Homo Naledi: νέο είδος ανθρώπου ήρθε στο φως

Έθαβε τους νεκρούς του, χρησιμοποιούσε εργαλεία και ήταν συγγενής του ανθρώπου. Ο λόγος για τον Homo naledi, που έχει σκορπίσει ενθουσιασμό και συγκίνηση στους κύκλους των παλαιοντολόγων. Η ανακάλυψη του νέου είδους (που περιγράφεται στην επιστημονική επιθεώρηση eLife) ενδέχεται να καταρρίψει την αντίληψη περί μοναδικότητας της ανθρωπότητας.

Δεξιά, τρισδιάστατη απεικόνιση του Homo Naledi

Το έως τώρα άγνωστο μέλος του γενεαλογικού δέντρου του ανθρώπου βρέθηκε από Αμερικανούς επιστήμονες στη Νότια Αφρική σε μία από τις αίθουσες του συμπλέγματος σπηλαίων Rising Star,

κοντά στο Γιοχάνεσμπουργκ. Οι ερευνητές ονόμασαν το καινούριο είδος Homo naledi, επειδή η ανακάλυψη έγινε στο σπήλαιο Ανατέλλων Άστρο (Rising Star) και η λέξη «naledi» σημαίνει άστρο στην τοπική διάλεκτο. «Σας παρουσιάζω συγκλονισμένος ένα νέο είδος του ανθρώπινου γένους», δήλωσε ο Lee R. Berger του Πανεπιστημίου του Βιτβάτερσραντ του Γιοχάνεσμπουργκ σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε από το Μάροπενγκ. «Βρισκόταν ακριβώς κάτω από την μύτη μας στην κοιλάδα που έχει εξερευνηθεί περισσότερο στην αφρικανική ήπειρο», σημείωσε.

Έθαβε τους νεκρούς του

Οι επιστήμονες συμπέραναν μετά την ανακάλυψη αυτών των απολιθωμάτων (περισσότερα από 1.500 κομμάτια, από 15 άτομα, διαφόρων ηλικιών από μωρά ως ηλικιωμένους) ότι το είδος αυτό έθαβε τους νεκρούς του, μια συνήθεια που προηγουμένως πιστευόταν ότι ήταν μόνο ανθρώπινη. Όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι η ηλικία των ευρημάτων είναι περίπου 2 εκατομμύριων ετών.

Στην σπηλιά δεν βρέθηκαν απομεινάρια από άλλα είδη και τα ευρήματα δεν έφεραν σημάδια από νύχια ή δόντια, κάτι που θα έδειχνε ότι ήταν ό,τι είχε απομείνει σε μια παγίδα ή στον χώρο που φυλούσε τη λεία του ένα σαρκοβόρο.

«Αφού σκεφτήκαμε πολλά σενάρια (…) καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το πιο εύλογο σενάριο είναι ότι οι νεκροί αυτοί είχαν σκόπιμα εναποτεθεί σε αυτήν την τοποθεσία», υπογράμμισε ο Lee R. Berger.

Πρόκειται για μια πρακτική που «μαρτυράει μια εξαιρετικά περίπλοκη συμπεριφορά για ένα “πρωτόγονο” ανθρώπινο είδος», σημείωσε παράλληλα ο καθηγητής Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.

«Δείχνει ότι ξεχώριζαν τους εαυτούς τους από τα ζώα και στην πραγματικότητα ίσως και από τον φυσικό κόσμο», δήλωσε επίσης ο Lee R. Berger σε συνέντευξή του στοReuters.

Χρησιμοποιούσε εργαλεία

Τα χέρια του «αφήνουν να εννοηθεί ότι είχε την ικανότητα να χειρίζεται εργαλεία», τα δάκτυλά του έχουν καμπύλες, ενώ «είναι πρακτικά αδύνατο να ξεχωρίσουμε τα πόδια του από αυτά ενός σύγχρονου ανθρώπου», διευκρινίζεται επίσης σε κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν στη Νότια Αφρική το πανεπιστήμιο του Γιοχάνεσμπουργκ, η National Geographic Society και το νοτιοαφρικανικό υπουργείο Επιστημών.

«Τα πόδια του και οι μακριές του κνήμες αφήνουν να εννοηθεί ότι ήταν φτιαγμένος για να περπατάει πολύ», επισημαίνεται στην ανακοίνωση.

«Ορισμένα στοιχεία του Homo naledi, όπως τα χέρια του, οι καρποί του χεριού και τα πόδια του βρίσκονται πολύ κοντά σε αυτά του σύγχρονου ανθρώπου. Την ίδια ώρα, ο μικρός του εγκέφαλος και το σχήμα του επάνω μέρος του σώματός του βρίσκονται πολύ πιο κοντά στην ομάδα των αυστραλοπιθήκων», σημείωσε επίσης ο καθηγητής Στρίνγκερ.

«Το κράμα των χαρακτηριστικών του Homo naledi υπογραμμίζει για άλλη μια φορά την περιπλοκότητα του γενεαλογικού δέντρου του ανθρώπου και την ανάγκη να κάνουμε πιο ενδελεχείς έρευνες για να κατανοήσουμε την ιστορία και τις βαθύτερες ρίζες του είδους μας», κατέληξε ο Στρίνγκερ.

Η συμβολή των γυναικών αρχαιολόγων στην ανακάλυψη

Ο επικεφαλής της αποστολής, ο καθηγητής Lee R. Berger, επέλεξε 6 βασικούς συνεργάτες. Και οι έξι ήταν γυναίκες με συγκεκριμένες ικανότητες και σωματότυπο. Όπως δήλωσε ο Lee R. Berger στο National Geographic τις αποκαλούσε «underground astronauts» καθώς έπρεπε να είναι λεπτές και ευλύγιστες για να μπουν και να κατέβουν σε στενά και απότομα ανοίγματα του σπηλαίου.

«Όπου φώτιζε η λάμπα μου, μπορούσα να διακρίνω θραύσματα οστών να καλύπτουν το έδαφος», δήλωσε η Marina Elliott, μέλος της ομάδας, στο BBC. «Το θέαμα ήταν απίστευτο».