Συνεχίστηκαν οι ανασκαφές στη θέση Βρέτσια-Ρουδιάς

Τη σπουδαιότητα της επιπαλαιολιθικής κατασκήνωσης στη θέση Βρέτσια-Ρουδιάς για την πρώιμη προϊστορία της Κύπρου, επιβεβαίωσε η ανασκαφική έρευνα το 2013, και αναμένεται να ρίξει φως στις πρώιμες πολιτισμικές διεργασίες της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων, το 2013 συνεχίστηκε, μετά από μια διακοπή ενός χρόνου, η ανασκαφική έρευνα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου

Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στην πρώιμη επιπαλαιολιθική κυνηγετική εγκατάσταση Βρέτσια-Ρουδιάς στις υπώρειες του Τροόδους στην επαρχία Πάφου.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε το Νοέμβριο από μικρή ομάδα φοιτητών υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Νικόλαου Ευστρατίου και διήρκεσε δώδεκα ημέρες, με στόχο τη συνέχιση της ανασκαφής στα ήδη ανοιγμένα σκάμματα της τελευταίας περιόδου (2011), αλλά και τη διεύρυνση του ανασκαφικού χώρου στον ίδιο κεντρικό χώρο της αναβαθμίδας με το άνοιγμα περισσότερων τετραγώνων.

Ειδικότερα, έγινε προσπάθεια να εντοπιστούν τα όρια της λεγόμενης λίθινης κατασκευής, δηλαδή του εκτεταμένου στρώματος με πέτρες που είχε εντοπιστεί τις προηγούμενες χρονιές σε κεντρικό σημείο της θέσης και να διερευνηθεί ο άγνωστος μέχρι σήμερα χαρακτήρας του.

Επιπλέον, το ενδιαφέρον εστιάστηκε στην επιβεβαίωση της εντυπωσιακής στρωματογραφίας της θέσης, ιδιαίτερα των βαθύτερων επιχώσεών της, που παρουσιάζουν και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον αφού συνιστούν “κλειστά” και ασφαλή σύνολα, αλλά και στη συλλογή νέου υλικού και κυρίως οργανικών καταλοίπων τα οποία, δυστυχώς, δεν διατηρούνται εύκολα στο συγκεκριμένο περιβάλλον.

Κατά την ανασκαφική περίοδο του 2013, ολοκληρώθηκε η ανασκαφή δυο παλαιών τετραγώνων, ενώ ανοίχτηκαν τρία νέα σκάμματα τα οποία έφτασαν μέχρι τον φυσικό βράχο, διευρύνοντας ακόμα περισσότερο τον ανασκαφικό χώρο προς τα ανατολικά.

Η έκταση της “λίθινης κατασκευής” είναι μεγάλη και φαίνεται ότι εκτείνεται προς τα ανατολικά της αναβαθμίδας. Ο ανθρωπογενής χαρακτήρας της τεκμηριώνεται, αλλά όχι και η χρήση της, παρά το γεγονός ότι σχετίζεται στρωματογραφικά με ένα πλούσιο υπερκείμενο στρώμα και με πολλά λίθινα αντικείμενα έντονα καμένα, όπως τμήματα αγγείων, πρώτες ύλες, μυλόλιθοι και κρουστήρες.

Επιβεβαιώθηκε η βαθιά ακολουθία των αρχαιολογικών στρωμάτων που φτάνει το 1 μ. και 30 εκ. – μια από τια βαθύτερες επιχώσεις του ύστερου Πλειστόκαινου και πρώιμου Ολόκαινου στο νησί – και τα οποία διαγράφονται με εντυπωσιακή ευκρίνεια και χωρίς διαταραχές.

Τα λίθινα σύνολα που συνελέγησαν, που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα πρέπει να θεωρηθούν in situ, προσφέρονται για τη μελέτη και τη χρονολόγηση της μικρολιθικής παράδοσης που κυριαρχεί κυρίως στα κατώτερα στρώματα της θέσης, δηλαδή μικρο-φολίδες, μικρο-λεπίδες.

Το πλήθος των νέων εργαλείων που ξεπερνούν τις 3.000 σε αριθμό, αναμένεται να δώσουν απάντηση στο κυρίαρχο ερώτημα εάν η εμφανώς ιδιαίτερη λιθοτεχνική παράδοση της θέσης Ρουδιάς σε σχέση με το υλικό άλλων θέσεων, όπως οι θέσεις Ακρωτήρι-Αετόκρεμνος, Αγία Βαρβάρα-Ασπρόκρεμνος και Άγιος Τύχωνας-Κλήμονας, οφείλεται σε μια μακρά τοπική εξέλιξη, ίσως και πλειστοκαινική, της ενδοχώρας ή αν απλά καλύπτει το “κενό” που καταγράφεται σήμερα στην πολιτισμική ακολουθία του νησιού, δηλαδή πρώτο μισό της 10ης χιλιετίας π.Χ..

Στα κινητά ευρήματα της φετινής ανασκαφής εντάσσονται μεγάλα λίθινα εργαλεία, όπως μυλόλιθοι και κρουστήρες, τμήματα πιθανών λίθινων αγγείων και ένας μικρός αριθμός λίθινων χαντρών.

Η φετινή ανασκαφική έρευνα επιβεβαίωσε τη σπουδαιότητα της επιπαλαιολιθικής κατασκήνωσης στη θέση Βρέτσια-Ρουδιάς για την πρώιμη προϊστορία της Κύπρου και, σύμφωνα με την ανακοίνωση, εΕίτε ως μια ξεχωριστή εκδοχή της Προκεραμικής Νεολιθικής Α της ενδοχώρας είτε ως μια ακόμα παλαιότερη παράδοση του νησιού, αναμένεται να ρίξει φως στις πρώιμες πολιτισμικές διεργασίες της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής.