Ιράν: Τι σηματοδοτεί η απόφαση του κοινοβουλίου να κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ – Πώς επηρεάζει το παγκόσμιο εμπόριο

Οι ΗΠΑ βομβάρδισαν τις τρεις κύριες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, κλιμακώνοντας τη σύγκρουση Ιράν – Ισραήλ στη Μέση Ανατολή. Ποιος ο ρόλος όμως των Στενών του Ορμούζ;

Σε μια κίνηση που προκαλεί παγκόσμια ανησυχία, το ιρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε απόφαση υπέρ του ενδεχόμενου κλεισίματος των Στενών του Ορμούζ, του σημαντικότερου πετρελαϊκού διαδρόμου στον κόσμο. Αν και η απόφαση δεν είναι ακόμη οριστική και η τελική κρίση ανήκει στο Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Ιράν, η πρόθεση της Τεχεράνης

να χρησιμοποιήσει τα Στενά ως μοχλό πίεσης έχει ήδη σημάνει συναγερμό σε διεθνές επίπεδο.

Σε αυτόν τον στενό υδάτινο «δρόμος» στον Περσικό Κόλπο δικαινείται περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου πετρελαίου. Έτσι, αν το Ιράν ήταν σε θέση να αρνηθεί την πρόσβαση στα γιγαντιαία δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην Κίνα, την Ευρώπη και άλλες μεγάλες περιοχές κατανάλωσης ενέργειας, θα εκτόξευε τις τιμές του πετρελαίου στα ύψη και θα αποσταθεροποιούσε ενδεχομένως την παγκόσμια οικονομία, σύμγωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ιράν έχει βάλει στο στόχαστρο εμπορικά πλοία που διέρχονται από το σημείο στο παρελθόν και έχει απειλήσει να το αποκλείσει κατά τη διάρκεια πολλών ετών.

Πριν από τα χτυπήματα των ΗΠΑ, η πετρελαϊκή ναυτιλία από την περιοχή και το Ορμούζ, είχε μείνει σχετικά αλώβητη από τη σύγκρουση. Οι μεταφορές από το ίδιο το Ιράν αυξήθηκαν κατακόρυφα και η δραστηριότητα των πετρελαιοφόρων μέσω του Στενού του Ορμούζ παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό σταθερή. Ωστόσο, κατά το Bloomberg, το υπουργείο Ναυτιλίας της Ελλάδας συμβούλεψε την Κυριακή τους πλοιοκτήτες της χώρας να επανεξετάσουν τη χρήση του Στενού.

Θα μπορούσε το Ιράν να αποκλείσει πραγματικά τα Στενά του Ορμούζ;

Το Ιράν δεν θα έχει νομική εξουσία να διατάξει τη διακοπή της κυκλοφορίας μέσω του Ορμούζ, οπότε θα πρέπει να το επιτύχει με τη χρήση βίας ή την απειλή βίας.

Εάν ο ναυτικός του στόλος προσπαθούσε να εμποδίσει την είσοδο στο στενό, πιθανότατα θα αντιμετώπιζε την έντονη αντίδραση του 5ου Στόλου των ΗΠΑ και άλλων δυτικών ναυτικών δυνάμεων που περιπολούν στην περιοχή.

Ωστόσο, θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές χωρίς να αποπλεύσει ούτε ένα ιρανικό πολεμικό πλοίο. Μια επιλογή θα ήταν να παρενοχλήσει τα πλοία με μικρά, γρήγορα περιπολικά σκάφη.

Ή θα μπορούσε να εξαπολύσει drones και να πυροδοτήσει πυραύλους προς τα πλοία από παράκτιες ή εσωτερικές περιοχές. Αυτό θα μπορούσε να καταστήσει πολύ επικίνδυνη τη διέλευση των εμπορικών πλοίων.

Ποιος εξαρτάται περισσότερο από τα Στενά του Ορμούζ

Η Σαουδική Αραβία εξάγει το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου της μέσω των Στενών του Ορμούζ, αν και μπορεί να εκτρέψει τα φορτία προς την Ευρώπη χρησιμοποιώντας έναν αγωγό που καταλήγει σε τερματικό σταθμό στην Ερυθρά Θάλασσα.

Τα ΗΑΕ μπορούν να στείλουν 1,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα μέσω αγωγού από τα πετρελαϊκά τους κοιτάσματα στο λιμάνι της Φουτζάιρα στον Κόλπο του Ομάν, νότια του Ορμούζ.

Το Ιράκ, το Κουβέιτ, το Κατάρ και το Μπαχρέιν δεν έχουν άλλη επιλογή από το να μεταφέρουν το πετρέλαιο τους μέσω της θαλάσσιας οδού.

Το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου που διέρχεται από τα Στενά του Ορμούζ κατευθύνεται προς την Ασία.

Το Ιράν εξαρτάται και αυτό από τη διέλευση μέσω των Στενών του Ορμούζ για τις εξαγωγές πετρελαίου του. Διαθέτει μεν τερματικό σταθμό εξαγωγής στο ανατολικό άκρο του στενού, αλλά από αυτή την οδό εξάγει ένα μικρό μέρος του πετρελαίου του.

Πηγή: Bloomberg. ΕΡΤ