ευρώπη. Στην Ελλάδα, στα τέλη Γενάρη πραγματοποιήθηκε παράσταση διαμαρτυρίας με αφορμή την πρώτη ψηφοφορία της Ευρωβουλής για το θέμα της καλλιέργειας/διατροφικής ασφάλειας. Εντός θεσμικού πλαισίου, από την άλλη, χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι τροπολογίες στον προτεινόμενο κανονισμό ξεπερνούν τις 1.400, με πολλές απ’ αυτές να είναι τελείως απορριπτικές.

Σε κάθε περίπτωση, όπως υπογραμμίζουν οργανώσεις και πολίτες, η νέα νομοθεσία προωθεί τη μονοπωλιακή λογική και την εμπορευματοποίηση των καλλιεργειών και των παραδοσιακών ποικιλιών. Την ίδια στιγμή, οι σπόροι πλέον θα διέπονται από καθεστώς πνευματικής ιδιοκτησίας, όπως δηλαδή ισχύει σήμερα για τους αντίστοιχους γενετικά τροποποιημένους.

Παράλληλα, εγείρονται ζητήματα σχετικά με τα θεμελιώδη -και κατοχυρωμένα ως σήμερα- δικαιώματα της διατήρησης και της ιδιοπαραγωγής των σπόρων των αγροτών, οι οποίοι -εάν περάσει η νομοθεσία τελικώς- θα βρίσκονται αντιμέτωποι με τον νόμο για την ελεύθερη χρήση των σπόρων στα χωράφια τους, εφόσον αυτοί δεν φέρουν τη βούλα κάποιας πολυεθνικής.

Τέλος, σε μακροπρόθεσμο επίπεδο προβλέπεται περαιτέρω μείωση της αγροτικής βιοποικιλότητας με σημαντικές συνέπειες για την διατροφική επάρκεια του παγκόσμιου πληθυσμού. Να σημειωθεί ότι ήδη τα τελευταία χρόνια, ένα σημαντικό μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς των σπόρων έχει χαθεί οριστικά, ιδιαίτερα στον ανεπτυγμένο δυτικό κόσμο της μοντέρνας βιομηχανικής γεωργίας.

Περισσότερα στο greenweek.gr