Μειώθηκε το μισθολογικό χάσμα ανδρών-γυναικών

Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών – η μέση διαφορά των ωριαίων αποδοχών μεταξύ ανδρών και γυναικών στο σύνολο της οικονομίας – μειώθηκε ελάχιστα τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σαφέστατη ήταν, όμως, μείωση του χάσματος στην Κύπρο και την Ελλάδα, που έχουν καλύτερη επίδοση από το μέσο όρο της ΕΕ.

Η Κομισιόν κάνει έναν απολογισμό της κατάστασης με την ευκαιρία της Ευρωπαϊκής Ημέρας Μισθολογικής

Κατά μέσο όρο στην ΕΕ για να φτάσουν οι γυναίκες τις αποδοχές των ανδρών, θα πρέπει να εργάζονται 59 ημέρες το χρόνο «δωρεάν».

Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών εκφράζεται ως ποσοστό των αποδοχών των ανδρών και αντιστοιχεί στη διαφορά μεταξύ των μέσων ακαθάριστων ωριαίων αποδοχών των ανδρών και γυναικών που απασχολούνται σε όλους τους τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας. Από τα πλέον πρόσφατα αριθμητικά στοιχεία προκύπτει ότι το 2012 το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών ήταν 16,4% κατά μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα στοιχεία δείχνουν στασιμότητα ύστερα από μια ελαφρά πτωτική τάση τα τελευταία χρόνια, καθώς το αντίστοιχο ποσοστό των προηγουμένων ετών ήταν γύρω στο 17% ή υψηλότερο. Συνεχής πτωτική τάση παρατηρείται στη Δανία, την Τσεχία, την Αυστρία, την Ολλανδία και την Κύπρο, ενώ σε άλλες χώρες (Πολωνία, Λιθουανία) η πτωτική τάση αντιστράφηκε το 2012. Σε ορισμένες χώρες όπως η Ουγγαρία, η Πορτογαλία, η Εσθονία, η Βουλγαρία, η Ιρλανδία και η Ισπανία, το χάσμα στις αμοιβές μεταξύ ανδρών και γυναικών αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια.

Στην Κύπρο η απόκλιση υπέρ των ανδρών από 19,5% που ήταν το 2008 περιορίστηκε στο 16,2%, καταγράφοντας μια μείωση της τάξης του 3,3% την περίοδο 2008/2012. Στην Ελλάδα από 22% που ήταν η διαφορά το 2008 μειώθηκε στο 15% το 2010, ωστόσο έκτοτε δεν υπάρχουν συγκρίσιμα στοιχεία.

Η πτωτική τάση του μισθολογικού χάσματος μπορεί να εξηγηθεί από διάφορους παράγοντες, όπως το αυξανόμενο ποσοστό εργαζόμενων γυναικών υψηλού μορφωτικού επιπέδου και ο μεγαλύτερος αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης σε ορισμένους ανδροκρατούμενους κλάδους, όπως οι κατασκευές και οι μηχανολογικές εργασίες. Συνεπώς, η αλλαγή δεν οφείλεται μόνο στη βελτίωση των αμοιβών και των συνθηκών εργασίας των γυναικών.

Στην έκθεση που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Δεκέμβριο του 2013 για την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ σχετικά με την ίση μεταχείριση των εργαζόμενων γυναικών και ανδρών, επισημαίνεται ότι η μισθολογική ισότητα παρεμποδίζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η έλλειψη διαφάνειας των μισθολογικών συστημάτων, η έλλειψη νομικής σαφήνειας όσον αφορά τον ορισμό της εργασίας ίσης αξίας, καθώς και άλλα διαδικαστικά εμπόδια. Ένα από αυτά τα εμπόδια είναι, για παράδειγμα, το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι δεν διαθέτουν τα αναγκαία στοιχεία για να αξιώσουν με επιτυχία ίσες αμοιβές ή στοιχεία για τα επίπεδα των αμοιβών ανά κατηγορία εργαζομένων. Η μεγαλύτερη μισθολογική διαφάνεια θα μπορούσε να βελτιώσει την κατάσταση των ατόμων που πέφτουν θύματα διακρίσεων, καθώς αυτά θα ήταν σε θέση πλέον να συγκρίνουν ευκολότερα τις αμοιβές τους με αυτές των εργαζομένων του άλλου φύλου.

Η Επιτροπή εξετάζει επί του παρόντος εναλλακτικούς άξονες δράσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να βελτιωθεί η μισθολογική διαφάνεια και, συνεπώς, να αντιμετωπισθεί το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών, κάτι που θα συνέβαλλε στο να εφαρμοστεί στην πράξη η αρχή της ισότητας των αμοιβών.

Η ισότητα των φύλων είναι μια από τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αρχή της ισότητας των αμοιβών κατοχυρώνεται στις Συνθήκες από το 1957 και έχει επίσης ενσωματωθεί στην οδηγία 2006/54/ΕΚ για την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών σε θέματα απασχόλησης.

«Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μισθολογικής Ισότητας μάς υπενθυμίζει ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν ακόμη άνισες μισθολογικές συνθήκες στην αγορά εργασίας», δήλωσε η αντιπρόεδρος της Επιτροπής για θέματα Δικαιοσύνης Βίβιαν Ρέντινγκ, προσθέτοντας ότι το μισθολογικό χάσμα μειώθηκε μόνον οριακά τα τελευταία χρόνια, ενώ η μείωση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική κρίση, που είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των αποδοχών των ανδρών, και όχι στην αύξηση των αποδοχών των γυναικών.

«Η ίση αμοιβή για ίση εργασία είναι θεμελιώδης αρχή της ΕΕ, αλλά, δυστυχώς, δεν έχει γίνει ακόμη πραγματικότητα για τις γυναίκες στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται σύντομα να αναλάβει πρωτοβουλία για να αλλάξει αυτή η κατάσταση, ώστε στο προσεχές μέλλον να μην είναι πλέον αναγκαία η Ημέρα Μισθολογικής Ισότητας», κατέληξε.