Η Ελλάς αποικιοκρατούσα

Γράφει ο Γιώργος Κοκκόλης

Ο τίτλος θα μπορούσε να παραπέμπει σε θέατρο Σκιών, αλλά θα σκεφτείτε το σενάριο. Στα 1451 η Σύνοδος Φεράρας-Φλωρεντίας πετυχαίνει, οι Παλαιολόγοι επιστρέφουν στην ημιερειπωμένη Πόλη χωρίς γιουχαϊσματα, ο Μάρκος ο Ευγενικός βάζει νερό στο κρασί του και ο Γεννάδιος αναλαμβάνει επίσκοπος των Ρωμηών που είναι στα εδάφη που ορίζει ο Μωάμεθ ο Β' .Αυτός ο τελευταίος είναι παρολίγον Πορθητής αφού βρίσκεται μια φόρμουλα με τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο τον ΙΑ' και η Πόλη δεν πέφτει αλλά διατηρεί

Τα χρόνια περνάνε και το ρωμαίϊκο πετυχαίνει έστω με δύο-τρεις περιοχές να παραμείνει εντός Ιστορίας. Τα χρόνια περνούν και από τη Γενουοκρατούμενη Χίο φτάνει στην Βασιλεύουσα το μαντάτο ότι ο Κολόμβος πέτυχε στο ταξίδι του προς την Ινδία από δυσμάς. Με την πίεση των Οθωμανών να παραμένει ισχυρή και τους χερσαίους εμπορικούς δρόμους που οδηγούν στην Κίνα να είναι κλειστοί, μια ομάδα αξιωματούχων προτείνουν στον Αυτοκράτορα να ακολουθήσει τον δρόμο των Ισπανών και των Πορτογάλων προς αυτό που θα αποκαλυφθεί σύντομα ότι είναι ο Νέος Κόσμος. Ο Αυτοκράτορας έχει επιφυλάξεις αλλά σκέφτεται ότι και η Πορτογαλία μικρή χώρα ήταν αλλά κατάφερε να πιάσει δυνατά πόστα στην Αφρική και την Αμερική. Το σχέδιο εγκρίνεται και τέσσερις ισπανικές καραβέλες που έχει πάρει με δάνειο η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αναχωρούν για να βρουν τη μοίρα τους.

Ξέρω, γελάτε διαβάζοντας αυτά αλλά αυτό θα ήταν το εναλλακτικό και ίσως το πιο πιθανό σενάριο για τον Νέο Ελληνισμό αν η 29η Μαΐου ήταν μια συνηθισμένη Τρίτη όπως όλες οι άλλες.

Το βρίσκεται υπερβολικό; Πάμε σε κάτι πιο ρεαλιστικό λίγο πιο πρόσφατα. Βρισκόμαστε στα 1830, οι Ελληνική Επανάσταση έχει τελειώσει και οι Μεγάλες Δυνάμεις δίνουν το Στέμμα της Ελλάδος στον Λεοπόλδο του Σαξ Κόμπουργκ. Αυτός τελικά δέχεται και αντί να πάρει το Βέλγιο- όπως και έγινε- έρχεται και εγκαθίσταται στο Ναύπλιο. Τα χρόνια προχωρούν και ο γιός του Λεοπόλδος Β' γίνεται βασιλιάς στα 1865 και στη διάσκεψη του Βερολίνου του 1885 πετυχαίνει να παραχωρηθεί το Κονγκό όχι ως αποικία του βασιλείου του Βελγίου αλλά ως ατομική ιδιοκτησία του ιδίου. Η έκταση του Κονγκό είναι 76 φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα ή το Βέλγιο. Ιδρύουμε εκεί την Λεοπολδιούπολη, οι ιδιωτικές εταιρείες εκμεταλλεύονται το καουτσούκ, οι σιδηρόδρομοι επεκτείνονται και τα μεγάλα κέρδη της αποικιοκρατίας μεταμορφώνουν την Ελλάδα και της χαρίζουν αξιοζήλευτες υποδομές και χρήματα για να πετύχει την εθνική της ολοκλήρωση.

Η ατομική κυριαρχία του Λεοπόλδου στο Κονγκό διατηρείται ως το 1908 οπότε και αναγκάζεται να το παραδόσει στην κυβέρνηση των Αθηνών. Στο ενδιάμεσο ο διαβόητος βασιλιάς έχει εξοντώσει δέκα εκατομμύρια ιθαγενείς εργάτες χρησιμοποιώντας τις πιο βάναυσες μεθόδους στη βάση αστείων δικαιολογιών περί... παραγωγικότητας. Η φρίκη κάνει τον γύρο του τότε πολιτισμένου κόσμου και τελικά ο μονάρχης ένα χρόνο πριν τον θάνατό του παραδίδει την αχανή χώρα στο Βασίλειον της Ελλάδος. Η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να οργανωθεί- αμέσως ξεκινούν ιεραποστολές από την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος και του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. Χτίζονται ελληνικά σχολεία και οι ιθύνοντες των Αθηνών «ανακαλύπτουν» πως στο Κονγκό είχε σταθμεύσει μια ομάδα των στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αυτοί αναμείχθηκαν με απογόνους της Βασίλισσας του Σαβά και του Σολομώντος στην Αιθιοπία την οποία εγκατέλειψαν για το Κονγκό υπό τον φόβο των Αράβων. Στο πλαίσιο αυτό εκπονείται ειδικό πρόγραμμα αναβίωσης της ελληνικής συνείδησης των Κονγκολέζων και απαγορεύεται κάθε άλλη γλώσσα πλην της ελληνικής. Οι κάτοικοι μαθαίνουν ελληνικούς χορούς, πηδάνε με τις εικόνες πάνω στα κάρβουνα, φορούν φουστανέλες και μαθαίνουν να κάνουν παραδοσιακή φέτα.

Μετά τον Πόλεμο, ο ελληνικός κινηματογράφος θα ανθίσει εμπνεόμενος από τις αποικίες μας στα Κονγκά. Ο Βέγγος στην ταινία «μην είδατε τον Παναή», όπου βλέποντας το πρόσωπό του να έχει μαυρίσει από τα καυσαέρια θα αναφωνήσει «αμάν ο Καζαμπούμπου», ο λατρεμένος Λάμπρος Κωνταντάρας θα είναι ο άνθρωπος που γύρισε από τη ζέστη και φυσικά ο Κώστας Βουτσάς ως Μοχάμεντ θα «ξεβάψει».

Όλα όσα σας έχω γράψει παραπάνω μπορείτε εύκολα να τα θεωρήσετε προϊόντα φαντασίας δεν είναι όμως τραβηγμένα. Αποτελούν ένα πολύ υπαρκτό σενάριο που θα μπορούσε να είχε σημαδέψει την Ελλάδα και να έχει καθορίσει την Ιστορία της αν είχε γίνει μια σειρά από διαφορετικές επιλογές στα ζητήματα που τέθηκαν στον ιστορικό χρόνο. Αν η χώρα μας ήταν αποικιοκράτης και όχι «αποικία χρέους» πιθανόν να είχε άλλη θέση ισχύος σε κρίσιμες δεκαετίες του 19ου και 20ου αιώνα. Το βέβαιο είναι ότι με μια τέτοια αντίληψη που έχει για τον εαυτό της και για τους άλλους θα ακολουθούσε ένα πολιτιστικό παράδειγμα κυριαρχίας που θα ήταν πιο κοντά στη γαλλική αντίληψη του «εκπολιτισμού» παρά στη βρετανική που ήταν περισσότερο διαχειριστική εκμεταλλευόμενη τις τοπικές ελίτ.

Εμείς φυσικά θα θεωρούσαμε αδιανόητη την εξέγερση των «αποίκων» έναντι της μητρόπολης, θα αδυνατούσαμε να καταλάβουμε γιατί δεν είναι ευτυχείς οι κάτοικοι του Κονγκό κάτω από τις φτερούγες του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού και βεβαίως θα τους θεωρούσαμε αχάριστους που κάθε φορά που ένας αξιωματούχος μας, λ.χ. ο υπουργός Οικονομικών επισκεπτόταν την... Λεοπολδιούπολη.

Τώρα τα πράγματα είναι ανάποδα. Εμείς κοιτάμε με μίσος τον Γερμανό υπουργό που ήρθε να επιτηρήσει με τον κ. Φούχτελ την κατάσταση στην «αποικία χρέους» και φροντίζουμε να υπενθυμίζουμε διαρκώς πόσο σακάτης και ανάπηρος είναι ο Σόιμπλε. Στην θυματοποιημένη εικόνα μας δεν χωρούν τα εθνικά συμφέροντα και οι προτεραιότητες άλλων λαών, κέντρο του κόσμου είμαστε εμείς και τα προβλήματά μας. Οι άλλοι απλώς οφείλουν να μας βοηθούν όπως βεβαίως θα όφειλαν να μας υπακούουν αν εμείς είμαστε στη θέση του ισχυρού.

Επειδή λοιπόν η Ιστορία δεν γράφεται με αν και σενάρια- αυτά είναι μόνο προς τέρψη και ερεθισμό του φαντασιακού- καλό είναι να κρατήσουμε από αυτά εκτός από το χιουμοριστικό περιεχόμενό τους και κάτι ακόμα- το ότι μας διδάσκουν πως τη θέση και την ισχύ την καθορίζουν μια σειρά από επιλογές που λειτουργούν αλυσιδωτά, όχι αποσπασμένα μέσα στα γεγονότα και εκεί είναι βεβαίως που ξεχωρίζει ή κατακρυμνίζεται ένας λαός ή μια πολιτική ηγεσία.

Μια τέτοια σειρά επιλογών μας έφερε εδώ, στην χρεοκοπία, τη διάσωση, τα μνημόνια και την «αποικία χρέους». Μια ανάλογη σειρά επιλογών μπορεί να μας οδηγήσει στην επιτυχία.