Τα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία στη Γενική Συνέλευση της ΚΥΣΟΑ

Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στα άτομα με αναπηρία στην Κύπρο, η υλοποίηση των νομοθεσιών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και το σύστημα αξιολόγησης της αναπηρίας, βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης και των ομιλιών κατά τη Γενική Συνέλευση της Κυπριακής Συνομοσπονδίας Οργανώσεων Αναπήρων (ΚΥΣΟΑ).

Ο Πρόεδρος της ΚΥΣΟΑ Χριστάκης Νικολαΐδης ανέφερε αρχικά πως τα άτομα με αναπηρία έχουν πολύ σημαντικά εργαλεία και νομοθεσίες που υιοθετήθηκαν, όπως ο Νόμος για την ποσόστωση

στις προσλήψεις στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, και η Σύμβαση των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, που αποτελούν θεωρητικό υπόβαθρο. Ωστόσο, όπως σημείωσε, υπάρχουν πολύ σοβαρές στρεβλώσεις στο επίπεδο της υλοποίησης και εφαρμογής των εργαλείων αυτών.

Ανέφερε πως η οικονομική κρίση λειτουργεί πιεστικά στις κατακτήσεις των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, καθώς έχουν περικοπεί πολλά από τα επιδόματα, ενώ σημείωσε πως εκτός από τις περικοπές οι εργαζόμενοι με αναπηρία έχουν υποστεί με τον πιο σκληρό τρόπο τις επιπτώσεις της κρίσης. «Δεν έχει υπάρξει για αυτούς καμία απολύτως προστασία ούτε από τις μειώσεις που επιβλήθηκαν, ούτε από τις απολύσεις», είπε.

Ο κ. Νικολαΐδης αναφέρθηκε στη συνέχεια στην κατάργηση ή και σημαντική μείωση επιδομάτων που παρέχονται από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, και στην κατάργηση από την 1/1/13 του μέτρου συνοχής ύψους 142 ευρώ το μήνα.

Ανέφερε ότι η Συνομοσπονδία, απευθυνόμενη προς τους πολιτικούς αξιωματούχους, ζήτησε επανειλημμένα να θέσουν στην ημερήσια διάταξη των προτεραιοτήτων τους την προώθηση άμεσα των απαραίτητων νομοθετικών ρυθμίσεων και διοικητικών μέτρων, με σκοπό την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των ατόμων με αναπηρία.

Πρόσθεσε σε άλλο σημείο της ομιλίας του ότι οι πολιτικές πρακτικές που εφαρμόζονται το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα στις προσπάθειες του Κινήματος ατόμων με αναπηρίες για κοινωνική ενσωμάτωση, άσκηση των αναφαίρετων δικαιωμάτων και αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους. «Οι Κύπριοι πολίτες με αναπηρία τίθενται ευθέως υπό συνεχή κρίση και αμφισβήτηση και παρεμποδίζονται στην άσκηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων που αναλαμβάνει ο υπόλοιπος πληθυσμός», είπε και σημείωσε ότι παρόμοιες πρακτικές και πολιτικές, οι οποίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε κοινωνικές προκαταλήψεις και στερεότυπα, δεν εφαρμόζονται σε καμία χώρα του κόσμου.

Τέλος, ο κ. Νικολαΐδης δήλωσε ότι το Κίνημα είναι αποφασισμένο να συνεχίσει να αγωνίζεται για την ανατροπή της δυσμενούς κατάστασης που βιώνουν οι πολίτες με αναπηρίες από την εφαρμογή των συγκεκριμένων πολιτικών πρακτικών καθώς και από τα μέτρα της διαρκούς πολιτικής λιτότητας.

Η Επίτροπος Διοικήσεως Ελίζα Σαββίδου αναφέρθηκε στην ομιλία της στα κυριότερα ζητήματα που σήμερα απασχολούν τους αναπήρους, όπως το σύστημα αξιολόγησης της αναπηρίας, το οποίο συνδέεται και με τα κοινωνικά και ιατρικά μοντέλα και στην επικύρωση της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες. Όπως σημείωσε, η επικύρωση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να ξεκινήσει για πρώτη φορά στην Κύπρο μια θεωρητική συζήτηση για τα μοντέλα της αναπηρίας, κάτι που σε άλλα ζητήματα είχε ξεκινήσει πριν από δεκαετίες.

Η κ. Σαββίδου είπε πως μέσα από αυτές τις συζητήσεις, αν και συγκρουσιακές μερικές φορές, κτίζεται η θεωρητική βάση των διεκδικήσεων των ατόμων με αναπηρία για τη συνέχιση του αγώνα για ουσιαστική κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στην αντίδραση της ΚΥΣΟΑ στην υποκατάσταση των υποχρεώσεων που η κοινωνία έχει για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία με φιλανθρωπικού τύπου εκδηλώσεις. «Μπορεί τέτοιες εκδηλώσεις να επιφέρουν προσωρινή ανακούφιση σε μεμονωμένες περιπτώσεις, πρόκειται όμως για εκδηλώσεις που συχνά θίγουν την αξιοπρέπεια των ίδιων των ατόμων με αναπηρία και οδηγούν σε ένα εφησυχασμό που επιτρέπει στην κοινωνία να διατηρεί σε σχέση με τις υποχρεώσεις της», είπε.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ρίκκος Μαππουρίδης, αφού ανέφερε ότι ιστορικά προέρχεται από το κίνημα των αναπήρων, καθώς υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ομοσπονδίας, είπε ότι η αποσπασματική υποβολή αιτημάτων, όπως η εξαίρεση από τον φόρο ακίνητης ιδιοκτησίας χωρίς μια σχετική αντιμετώπιση των προβλημάτων που σήμερα αντιμετωπίζουν οι ανάπηροι, δεν αποτελεί ορθή πολιτική έκφραση.

«Το Κίνημα των αναπήρων πρέπει να μετεξελιχθεί, να αποβάλει τον πειρασμό της μετατροπής του σε πολιτικό κίνημα και να εκφράσει τα πραγματικά ζητήματα των αναπήρων», είπε ο κ. Μαππουρίδης. Πρόσθεσε ότι η εμμονή σε συγκρουσιακές θέσεις, η παράβλεψη της ανάγκης για πραγματική αξιολόγηση των λειτουργικών προβλημάτων της αναπηρίας, δεν συνεπάγεται οτιδήποτε άλλο παρά ανακοπή του σχεδιασμού για πραγματική και ισότιμη κατανομή των περιορισμένων πόρων του κράτους.

Ο κ. Μαππουρίδης, είπε, τέλος πως τα προβλήματα των αναπήρων δεν είναι μόνο οικονομικά, και κάλεσε την Συνομοσπονδία να επικεντρωθεί και στα μη οικονομικά προβλήματα. «Η ενσωμάτωση στη γειτονιά, η παροχή πρακτικών διευκολύνσεων, η προσβασιμότητα, είναι εξίσου με το οικονομικό, σημαντικά θέματα», είπε.

Η Βουλευτής του ΑΚΕΛ Σκεύη Κουκουμά, είπε πως όραμα κάθε κοινωνίας θα πρέπει να είναι ένα κράτος του οποίου οι θεσμοί θα προωθούν έμπρακτα την κοινωνική ισότητα, δικαιοσύνη και την αλληλεγγύη. Σημείωσε πως η κύρωση της Σύμβασης των ΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες το 2011 οδήγησε σε αλυσιδωτές αποφάσεις προς όφελος των ατόμων με αναπηρίες, όπως η ίδρυση του τμήματος κοινωνικής ενσωμάτωσης, η ψήφιση του νόμου για τις προσλήψεις και ο σχεδιασμός ενός νέου συστήματος αξιολόγησης της αναπηρίας και της λειτουργικότητας.

Στόχος, όπως πρόσθεσε, ήταν και παραμένει η επιστημονική αξιολόγηση, η τεκμηρίωση και ταξινόμηση της αναπηρίας με όραμα την ενεργή συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία. «Θεωρούμε ότι ο σχεδιασμός που υπήρξε ήταν κομμάτι μιας προσπάθειας να υπάρξει οριστική πολιτική στο κεφάλαιο αυτό, ταυτόχρονα όμως αυτή η αξιολόγηση αποτελεί ένα εργαλείο που είτε θα αξιοποιηθεί στο δρόμο που χάραξε η Σύμβαση για τα δικαιώματα των αναπήρων ώστε να αναβαθμίσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες, είτε θα αξιοποιηθεί στο δρόμο που χάραξε και χαράζει η Τρόικα», είπε.

Επίσης, ανέφερε οι προσπάθειες που έγιναν το προηγούμενο διάστημα δεν θα πρέπει να γίνουν θυσία στις πολιτικές λιτότητας και στη φιλοσοφία της Τρόικας που θέλει να αφαιρέσει από τις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες όλα τα μέχρι σήμερα κεκτημένα τους. «Και εδώ θα φανεί η πολιτική βούληση της Κυβέρνησης να υπερασπιστεί τα δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρία και να μην περιμένει από την φιλανθρωπία και την κοινωνική ευαισθησία», πρόσθεσε.

Ο Βουλευτής και ΓΓ των Οικολόγων Γιώργος Περδίκης στο δικό του χαιρετισμό αναφέρθηκε στο κύριο σύνθημα της Συνομοσπονδίας προς την Πολιτεία, κατά την τελευταία Γενική Συνέλευση, το οποίο ήταν «τίποτα για εμάς χωρίς εμάς». Αυτό το πολιτικό μήνυμα φαίνεται ότι δεν έχει φτάσει στην Πολιτεία, ανέφερε ο κ. Περδίκης.

Ο κ. Περδίκης είπε πως στην περίπτωση του συστήματος αξιολόγησης της λειτουργικής αναπηρίας δεν έχει ακουστεί η φωνή των αναπήρων με τρόπο επαρκή και διεξοδικό, ενώ η προσπάθεια αυτή της Πολιτείας δεν είναι εξασφαλισμένο ότι θα φτάσει σε σωστό αποτέλεσμα. «Αμφισβητώ βάσιμα και με επιχειρήματα τη δυνατότητα αυτού του κράτους να εφαρμόσει ένα αξιόπιστο σύστημα ελέγχου και αξιολόγησης της λειτουργικής αναπηρίας», είπε.

Εκ μέρους της Συμμαχίας Πολιτών και του Βουλευτή Νίκου Κουτσού, ο Στέλιος Στυλιανού ανέφερε ότι σε περιόδους κρίσεων, κατά τις οποίες συνήθως τα άτομα με αναπηρίες βιώνουν το μεγαλύτερες συνέπειες, το κοινωνικό κράτος και το κράτος πρόνοιας θα πρέπει να ενισχύονται.

«Θεωρούμε ότι ο απόλυτος σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες και η διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου ποιότητας ζωής και κυρίως αυτονομίας, αποτελούν δείγμα πολιτισμού για μια κοινωνία και μόνον τότε μπορεί μια κοινωνία να νιώθει περήφανη», είπε.