«Θερίζει» το AIDS στην Αττική – Δραματική αύξηση κρουσμάτων λόγω οικονομικής κρίσης

Διαστάσεις επιδημίας έχει πάρει ο ιός του AIDS στην Αττική τα τελευταία χρόνια με αύξηση των κρουσμάτων κυρίως στους τοξικομανείς και τους άστεγους.

Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην ζωή των Ελλήνων έγιναν για μία ακόμη φορά πρώτη είδηση στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης του εξωτερικού, όμως αυτή τη φορά αντιδράει η παγκόσμια ιατρική κοινότητα και κρούει των κώδωνα του κινδύνου.

Σύμφωνα με την Καθημερινή, πριν από λίγες εβδομάδες δημοσιεύτηκε σε ένα από τα πλέον έγκυρα περιοδικά για την δημόσια υγεία στις

ΗΠΑ, μία έρευνα 15 Ελλήνων και ξένων επιστημόνων που βασίστηκε ευρήματα του προγράμματος «Αριστοτέλης», που διερεύνησε την πρόσφατη επιδημία HIV σε χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών στην Αττική.

Το συμπέρασμα της συγκεκριμένης έρευνας είναι ότι η έλλειψη στέγης αποτελεί έναν καταλυτικό παράγοντα στο να μολυνθεί ένας χρήστης από τον ιό. «Πρόκειται για ωρολογιακή βόμβα όταν αφήνεις ένα χρήστη στον δρόμο. Το κρύο, η πείνα και όλοι οι “επικίνδυνοι” παράγοντες βρίσκονται στα ύψη», είπε ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Άγγελος Χατζάκης στην Καθημερινή. Η ομάδα του κ. Χατζάκη ηγήθηκε του προγράμματος «Αριστοτέλης».

Τα πρώτα σημάδια για την εξάπλωση του ιού άρχισαν ήδη να φαίνονται από το 2011 καθώς τα περισσότερα από τα «θετικά» δείγματα του νομού Αττικής κατέληγαν στο εργαστήριο του για επιβεβαίωση. Ο κ. Χατζάκης παρατήρησε τότε ότι από ένα θετικό δείγμα το μήνα, άρχισε να καταγράφει δέκα την εβδομάδα.

Οι φόβοι του για επιδημία επιβεβαιώθηκαν το καλοκαίρι του 2011 από το παρατηρητήριο για τα ναρκωτικά. Ο αριθμός των χρηστών που είχαν μολυνθεί είχε αυξηθεί 16 φορές μέσα σε ένα χρόνο αλλά τα επίσημα νούμερα δεν λέγονταν δημόσια τότε, σύμφωνα με το δημοσίευμα της Καθημερινής. Στο υπουργείο Υγείας ήταν τότε επιφυλακτικοί στο να τα δημοσιοποιήσουν: «Θα κάνουμε κακό στον τουρισμό», ήταν το πιο συχνό επιχείρημα.

Η πρώην πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ, Μένη Μαλλιώρη είχε αναλάβει το καλοκαίρι του 2011 να καταγράψει τις ανησυχητικές ενδείξεις σε ένα σύστημα «έγκαιρης προειδοποίησης» των δύο Ευρωπαϊκών Οργανισμών Δημόσιας Υγείας και κάπως έτσι άρχισαν να κινητοποιούνται οι μηχανισμοί – τόσο οι ελληνικοί όσο και του εξωτερικού.

Τότε είχαν έρθει στην Ελλάδα κλιμάκια τεσσάρων ξένων οργανισμών για αξιολογήσουν από κοινού την κατάσταση. Η δημοσιοποίηση, όμως, τότε των προσωπικών δεδομένων των δώδεκα εκδιδόμενων γυναικών - φορέων του ιού, από το υπουργείο, τους είχε εξοργίσει και συνέταξαν μια έκθεση ιδιαίτερα επικριτική για την ελληνική πολιτική στο θέμα HIV.

Θύελλα αντιδράσεων από τους Έλληνες επιστήμονες – Είστε η Τρόικα της δημόσιας υγείας

Οι ξένοι οργανισμοί άσκησαν κριτική στις έρευνες Ελλήνων επιστημόνων κάτι που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στην ιατρική κοινότητα. Σε επικοινωνία τους με τους ξένους οργανισμούς, οι Έλληνες επιστήμονες χαρακτήρισαν την έκθεση «τραγωδία», «τοξική», γραμμένη με «υπεροψία και γεμάτη επιστημονικά λάθη». «Είστε η τρόικα της δημόσιας υγείας», έγραψε κάποιος. Το κείμενο τελικά αποσύρθηκε πριν καν δημοσιευθεί και μια πολύ πιο «ήπια» εκδοχή εμφανίστηκε λίγους μήνες αργότερα.

Και ενώ συνέβαιναν όλα αυτά, ο κ. Χατζάκης και η Μένη Μαλλιώρη βρήκαν την ευκαιρία για χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ και τον Αύγουστο του 2012 άρχισαν το πρόγραμμα «Αριστοτέλης». Κύριος στόχος του προγράμματος ήταν να εξετάσουν και να παρακολουθήσουν όλους τους χρήστες.

Η επιτυχία του προγράμματος οφείλεται στο χρηματικό αντάλλαγμα που δόθηκε στους χρήστες μέσω του προγράμματος, σύμφωνα με την Καθημερινή. Όποιος συμμετείχε στο στο πρόγραμμα πέρα από την αντιρετροϊκή θεραπεία αλλά και την προτεραιότητα στο πρόγραμμα της μεθαδόνης, ελάμβανε 5 ευρώ για την εξέταση, 3 ευρώ εάν πήγαινε να παραλάβει τα αποτελέσματα και στη συνέχεια, εάν έφερνε τρεις γνωστούς του χρήστες, εισέπραττε επιπλέον 3 ευρώ για τον καθένα.

Έτσι έγινε το ακατόρθωτο: συνολικά 3.400 χρήστες έκαναν ουρά έξω από τον ΟΚΑΝΑ στην Καποδιστρίου. Ο αριθμός αντιστοιχεί στο 96% των χρηστών σε όλη την Αττική.

Το πρόγραμμα πρέπει να συνεχιστεί

Τα συμπεράσματα του «Αριστοτέλη» επιβεβαίωσαν ότι η οικονομική κρίση συσχετίζεται με τον ιό του AIDS καθώς υπάρχει έξαρση των κρουσμάτων. Λόγω της έλλειψης χρημάτων έγιναν πρακτικές που δημιούργησαν έξαρση του ιού όπως για παράδειγμα τις βελόνες: εκεί που δύο άτομα μοιράζονταν μία βελόνα τώρα είναι δώδεκα.

Επίσης η στέγη παίζει σημαντικό ρόλο ενώ για κάθε ένα ευρώ που ξοδεύεται για θεραπεία, το κράτος γλυτώνει 15 σε βάθος πενταετίας. «Το πρόγραμμα έληξε πριν από λίγους μήνες, ό,τι καλό πετύχαμε μπορεί σε έξι μήνες να πάει στράφι εάν δεν δοθεί από το κράτος ανάλογη συνέχεια δράσης. Τότε, πολύ φοβόμαστε πως θα έχουμε ολική επαναφορά της επιδημίας», προειδοποιούν ο κ. Χατζάκης και η κ. Μαλλιώρη, σύμφωνα με το δημοσίευμα.

Μπορεί η έρευνα να περιορίστηκε σε φορείς-χρήστες, αλλά οι δυο τους τονίζουν ότι το ρίσκο της επιδημίας δεν περιορίζεται μόνο σε αυτούς καθώς πάνω από τους μισούς άνδρες και περίπου το 30% των γυναικών χρηστών δήλωσαν πως οι σεξουαλικοί τους σύντροφοι δεν είναι χρήστες.