Κυτταροκαλλιέργειες και hi-tech θερμοκήπια αγωνίζονται να καταστήσουν τα «γεωργικά» φάρμακα ανταγωνιστικά

Και ποιος δεν θα ήθελε, αντί για τσίμπημα, να τρώει μια μπανάνα; Κάπως έτσι είχαν οραματιστεί τη φαρμακευτική γεωργία οι εμπνευστές της. Η αλήθεια αποδείχθηκε ωστόσο πιο σκληρή. Δεν είναι και τόσο εύκολο να καλλιεργεί κανείς χαπάκια στον κήπο… Κι αυτό γιατί εγείρονται τεράστια ζητήματα ασφαλείας, κυρίως σε σχέση με τις γειτνιάζουσες καλλιέργειες. Φαίνεται όμως πως τώρα υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις που αρχίζουν να αποφέρουν καρπούς. Το πρώτο σκεύασμα για τη θεραπεία μιας σπάνιας νόσου που παράγεται από φυτά πήρε έγκριση από την αυστηρότατη Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών (FDA) και αναμένεται να ακολουθήσουν μια σειρά άλλα φάρμακα. Το μεγάλο άλμα προς τα εμπρός οφείλεται στην αξιοποίηση των κυτταροκαλλιεργειών και των προηγμένων θερμοκηπίων που προσπερνούν τον σκόπελο του φαρμακευτικού αγρού. Φαίνεται μάλιστα πως τα «γεωργικά» φάρμακα υπερέχουν έναντι εκείνων που βασίζονται σε ζώα, πρώτον γιατί δεν μολύνονται από ιούς που μπορεί να προσβάλουν και τον άνθρωπο και, δεύτερον, γιατί μπορούν να παραχθούν πιο γρήγορα και σε μεγαλύτερες ποσότητες. Το πλεονέκτημα αυτό μπορεί να είναι κρίσιμο σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως μια ξαφνική θανατηφόρος επιδημία γρίπης για την οποία ζητούνται άμεσα εμβόλια.«Εχω εκπαιδευτεί ως οδοντίατρος» λέει ο Julian Ma. Αλλά στα τέλη της δεκαετίας του 1980 συνέβαλε σε μια ανακάλυψη που θα μπορούσε να αφήσει ανέργους πολλούς οδοντιάτρους: ανακάλυψε έναν τρόπο εξουδετέρωσης των βακτηρίων που προκαλούν τερηδόνα χωρίς να ενοχλείται η αβλαβής στοματική χλωρίδα. Τότε γιατί ζούμε ακόμη με τον φόβο του οδοντιατρικού τροχού;Το αντίδοτο του Ma στην καταστροφή των δοντιών συνίσταται σε αντισώματα τα οποία απαγορεύουν στα κακά βακτήρια να προσκολληθούν στα δόντια μας. Τα αντισώματα όμως παράγονται μόνο από ζωντανά κύτταρα. Χωρίς μια μέθοδο μαζικής και οικονομικής παραγωγής αντισωμάτων, το αντίδοτό του δεν έχει νόημα. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, όταν ο Ma ολοκλήρωνε τη διδακτορική διατριβή του, εμφανίστηκε μια ευκαιρία. Μια εταιρεία στην Καλιφόρνια πέτυχε να δημιουργήσει αντισώματα με τη βοήθεια φυτών. «Ηταν καθαρή τύχη, αλλά προέκυψε από την ανάγκη να αρχίσουμε να παράγουμε κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί όπως η οδοντόπαστα από εκατομμύρια, δισεκατομμύρια ανθρώπους» λέει ο Ma ο οποίος βρήκε τον εαυτό του να συμμετέχει στη γέννηση ενός νέου επιστημονικού πεδίου, της φαρμακευτικής γεωργίας (pharmaceutical farming ή pharming).Ολα άρχισαν με μεγάλα όνειρα. Η ναυαρχίδα της ελπίδας ήταν τα βρώσιμα εμβόλια τα οποία θα μπορούσαν να σώσουν εκατομμύρια ζωές στις φτωχές χώρες καθιστώντας τον εμβολιασμό τόσο απλό όσο το να τρώει κανείς ένα φρούτο. Με το να δημιουργήσει εξελιγμένα φάρμακα ιδιαίτερα προσιτά η φαρμακευτική γεωργία θα άνοιγε εντελώς νέες πόρτες. «Τι θα λέγατε αν μπορούσαμε να κάνουμε μπάνιο με αντισώματα εναντίον του σταφυλόκοκκου» λέει ο Μa και προσθέτει: «Μπορεί κανείς να φανταστεί τόσο πολλές πιθανότητες αξιοποίησης των αντισωμάτων. Θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τα αντιβιοτικά εντελώς