Βασίλης Κολιάτσος: Ο Έλληνας καθηγητής στις ΗΠΑ που αποκάλυψε την αιτία των μεταπολεμικών εγκεφαλικών βλαβών

Όταν ο πολεμικός ποιητής Βίλφρεντ Όουεν έγραψε για τους «άνδρες των οποίων τα μυαλά άρπαξαν οι νεκροί» ο στόχος του ήταν να περιγράψει τα μυστηριώδη κρούσματα εγκεφαλικών σοκ που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και από τα οποία υπέφερε και ο ίδιος.

Γράφει ο Δημήτρης Καναβαράκης

Τώρα, ένα αιώνα μετά την εμφάνιση των πρώτων τέτοιων συμπτωμάτων, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αναγνώρισαν για πρώτη φορά την «υπογραφή» των

εγκεφαλικών βλαβών που εξηγεί γιατί κάποιοι στρατιώτες μαστίζονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους από νευρολογικές παθήσεις.

Μετά από τη διενέργεια αυτοψιών σε βετεράνους πολέμου των ΗΠΑ που επέζησαν από εκρήξεις στο Ιράκ και το Αφγανιστάν (επιζώντες IED) αλλά αργότερα πέθαναν από άλλες αιτίες, οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Έλληνα Βασίλη Κολιάτσο, ανακάλυψαν ότι οι πρώην στρατιώτες είχαν ένα μοναδικό είδος του τραυματισμού στον εγκέφαλο.

Περιγραφόμενοι ως «κηρήθρα συμπλέγματος σπασμένων και πρησμένων νευρικών ινών» οι τραυματισμοί δεν ήταν ίδιοι με αυτούς που βρέθηκαν σε θύματα αυτοκινητικών ατυχημάτων, χρήστες υπερβολικής δόσης ναρκωτικών, ή πάσχοντες από εγκεφαλικό σύνδρομο που έχει προέλθει από επαναλαμβανόμενα κτυπήματα στο κεφάλι.

Οι κακώσεις, οι οποίες σημειώθηκαν σε κρίσιμες περιοχές του εγκεφάλου των IED επιζώντων, συμπεριλαμβανομένων των μετωπιαίων λοβών που ελέγχουν τη λήψη αποφάσεων και τη συλλογιστική, οδηγούν τους επιστήμονες στο συμπέρασμα ότι οι κρυφές βλάβες του εγκεφάλου μπορούν να παίζουν κάποιο ρόλο στα κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ορισμένοι βετεράνοι πολέμου.

«Αυτή είναι η πρώτη φορά που τα εργαλεία της σύγχρονης παθολογίας έχουν χρησιμοποιηθεί για να εξετάσουμε ένα πρόβλημα 100 ετών: τις παρατεταμένες συνέπειες των εκρήξεων στον εγκέφαλο. Η τοποθεσία και η έκταση των βλαβών αυτών συμβάλουν ώστε να εξηγήσουμε για ποιο λόγο ορισμένοι βετεράνοι που επιβιώνουν από IED επιθέσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα στο υπόλοιπο της ζωής τους», δήλωσε ο κ. Κολιάτσος, καθηγητής παθολογίας, νευρολογίας και ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins της Βαλτιμόρης.

Ο απάνθρωπος πόλεμος χαρακωμάτων στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τις ατελείωτες ανταλλαγές ριπών απ’ το βαρύ πυροβολικό, σήμαινε ότι η εγκεφαλική δυσλειτουργία (shellshock) έγινε ένα από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά της σύγκρουσης που διήρκεσε από το 1914 έως 1918. Ήδη από το Δεκέμβριο του 1914 πάνω από το 10% των Βρετανών αξιωματικών και το 4% άλλων τάξεων υπέφεραν απ’ αυτό που στη συνέχεια ονομάστηκε «νευρικό και ψυχικό σοκ».

Αρκετοί αξιωματικοί που εμφάνισαν νευρο-ψυχικά σοκ στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο εκτελέστηκαν με την κατηγορία της δειλίας

Στο ποίημά του «Ψυχικές υποθέσεις», ο Βίλφρεντ Όουεν, ο οποίος είχε διαγνωστεί με νευρώσεις πολέμου το 1917, αναφέρθηκε με συμπάθεια στους πάσχοντες, αλλά η κατάσταση, η οποία συχνά περιγράφεται ως αταξία μετα-τραυματικού στρες (PTSD), ήταν για πολλά χρόνια ελάχιστα κατανοητή.

Σε αρκετές περιπτώσεις δε επέφερε και θανατική καταδίκη, αφού η μακροχρόνια εμφάνιση συμπτωμάτων Shellshock από κάποιους ανώτερους αξιωματικούς θεωρήθηκε απόδειξη έλλειψης χαρακτήρα και τους οδήγησε στο εκτελεστικό απόσπασμα με την κατηγορία της δειλίας.

Οι συγκρούσεις στο Ιράκ και το Αφγανιστάν πιστεύεται ότι έχουν οδηγήσει σε απότομη αύξηση του αριθμού των στρατιωτών που πάσχουν από PTSD, και το φιλανθρωπικό ίδρυμα «Combat Stress» έχει υπολογίσει ότι περίπου 50.000 Βρετανοί βετεράνοι πολέμου του Ιράκ και του Αφγανιστάν θα υποστούν κάποιου είδους πρόβλημα ψυχικής υγείας κατά τις προσεχείς δεκαετίες.

Ο Δρ. Κολιάτσος και οι Αμερικανοί ερευνητές θεωρούν ότι κάποιοι από τους πάσχοντες θα παρουσιάσουν αυτή τη μοναδική βλάβη του εγκεφάλου που προκαλείται από τις εκρήξεις, λόγω της εκτεταμένης χρήσης αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών από τους αντάρτες σε αυτές τις περιοχές.

Ο καθηγητής Koliatsos δήλωσε: «Οι θεράποντες γιατροί των IED επιζώντων έρχονται αντιμέτωποι με συμπτώματα όπως κατάθλιψη, άγχος, μετα-τραυματικό στρες, κατάχρηση ουσιών ή διαταραχές προσαρμογής. Για κάποιους από αυτούς τους βετεράνους η ζωή είναι πολύ δύσκολη και είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι τουλάχιστον ένα μέρος αυτών των δυσκολιών έχουν νευρολογική υπόσταση.

Οι ερευνητές εξέτασαν τους εγκεφάλους πέντε IED επιζώντων των οποίων τα λείψανα είχαν δωρίσει οι συγγενείς τους στο Ινστιτούτο Παθολογίας Ενόπλων Δυνάμεων. Τα συνέκριναν με τους εγκεφάλους 24 ατόμων που είχαν πεθάνει από διάφορες αιτίες, συμπεριλαμβανομένων τροχαίων δυστυχημάτων, χρήσης ναρκωτικών και καρδιακών προσβολών.

Τα διακριτικά των αλλοιώσεων στην κηρήθρα βρέθηκαν σε τέσσερις από τους πέντε IED επιζώντες, αλλά όχι σε άτομα που είχαν υποστεί άλλου τύπου εγκεφαλικής βλάβης.

The post Βασίλης Κολιάτσος: Ο Έλληνας καθηγητής στις ΗΠΑ που αποκάλυψε την αιτία των μεταπολεμικών εγκεφαλικών βλαβών appeared first on KoolNews.