ΒΒC: Όταν ξεμυτίσει από το κρησφύγετό του ο Χαμενεΐ θα αντικρίσει ένα Ιράν πολύ διαφορετικό

Μετά από δύο εβδομάδες σε μυστικό καταφύγιο κάπου στο Ιράν, ο ανώτατος ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ίσως αξιοποιήσει την ευκαιρία της εκεχειρίας με το Ισραήλ για να βγει έξω.

Ο Χαμενεΐ πιστεύεται ότι ταμπουρώθηκε σε κρυψώνα, χωρίς να επικοινωνεί με τον έξω κόσμο, φοβούμενος απόπειρα δολοφονίας του από το Ισραήλ και ακόμη και κορυφαίοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης του Ιράν δεν είχαν καμία επαφή μαζί του όλο αυτό το διάστημα, αναφέρει το BBC.

Πιθανώς ο 86χρονος Αγιατολάχ

να παραμένει σε επαγρύπνηση, παρά την εύθραυστη κατάπαυση του πυρός που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση του Ντόναλντ Τραμπ και του εμίρη του Κατάρ, αφού μολονότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ φέρεται να είπε στο Ισραήλ να μη σκοτώσει τον Χαμενεΐ, ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου δεν το απέκλεισε.

Αλλά εάν και όταν βγει από την κρυψώνα του ο Χαμενεΐ θα αντικρίσει ένα τοπίο θανάτου και καταστροφής. Και μολονότι θα συνεχίσει τις εμφανίσεις του στην ιρανική κρατική τηλεόραση υποστηρίζοντας ότι η Ισλαμική Δημοκρατία επικράτησε στη σύγκρουση και επιχειρώντας να αποκαταστήσει το τρωθέν του κύρος, θα αντιμετωπίσει σύμφωνα με ανάλυση του βρετανικού δικτύου, μια νέα πραγματικότητα, ίσως και μια νέα εποχή.

Αποδυναμωμένος ο Χαμενεΐ και το Ιράν μετά τον πόλεμο

Ο πόλεμος άφησε το Ιράν και τονανώτατο ηγέτη του, Χαμενεΐ σημαντικάαποδυναμωμένους.

Στη διάρκεια των συγκρούσεων το Ισραήλ εξασφάλισε πολύ γρήγορα τον έλεγχο του εναέριου χώρου του Ιράν και βομβάρδισε τις στρατιωτικές υποδομές του, ενώ εξόντωσε ανώτατα στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης και των Ενόπλων Δυνάμεων.

Αν και παραμένει ασαφής και αμφισβητείται η έκταση των καταστροφών που υπέστη ο ιρανικός στρατός και οι Φρουροί της Επανάστασης, οι βομβαρδισμοί που δέχθηκαν επανειλημμένα οι βάσεις και εγκαταστάσεις τους υποδηλώνουν μια σημαντική υποβάθμιση της στρατιωτικής ισχύος της Τεχεράνης. Αλλά και οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν -τουλάχιστον όσες είναι γνωστές -, που είχαν στοιχίσει εκατοντάδες δισ. δολάρια στην Τεχεράνη και λόγω των οποίων τής επιβλήθηκαν διεθνείς κυρώσεις επί σχεδόν δύο δεκαετίες – έχουν πληγεί από τα αμερικανικά και ισραηλινά πλήγματα, μολονότι είναι δύσκολο να αποτιμηθεί η έκταση των ζημιών που υπέστησαν.

Πολλοί Ιρανοί θα θεωρήσουντον Αγιατολάχ Χαμενεΐ – που κρατά απότο 1989 στα χέρια του τις τύχες της χώρας- υπόλογο για το γεγονός ότι επέλεξε μιασυγκρουσιακή πορεία με το Ισραήλ καιτις ΗΠΑ, η οποία επέφερε τελικά τόσηκαταστροφή στο Ιράν και τον λαό του. Θατον κατηγορήσουν για την επιδίωξη τουιδεολογικού στόχου της καταστροφής τουΙσραήλ, πουδεν συμμερίζονται πολλοίΙρανοί δεν υποστηρίζουν, αλλάκαι την ανόητη πεποίθησή του ότι το Ιράνθα ήταν ανίκητο αν γινόταν πυρηνικήδύναμη.

Γιαπόσο ακόμη θα επιβιώσει το καθεστώς τωνμουλάδων;

Οικυρώσεις έχουν σακατέψειτην ιρανική οικονομία μετατρέπονταςσε φτωχή σκιά του παλιούεαυτού του ένανκορυφαίο εξαγωγέα πετρελαίου.

«Είναιδύσκολο να εκτιμήσουμε γιαπόσο ακόμα μπορείτο ιρανικό καθεστώς να επιβιώσειυπό τόσο σημαντική πίεση, αλλά αυτόμοιάζει με την αρχή του τέλους», λέειστο BBC η καθηγήτρια ΛίναΧατίμπ, επισκέπτριαερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ.

«Ο Αλί Χαμενεΐ είναι πιθανό να γίνει ο τελευταίος "ανώτατος ηγέτης" της Ισλαμικής Δημοκρατίας με την πλήρη έννοια της λέξης», σημειώνει.

Δημοσιεύματα κάνουν λόγο για γκρίνιες και διαφωνίες στα υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια του Ιράν. Στην κορύφωση της σύγκρουσης ένα ημιεπίσημο ιρανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ανέφερε ότι ορισμένα κορυφαία πρώην στελέχη του καθεστώτος παρότρυναν τους πιο ήσυχους θρησκευτικούς λόγιους της χώρας, που εδρεύουν στην ιερή πόλη Κομ, οι οποίοι είναι ξεχωριστοί από τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ, να παρέμβουν και να επιφέρουν αλλαγή στην ηγεσία.

«Θαυπάρξει μια αναμέτρηση», λέειο καθηγητής Αλί Ανσαρί, διευθυντήςτου Ινστιτούτου Ιρανικών Σπουδών στοΠανεπιστήμιο ΣεντΆντριους. «Είναι απολύτως σαφές ότιυπάρχουν τεράστιες διαφωνίες εντός τηςηγεσίας, αλλά και τεράστια δυσαρέσκειαμεταξύ των απλών ανθρώπων», υπογραμμίζει.

«Θα ριζώσουν η οργή και η απογοήτευση»

Τοτελευταίο δεκαπενθήμερο πολλοί Ιρανοίπάλευαν μέσα τους με αντικρουόμενασυναισθήματα: την ανάγκη από τη μία ναυπερασπιστούν τη χώρα τους και το βαθύμίσος τους για το καθεστώς Χαμενεΐ.Συσπειρώθηκαν για τη χώρα τους όχιβγαίνοντας στους δρόμους για ναυπερασπιστούν το καθεστώς των μουλάδωναλλά για να στηρίξουν ο ένας τον άλλομε πράξεις αλληλεγγύης.

Ιρανοίσε πόλεις και χωριά εκτός αστικώνπεριοχών άνοιξαν τις πόρτες τους σεεκείνους που είχαν εγκαταλείψει τασπίτια τους στις βομβαρδιζόμενες πόλεις,καταστηματάρχες πουλούσαν με χαμηλότερεςτιμές βασικά αγαθά, γείτονες κτυπούσανο ένας την πόρτα του άλλου για να ρωτήσουναν χρειάζονταν κάτι.

Γνώριζανότι το Ισραήλ πιθανώς επεδίωκε αλλαγήκαθεστώτος, κάτι που επιθυμούν πολλοίστη χώρα, αλλά όχι με ξένη παρέμβαση.

Στα σχεδόν 40 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ, ένας από τους μακροβιότερους αυταρχικούς ηγέτες στον κόσμο, έχει αποδεκατίσει κάθε αντιπολιτευόμενη φωνή στη χώρα. Οι πολιτικοί ηγέτες της αντιπολίτευσης είτε βρίσκονται στη φυλακή είτε έχουν εγκαταλείψει το Ιράν και στο εξωτερικό δεν κατάφεραν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να ρίξουν το καθεστώς ή να δημιουργήσουν μια οργάνωση ικανή να αναλάβει την εξουσία δοθείσης ευκαιρίας. Στις δύο εβδομάδες της σύγκρουσης, όταν υπήρχε πιθανότητα κατάρρευσης του καθεστώτος σε περίπτωση παράτασης του πολέμου, πολλοί πίστευαν ότι το πιθανότερο σενάριο για την επόμενη ημέρα δεν ήταν να αναλάβει η αντιπολίτευση την εξουσία, αλλά να βυθιστεί το Ιράν στο χάος και την ανομία.

«Είναιαπίθανο το ιρανικό καθεστώς να ανατραπείμέσω της εγχώριας αντιπολίτευσης. Τοκαθεστώς παραμένει ισχυρό στο εσωτερικόκαι θα αυξήσει την εγχώρια καταπίεσηγια να συντρίψει τη διαφωνία», λέει ηΧατίμπ.

Το καθεστώς αντεπιτίθεται

ΟιΙρανοί φοβούνται πλέονπεραιτέρωκαταστολή από το καθεστώς Χαμενεΐ.Τουλάχιστον έξι άτομα εκτελέστηκαντιςτελευταίες δύο εβδομάδες από την έναρξητου πολέμου με το Ισραήλ με την κατηγορίατης κατασκοπείας για λογαριασμό τουΙσραήλ. Οι Αρχέςλένε ότι έχουν συλλάβει επίσης περίπου700 άτομα μετην ίδια κατηγορία.

ΜιαΙρανή δήλωσε στηνπερσική υπηρεσία του BBC Persian ότι αυτόπου φοβάται περισσότερο κιαπό τον θάνατο και την καταστροφήτου πολέμου, είναι ένα λαβωμένοκαι ταπεινωμένο καθεστώςπου στρέφει την οργή του κατά του λαούτου.

«Εάντο καθεστώς δεν είναι σε θέση να παρέχειβασικά αγαθά και υπηρεσίες, τότε θααυξηθεί η οργή και η απογοήτευση», εκτιμάο καθηγητής Ανσαρί. 

Λίγοιστο Ιράν πιστεύουν ότι η εκεχειρία θακρατήσει, ενώ πολλοίθεωρούν ότι το Ισραήλδεν έχει πειακόμη την τελευταία λέξη, ειδικά τώραπου έχει την απόλυτη υπεροχή στουςαιθέρες του Ιράν.

Τασιλό των βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν

Αυτά που φαίνεται πως γλίτωσαν από την καταστροφή είναι τα σιλό των βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν, τα οποία δυσκολεύτηκε να εντοπίσει το Ισραήλ, καθώς είναι κρυμμένα σε σήραγγες κάτω από τα βουνά σε όλη τη χώρα.

ΟΓενικός Επιτελάρχης των IDF,Εγάλ Ζαμίρ, δήλωσε ότι το Ισραήλεξαπέλυσε τηνεναρκτήρια επίθεση στο Ιράνγνωρίζοντας ότι «το Ιράν διαθέτειπερίπου 2.500 πυραύλους εδάφους- εδάφους». Οι πύραυλοι που εκτόξευσετο Ιράν προκάλεσαν σημαντικούς θανάτουςκαι καταστροφές στο Ισραήλ, ηηγεσία του οποίου θα ανησυχεί για τουςεπαπομείναντες πιθανώς κάπου 1.500 πουέχει στα χέρια του το καθεστώς Χαμενεΐ.

Τοιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα

Σοβαρήείναι επίσης η ανησυχία στο Τελ Αβίβ,την Ουάσινγκτον και άλλες δυτικές καιπεριφερειακές πρωτεύουσες ότι το Ιράνίσως σπεύσει να κατασκευάσει πυρηνικήβόμβα, κάτι που εξακολουθεί να αρνείται.

Μολονότιοι ιρανικές πυρηνικέςεγκαταστάσεις έχουν πληγεί και πιθανώςαχρηστευθεί από τους ισραηλινούςκαι αμερικανικούς βομβαρδισμούς, τοΙράν δήλωσε ότι μετέφερε έγκαιρατο απόθεμα του εξαιρετικά εμπλουτισμένου– σε ποσοστό60% - ουρανίου του σε ασφαλή, μυστική τοποθεσία. Αυτότο απόθεμα αν εμπλουτιστεί στο 90%, τοοποίο είναι ένα σχετικά εύκολο βήμα,είναι αρκετό για περίπου εννέα βόμβες,σύμφωνα με ειδικούς. Λίγοπριν από την έναρξη του πολέμου το Ιράνανακοίνωσε ότι είχε κατασκευάσει μιαάλλη νέα μυστική εγκατάσταση εμπλουτισμού,η οποία επρόκειτο να τεθεί σύντομα σελειτουργία.

Στομεταξύ το ιρανικό κοινοβούλιο ψήφισευπέρ της δραστικής μείωσης της συνεργασίαςτου με τον Διεθνή Οργανισμό ΑτομικήςΕνέργειας (ΙΑΕΑ). Το βήμα αυτόαπαιτεί ακόμη έγκριση, αλλά ανπεράσει, το Ιράν θα είναι ένα βήμα πριναπό την έξοδο από τη Συνθήκη για τη μηδιάδοση των πυρηνικών όπλων, την NPT -καθώς οι σκληροπυρηνικοί που υποστηρίζουντον Χαμενεΐ, πιέζουν γιατην κατασκευή ατομικής βόμβας.

ΟΑγιατολάχ Χαμενεΐ μπορεί να ανασαίνειανακουφισμένος που το καθεστώς τουμόλις που κατάφερε να επιβιώσει. Αλλάμε τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζειστα 86 του, γνωρίζει ότι κι οι δικές τουμέρες ίσως είναι μετρημένες και μπορείνα θέλει να διασφαλίσει τη συνέχεια τουκαθεστώτος με μια μια ομαλή μεταβίβασηεξουσίας σε έναν άλλο ανώτερο κληρικόή σε ένα συμβούλιο ηγεσίας.

Όπως και να έχει, λέει το  ΒΒC, δεν αποκλείεται οι εναπομείναντες διοικητές των Φρουρών της Επανάστασης, που ήταν αφοσιωμένοι στον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, να επιδιώξουν να ασκούν παρασκηνιακά την εξουσία.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr