Η στάση και οι επιλογές της Βρετανίας και της ΕΕ έναντι της Ρωσίας

Την αποφασιστικότητα της Βρετανίας να συμβάλει στην αποκλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανία μέσω της διπλωματικής οδού, επαναλαμβάνουν με κάθε ευκαιρία το Φόρεϊν Όφις και η Ντάουνινγκ Στριτ.

Το Λονδίνο μίλησε πρώτο για κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, ωστόσο εκτιμάται ότι έχει χαμηλώσει τους τόνους από την αρχή της εβδομάδας και μετά τις τηλεφωνικές συνομιλίες του πρωθυπουργού Κάμερον με την Άνγκελα Μέρκελ και τον Φρανσουά Ολάντ.

Ενημερώνοντας τους Βρετανούς βουλευτές την Τετάρτη

για τις επαφές του στο Κίεβο, ο υπουργός Εξωτερικών Γουϊλιαμ Χέιγκ είπε ότι συνέστησε στη νέα ουκρανική ηγεσία να συνεχίσει να επιδεικνύει ψυχραιμία έναντι των ρωσικών προκλήσεων. Απέρριψε το ενδεχόμενο ανάληψης στρατιωτικής δράσης, τουλάχιστον με τα μέχρι τώρα δεδομένα, ενώ εμπιστευτικό έγγραφο που είχε αποκαλύψει ο φωτογραφικός φακός έδειχνε ότι η Βρετανία θα ήθελε να αποφύγει εμπορικές κυρώσεις και περιορισμούς πρόσβασης στο Σίτι για τους Ρώσους.

Ο κ. Κάμερον δήλωσε ότι οι ενέργειες της Ρωσίας δεν μπορούν να μην έχουν «κόστη και συνέπειες», ωστόσο, σημαντική μερίδα του βρετανικού Τύπου αμφισβητεί τόσο την ηθική νομιμοποίηση της Δύσης μετά τους πολέμους στην κεντρική Ασία να επεμβαίνει στην Ουκρανία όσο κυρίως την ικανότητα της Δύσης να καθορίσει τις εξελίξεις στη συγκεκριμένη περιοχή του πλανήτη. Ο αρθρογράφος της Guardian Σάιμον Τζένκινς σχολιάζει ότι «η κατοχή της Κριμαίας είναι πανηγύρι σε χωριό σε σύγκριση με το σοκ και δέος πάνω από τη Βαγδάτη και το Βελιγράδι και τα πεδία θανάτου στη Φαλούτζα και τη Χελμάντ». Επισημαίνεται εξάλλου η στενή οικονομική σχέση χωρών όπως η Βρετανία, η Γερμανία και η Γαλλία με τη Μόσχα.

Ωστόσο, την ίδια ώρα σύσσωμος ο Τύπος, οι σχολιαστές και οι πολιτικοί του Ηνωμένου Βασιλείου στηλιτεύουν τις ενέργειες του Βλαντιμίρ Πούτιν. Πάλι η εφημερίδα Guardian σε ανταπόκρισή της από τη Μόσχα αναφέρεται σε πέντε «ψεματάκια» του Ρώσου προέδρου κατά τη συνέντευξη Τύπου της Τετάρτης.

Ψέμα χαρακτηρίζεται αρχικά ότι η κατοχή της Κριμαίας έχει γίνει από τοπικές ομάδες αυτοάμυνας και όχι από Ρώσους στρατιώτες, κάτι που όπως αναφέρεται αποδεικνύεται από τα όπλα που χρησιμοποιούν και τις μαρτυρίες για ρωσικές πινακίδες κυκλοφορίας στα οχήματά τους. Επίσης ψέμα χαρακτηρίζεται ο ισχυρισμός του κ. Πούτιν περί συντονισμού του «πραξικοπήματος» κατά του Βίκτορ Γιανουκόβιτς από τη Δύση, κάτι που δεν προκύπτει από την ελλιπή οργάνωση του πλήθους που καθαίρεσε τον Ουκρανό ηγέτη.

Απορρίπτεται επίσης η κατηγορία Πούτιν ότι Ουκρανοί διαδηλωτές σκοτώθηκαν από τα πυρά ελεύθερων σκοπευτών της αντιπολίτευσης σε μια ακραία μορφή προβοκάτσιας. Το ίδιο ισχύει και για τον ισχυρισμό ότι οι διαδηλωτές πυροβόλησαν και σκότωσαν υπάλληλο του πρώην κυβερνώντος κόμματος, ο οποίος, σύμφωνα με το δημοσίευμα, έχασε τη ζωή του σε πυρκαγιά που προκλήθηκε από τη ρίψη βόμβας μολότοφ κατά εγκαταστάσεων του κόμματος. Τέλος, σημειώνεται ότι δεν έχει βάση η δήλωση Πούτιν πως ο Γιανουκόβιτς εξακολουθεί να είναι ο νόμιμος πρόεδρος της Ουκρανίας, ιδίως από τη στιγμή που ο ίδιος ο Ρώσος ηγέτης σχολίασε πως ο Γιανουκόβιτς δεν έχει πολιτικό μέλλον.

Το ερώτημα που θέτουν οι Βρετανοί σχολιαστές είναι τι μπορεί πράγματι να κάνει η Βρετανία και η ΕΕ για να πλήξουν τη Ρωσία. Επιχειρώντας να απαντήσουν, οι Financial Times αναφέρουν έξι πιθανές κυρώσεις. Αρχικά την απαγόρευση έκδοσης βίζας για Ρώσους υπηκόους που θέλουν να έρθουν στην ΕΕ, κάτι που θα «πονέσει» κυρίως Ρώσους επιχειρηματίες που έχουν συμφέροντα σε περιοχές όπως το Λονδίνο και η Κύπρος.

Ένα δεύτερο μέτρο θα μπορούσαν να είναι διπλωματικές κυρώσεις όπως το μποϊκοτάζ της συνόδου του G8 τον προσεχή Ιούνιο ή η απειλή μποϊκοτάζ του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου του 2018, που διοργανώνει η Ρωσία. Παράλληλα θα μπορούσαν να ανακληθούν ή να απελαθούν διπλωμάτες.

Τρίτη κύρωση θα μπορούσε να είναι η διακοπή των συνομιλιών μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας για την απελευθέρωση της διαδικασίας έκδοσης βίζας και για τη στενότερη συνεργασία στις επενδύσεις, στην έρευνα και την εκπαίδευση. Παράλληλα, θα μπορούσε να εξεταστεί το πάγωμα λογαριασμών και περιουσιακών στοιχείων πλούσιων Ρώσων στην Ευρώπη, κάτι πάντως που φαίνεται να απορρίπτει για την ώρα το Λονδίνο.

Πιθανή είναι η επιβολή εμπορικού εμπάργκο σε βάρος της Μόσχας, που θα περιλαμβάνει από το εμπόριο όπλων έως υπηρεσίες ενέργειας ή σε πιο ακραίο βαθμό ακόμα και η διακοπή ροής ρωσικού πετρελαίου και αερίου προς την Ευρώπη. Ένα τελευταίο, μάλλον απίθανο, μέτρο θα ήταν η επιβολή αυστηρών προστίμων σε βάρος της ρωσικής Gazprom για πρακτικές τιμολόγησης αερίου που αντιβαίνουν τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ. Η Κομισιόν που ερευνά την υπόθεση θεωρείται ότι δε θα ήθελε να πολιτικοποιήσει το ζήτημα.