Εκλογές 1981: Ο Ανδρέας Παπανδρέου και η Αλλαγή του ΠΑΣΟΚ σαρώνουν την χώρα

Ναι για εμάς τους μικρότερους μοιάζει με παραμύθι ενώ για τους μεγαλύτερους, σαν χθες. 34 χρόνια πριν, η Ελλάδα εκτόνωνε στην κάλπη έναν προεκλογικό πυρετό άνευ προηγουμένου βλέποντας να ξημερώνει η πρώτη μέρα μίας νέας εποχής για την χώρα και τους Έλληνες. Στις 18 Οκτωβρίου 1981, το ΠΑΣΟΚ κέρδιζε τις εθνικές εκλογές και ανέβαινε στην εξουσία (μαζί με τον Λαό).

Γράφει ο Γιώργος Μιχαηλίδης

Ωσάν καλοκουρδισμένο ρολόι, ο χωροχρόνος στην γωνιά αυτού του πλανήτη που ονομάζεται Ελλάδα εμφάνισε μία ρωγμή από την οποία ξεπετάχτηκε μία μορφή η οποία θα άλλαζε τα πάντα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου εμφανίστηκε όταν η ελληνική κοινωνία ήταν έτοιμη να τον υποδεχθεί, να τον ακολουθήσει και να μαγευτεί από αυτόν. Θες η στεντόρεια φωνή του; Θέλεις το πρωτοφανές ζιβάγκο του; Θες ο ακαταμάχητος συνδυασμός του λαϊκού άνδρα με τον κοσμοπολίτικο αέρα; Θες οι υποσχέσεις του; Θες η κατάλληλη στιγμή στον χωροχρόνο; Δεν έχει σημασία. Ο Ανδρέας Παπανδρέου με το ΠΑΣΟΚ μέσα σε μόλις επτά χρόνια κατέκτησε την εξουσία και άλλαξε τα πάντα. Όπως άλλωστε ο ίδιος ευαγγελιζόταν.

Ο Λαός ήθελε, περίμενε, απαιτούσε κάτι καινούργιο. Η καταπίεση που είχε υποστεί και η απόσταση που είχε αποκτήσει από την κεντρική εξουσία λόγω Χούντας έπρεπε να γεφυρωθεί. Έπρεπε η Δημοκρατία να εφαρμοστεί στην πράξη. Όλα αυτά φώτιζαν στον πράσινο ήλιο του ΠΑΣΟΚ. Με το χαμόγελο στα χείλη και με την ορμή του ποταμιού που δεν γυρίζει πίσω, οι Έλληνες στις 18 Οκτωβρίου 1981 ψήφισαν έξω από τα στενά κομματικά και ιδεολογικά τους πλαίσια. Έξω από τις αγκυλώσεις και τα πρέπει, μεθυσμένοι μόνο από τον λόγο του Ανδρέα και τα όνειρα για μία νέα Ελλάδα.

«Θα τον μεθύσουμε τον ήλιο», «Θα σε ξαναβρώ στους μπαξέδες στις 3 του Σεπτέμβρη να περνάς», αλλά και η λεγόμενη Αλλαγή ήταν σαν να βρίσκονταν εν υπνώσει και να περίμεναν να ξεπεταχτούν από τα σπλάχνα του ελληνικού λαού στην επιφάνεια και να σκεπάσουν ολόκληρη την χώρα. Ήταν ένα κύμα, που αντιπροσώπευσε αλλά και εν συνεχεία άλλαξε την ίδια την ελληνική υπόσταση που τα γέννησε.

Κάνοντας μία παρένθεση καταθέτω την «αμαρτία» του συχωρεμένου του παππού μου του Ηλία, ο οποίος για πρώτη και για τελευταία φορά στην ζωή του, πείστηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου, είδε μία ελπίδα σε αυτόν και το ζιβάγκο του και μαζί με την γιαγιά μου, ψήφισαν εκείνη την Κυριακή ΠΑΣΟΚ. Τι κι αν ήταν δεξιοί; Το ρεύμα άλλωστε ήταν τόσο μεγάλο. Το ΠΑΣΟΚ σάρωσε με 48,06% έναντι 35,88% της Νέας Δημοκρατίας και όπως είναι ευκόλως κατανοητό αυτό έγινε και με πολλές, πάρα πολλές ψήφους παραδοσιακά δεξιών οικογενειών.

Ο παππούς για την Ιστορία δεν το έκανε ξανά αυτό το «λάθος» όπως έλεγε, ενώ θα μπορούσε να πει κανείς πως μίσησε τον Ανδρέα από το επόμενο δευτερόλεπτο που έριξε το ψηφοδέλτιό του την κάλπη. Ο «Παπανδρέας» μετατράπηκε κάτι σαν τον οδοστρωτήρα των πάντων στα μάτια του παππού και της γιαγιάς.

Βουτιά στα βάθη της ελληνικής κοινωνίας

Ο Έλληνας περίμενε μετά την Χούντα την αλλαγή. Δεν τον ενδιέφερε εάν θα είναι Αλλαγή ή αλλαγή, αλλά την απαιτούσε και ήταν έτοιμος για αυτήν. Τα πρώτα χρόνια μετά την πτώση της Χούντας σημαδεύτηκαν με την προσπάθεια της Ελλάδας να βρει την θέση της στην διεθνή σκηνή αλλά και να σταθεροποιήσει την οικονομία της. Ο Λαός ωστόσο εμφανιζόταν να μην έχει συμμετοχή στις εξελίξεις. Τότε ήρθε το ΠΑΣΟΚ. Ένα κίνημα με νεωτεριστικές διαδικασίες και νέα ήθη τα οποία εισήγαγε στην πολιτική ζωή του τόπου. Πρόσφερε απλόχερα και απαίτησε την κομματικοποίηση του Λαού από τον ίδιο. Έφερε τον πολίτη σε πρώτο πλάνο και απαίτησε την αρωγή του και την συμμετοχή του.

Ο άμεσος υπερδιπλασιασμός των αμοιβών, η τόνωση της ζήτησης και της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων, η εισροή ζεστού χρήματος από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα (η ρήξη με την Ευρώπη που ευαγγελιζόταν ο Ανδρέας με το ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο δεν ήλθε ποτέ), η αποθέωση των εργασιακών απαιτήσεων και δικαιωμάτων με τα συνδικάτα (τα οποία εν τέλει έγιναν κράτος εν κράτει) και η κοινωνική και οικονομική ανέλιξη ολοένα και περισσοτέρων Ελλήνων ήταν οι λόγοι για τα οποία εκατομμύρια Έλληνες μνημόνευαν τον Ανδρέα ακόμα και μετά θάνατον.

Καταλαμβάνοντας την εξουσία όμως ξεκίνησαν να εμφανίζονται και οι αρνητικές συνέπειες. Ο σκληρός λόγος και η κομματικοποίηση του λαού, επανέφεραν μία τάση αναβίωσης της εμφυλιακής μνήμης, μία διχαστική τάση στην κοινωνία. Πρασινοφρουροί, Ο Λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά και πολλά άλλα συνθήματα και τσιτάτα επικράτησαν στον καθημερινό λόγο των Ελλήνων.

Τα... σοβαρά ήταν όμως άλλα. Το κράτος σταδιακά αλλά και πολύ σύντομα μετατράπηκε σε μέγα εργοδότη, ο οποίος αενάως θα θρέφει τα παιδιά (του) χωρίς να τους ζητά τίποτα παραπάνω από την αφοσίωσή τους. Αντιπαραγωγική διόγκωση, γιγάντωση της γραφειοκρατίας, διαφθορά, διαπλοκή, ελλείμματα, χρέη, μαζικές κρατικοποιήσεις (εθνικοποιήσεις κατά τον όρο της εποχής), σταδιακή αποβιομηχανοποίηση (η οποία βρίσκει τα αίτιά της και στις ευρύτερες διεθνείς εξελίξεις) ήταν μερικά από τα αρνητικά χαρακτηριστικά που έφερε η λεγόμενη Αλλαγή στην Ελλάδα.

Ένας δρόμος δίχως επιστροφή

Στην ελληνική Ιστορία δεν υπάρχει κανένα άλλο κόμμα που να επηρέασε σε τέτοιο βαθμό την νοοτροπία, το γίγνεσθαι και την σκέψη του Έλληνα, όσο το ΠΑΣΟΚ. Η Αλλαγή που έφερε ήταν τόσο σαρωτική που ούτε ο ίδιος ο Ανδρέας δεν κατάφερε να την ανακόψει όταν είδε τα πρώτα σημάδια εκτροχιασμού. Ο Λαός πλέον απαιτούσε και το καθεστώς έγινε «ελληνικός τρόπος», με συνέπεια να σιγοβράζει επανάσταση κάθε φορά που έβλεπε πως του παίρνουν όλα όσα του είχαν τάξει.

Ούτε το ΠΑΣΟΚ ούτε κανένα άλλο κόμμα δεν κατάφερε να στρίψει το τιμόνι, αντιθέτως και η Νέα Δημοκρατία, αναγκάστηκε να βαδίσει στα βήματά του τόσο για να διατηρήσει τα ποσοστά της όσο και για να διεκδικεί με αξιώσεις την εξουσία. Με λίγα λόγια αυτό που είδαμε ως νέα πολιτική του '81 μετατράπηκε σε παγιωμένο σκηνικό.

Με την αυγή της 19ης Οκτωβρίου (της επομένης των εκλογών) η Ελλάδα ξεκίνησε να βιώνει μία βαθειά αναδιάταξη της ελληνικής κοινωνίας. Μία αλλαγή όχι μόνο στο καθημερινό φέρεσθαι, αλλά και στην συνείδησή της. Η Αλλαγή από πολιτική τοποθέτηση έγινε συνείδηση, υποσυνείδητο, τρόπος ζωής, ταυτότητα, ψυχή, θα μπορούσε να πει κανείς ακόμα και θρησκεία.

Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου κανείς δεν μπορεί να το κατηγορήσει πως δεν έφερε αυτό που ευαγγελίστηκε, δηλαδή την Αλλαγή. Υπάρχει όμως ένα ερώτημα που δεν μπορεί να απαντήσει μόνο ο Ανδρέας, αλλά και όσοι τον διαδέχθηκαν. Το ΠΑΣΟΚ ξεκίνησε ως κόμμα της 3ης του Σεπτέμβρη. Παρέμεινε όμως έτσι;

The post Εκλογές 1981: Ο Ανδρέας Παπανδρέου και η Αλλαγή του ΠΑΣΟΚ σαρώνουν την χώρα appeared first on KoolNews.