Πρωτοποριακή έρευνα του Ινστιτούτου Κύπρου για εντοπισμό φρέσκου νερού στη θάλασσα

Μια πρωτοποριακή ερευνητική προσπάθεια με στόχο τον εντοπισμό σημείων υποθαλάσσιας ανάβλυσης γλυκού νερού στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου έχει ξεκινήσει το Ινστιτούτου Κύπρου (ΙΚυ), αναγνωρίζοντας το μεγάλο πρόβλημα έλλειψης πόσιμου νερού που αντιμετωπίζει η Κύπρος. Η έρευνα αυτή στοχεύει στην ανάπτυξη νέων τεχνικών και μεθόδων εντοπισμού υποθαλάσσιων πηγών γλυκού νερού.

Ένα μεγάλο ποσοστό του γλυκού νερού παγκοσμίως,

βρίσκεται σε υπόγεια υδροφόρα στρώματα. Το γλυκό νερό από παράκτιες υπόγειες φυσικές δεξαμενές χάνεται πολλές φορές στην ανοικτή θάλασσα είτε μέσω διαρροών από πορώδη στρώματα είτε απευθείας, μέσω φυσικών αγωγών. Το υποθαλάσσιο γλυκό νερό μπορεί να αποτελέσει εκμεταλλεύσιμο πόρο, δηλαδή να συλλεχθεί και να αξιοποιηθεί για οικιστικές και αγροτικές ανάγκες. Για χώρες οι οποίες υποφέρουν ήδη από λειψυδρία όπως η Κύπρος, η σωστή διαχείριση των πηγών γλυκού νερού αποτελεί προτεραιότητα. Παρόλα αυτά η παρουσία και το μέγεθος της υποθαλάσσιας εκροής νερού ελάχιστα έχει διερευνηθεί στη χώρα μας.

Κατά τη διάρκεια προγράμματος, ερευνητές του Ινστιτούτου Κύπρου από διαφορετικές ειδικότητες συνεργάστηκαν για να συλλέξουν τα στοιχεία για τον εντοπισμό των υποθαλάσσιων πηγών. Οι επιστήμονες Καθηγητής Manfred Lange, Δρ. Adriana Bruggeman, Δρ. Στέλιος Ιωάννου και Δρ. Χρίστος Κελέσιης χρησιμοποιώντας εξειδικευμένο τεχνικό εξοπλισμό και σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, εντόπισαν πιθανά σημεία εκροής γλυκού νερού. Ένα επανδρωμένο αεροσκάφος, εξοπλισμένο με υπέρυθρη κάμερα πετώντας πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, κατέγραψε ανωμαλίες στη θερμοκρασία του νερού, οι οποίες παρουσιάζονται καθώς σε αντίθεση με τη θερμοκρασία του θαλασσινού νερού που μεταβάλλεται ανάλογα με τις εποχές, η θερμοκρασία του γλυκού νερού είναι σταθερή. Μόλις εντοπιστούν σημεία με διαφορά θερμοκρασίας γίνονται επιτόπιες δοκιμές αλμυρότητας για την επαλήθευση παρουσίας γλυκού νερού.

Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος και της στενής συνεργασίας του ΙΚυ με το Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέττης (ΜΙΤ), η Katy Olesnavage, τελειόφοιτη στο Τμήμα Μηχανολογίας του ΜΙΤ υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Γ. Χρυσοστομίδη, επισκέφθηκε την Κύπρο και συνεργάστηκε με την επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου. Η φοιτήτρια του ΜΙΤ ολοκλήρωσε την πρωτοποριακή εργασία της με τίτλο «Σχεδιασμός και  δοκιμή μιας μεθόδου για τον εντοπισμό εκροής υποθαλασσίων γλυκών υδάτων στην Κύπρο», για την οποία και της απονεμήθηκε το βραβείο «2012 Dean A. Horn Award». Η δουλειά των ερευνητών παρουσιάστηκε επίσης και από το MIT News.   (http://web.mit.edu/newsoffice/2012/olesnavage-horn-award.html). Η πρώτη φάση του προγράμματος χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας και το ΜΙΤ Sea Grant.

Στην επόμενη φάση του προγράμματος θα χρησιμοποιηθούν τα Αυτόνομα μη Επανδρωμένα Εναέρια Συστήματα μελέτης της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας της Γης του ΙΚυ (πρόγραμμα APAESO). Το Ινστιτούτο Κύπρου είναι ένα από τα ελάχιστα ιδρύματα στην Ευρώπη που κατασκευάζει και χρησιμοποιεί αυτού του είδ