Έρευνα: Κενά στις γνώσεις Κυπρίων για AIDS

Παρόλο που γενικά φαίνεται να έχουν εμπεδωθεί στην κυπριακή κοινωνία βασικοί τρόποι προφύλαξης από τον ιό του AIDS, έρευνα που παρουσιάστηκε σήμερα στο Υπουργείο Υγείας, δεικνύει ότι υπάρχει ακόμα περιθώριο βελτίωσης της γνώσης των Κυπρίων για το αντικείμενο.

Όπως ανέφερε ο Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και Εκτελεστικός Διευθυντής Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών RUBSI Κωνσταντίνος Φελλάς, ο οποίος και είναι ο επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας, «τα αποτελέσματα υποστηρίζουν

ότι υπάρχει έλλειψη βασικών γνώσεων σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης του ιού». Προτείνει όπως τα ευρήματα χρησιμοποιηθούν για συζήτηση μεταξύ Κυβέρνησης και αρμόδιων ΜΚΟ, καθώς και για το σχεδιασμό αποτελεσματικών πολιτικών και στρατηγικών για τη δημόσια υγεία.

Σύμφωνα με τον Β’ Διευθυντή Πνευμονολογίας του Υπουργείου Υγείας Ιωάννη Δημητριάδη η έρευνα εντάσσεται στα πλαίσια των προγραμμάτων πρόληψης και ενημέρωσης του Υπουργείου Υγείας και χρηματοδοτήθηκε από το ταμείο του AIDS. Στόχος είναι να λειτουργήσει υποβοηθητικά στο σχεδιασμό προγραμμάτων πρόληψης και ενημέρωσης που θα αναλάβει και θα έχει υπό την εποπτεία της η Εθνική Επιτροπή για το AIDS.

Παρουσιάζοντας τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της παγκύπριας έρευνας, ο κ. Φελλάς ανέφερε ότι παρουσιάζονται τα ευρήματα 400 από τα 900 ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν παγκύπρια. Η ολοκληρωμένη έρευνα θα παρουσιαστεί σύντομα. Η ηλικιακή ομάδα 21 – 25 αντικατοπτρίζει το 34,34% των συμμετεχόντων, ενώ οι ηλικιακές ομάδες 18 – 20 και 26 – 30 ετών αντικατοπτρίζουν το 18,68% και το 18,41% αντίστοιχα. Το μορφωτικό επίπεδο της πλειοψηφίας των ερωτηθέντων ήταν κολεγίου ή πανεπιστημίου (56,87%).

Σε ερώτηση για το πώς μεταδίδεται ο ιός, το 91,8% των ερωτηθέντων είπε με την κοινή χρήση βελόνων, 88,5% μέσω μετάγγισης μολυσμένου αίματος, 68,4% από την έγκυο στο παιδί που θα γεννήσει, ενώ ένα 28,3% πιστεύει ακόμη ότι η νόσος μεταδίδεται με τσίμπημα κουνουπιού και 19,7% από τις τουαλέτες. Μικρός αριθμός των ερωτηθέντων έχουν την αντίληψη ότι η νόσος μεταδίδεται τρώγοντας (κάνοντας παρέα) με άτομο που έχει τη νόσο (3,4%) ή από αντικείμενα οικιακής χρήσης (4,6%).

Σε ερώτηση αν ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό HIV αυξάνεται εάν υπάρχει πληγή από τραύμα στα γεννητικά όργανα το 58,2% απάντησαν θετικά, 4,18% αρνητικά, ενώ ένα ποσοστό 37,60% δεν γνώριζαν.

Η συντριπτική πλειοψηφία, το 92,5% των ερωτηθέντων, απάντησαν ότι με την ορθή χρήση του προφυλακτικού μειώνεται ή περιορίζεται ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό, το 93,8% θεωρούν το ίδιο για την αποφυγή κοινής χρήσης βελόνων και ένα 79,8% θεωρεί ότι ο κίνδυνος μειώνεται περιορίζοντας τον αριθμό σεξουαλικών συντρόφων. Τα ευρήματα αυτά σύμφωνα με τον κ. Φελλά δείχνουν ότι έχει εμπεδωθεί στην κυπριακή κοινωνία ότι η χρήση των προφυλακτικών μπορεί να περιορίσει τον κίνδυνο μόλυνσης.

Όσον αφορά στην ευθύνη της απόφασης για χρήση προφυλακτικού και αν αυτή εναπόκειται στον άντρα οι συμμετέχοντες απάντησαν κατά 20,3% ‘συμφωνώ απόλυτα’ και 13,2% ‘συμφωνώ’. Τα αντίστοιχα ποσοστά όμως όσων διαφώνησαν απόλυτα ή διαφώνησαν ήταν 38,2% και 24,5%.

Ταυτόχρονα, 30,2% διαφωνούν και 62,6% διαφωνούν απόλυτα ότι το AIDS είναι μια ασθένεια που αφορά μόνο τα ομοφυλόφιλα άτομα. Το 24,4% διαφωνούν και 66,9% διαφωνούν απόλυτα ότι οι άνθρωποι με AIDS πήραν αυτό που τους άξιζε,. Παράλληλα, 26,6% διαφωνούν και 63,6% διαφωνούν απόλυτα ότι τα άτομα με AIDS πρέπει να απομονώνονται από την υπόλοιπη κοινωνία. Μόνο 11,8% διαφωνούν και 6,3% διαφωνούν απόλυτα ότι θα μπορούσαν να είναι φίλοι με ένα άτομο που έχει AIDS. Παρουσιάζοντας τα πιο πάνω αποτελέσματα ο κ. Φελλάς ανέφερε ότι αποτελούν ενδείξεις ότι η κυπριακή κοινωνία δείχνει συμπόνια για τα άτομα που υποφέρουν από τη νόσο.

Από την ηλικία των 14 χρονών (5%) φαίνεται να αρχίζουν οι ολοκληρωμένες σεξουαλικές επαφές των Κυπρίων, με 7% να έχει ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή στα δεκαπέντε χρόνια, 14% στα δεκαέξι και 21% στα δέκα εφτά.

Στην ερώτηση «κάνατε ποτέ σας σεξ με άτομο του ίδιου φύλου;» ποσοστό10,3% απάντησε καταφατικά. Το 3,4% του δείγματος απάντησε καταφατικά στην ερώτηση «εξαναγκαστήκατε ποτέ να κάνετε σεξ παρά τη θέληση σας;». Οι μισοί από αυτούς εξαναγκάστηκαν στην ηλικία των 14 ετών και οι άλλοι μισοί στην ηλικία 20 ετών. Ποσοστό 36,2% των 400 ερωτηθέντων είπε ότι τους έτυχε να οδηγηθούν σε μια επικίνδυνη σεξουαλική επαφή όπως λόγου χάρη με περιστασιακό σεξουαλικό σύντροφο χωρίς τη χρήση προφυλακτικού λόγω κατανάλωσης αλκοόλ.

Ο κ. Δημητριάδης ξεκαθάρισε ότι η δουλειά του Υπουργείου Υγείας είναι η διαφύλαξη της δημόσιας υγείας. Αυτό που επιθυμεί το Υπουργείο Υγείας είναι μέσω της ορθολογιστικής προσέγγισης του θέματος να αποφευχθεί η σεξουαλική μετάδοση νόσων, είπε.

Απαντώντας σε ερώτηση αν θα υπάρξει συντονισμός με το Υπουργείο Παιδείας όσον αφορά την πληρέστερη ενημέρωση των μαθητών για το θέμα, ο κ. Δημητριάδης απάντησε «οπωσδήποτε, μεταξύ των μελών της Εθνικής Επιτροπής υπάρχει και εκπρόσωπος του Υπουργείου Παιδείας». Αυτά, πρόσθεσε, θα συζητηθούν σε επίπεδο Επιτροπής και θα υποβληθούν συγκεκριμένες εισηγήσεις προς το Υπουργείο Παιδείας και από εκεί θα ετοιμαστούν κοινά προγράμματα. Σε επιπρόσθετη ερώτηση για το ίδιο θέμα είπε ότι γίνονται επαφές και με το Υπουργείο Άμυνας για σκοπούς διάχυσης της ενημέρωσης στους νέους, ενώ πρόσφατα ΜΚΟ έχει υποστηριχθεί από το Υπουργείο Υγείας στην παραγωγή τηλεοπτικού ενημερωτικού σποτ.

Σε ερώτηση αν τα ευρήματα της έρευνας που δείχνουν ένα 10% να απαντά ότι είχε σεξουαλική επαφή με άτομο του ιδίου φύλλου, αποτελούν δείγμα ότι κάποια ταμπού σπάζουν στην κυπριακή κοινωνία, ο κ. Φελλάς εξήγησε ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ σεξουαλικής ταυτότητας και της σεξουαλικής συμπεριφοράς. Η έρευνα και ο τρόπος με τον οποίο τέθηκε το ερώτημα εξετάζει τη συμπεριφορά, πρόσθεσε. Ωστόσο, εξέφρασε τη θέση ότι «αλλάζουν τα πράγματα, η κοινωνία αλλάζει και με τις κατάλληλες έρευνες πιστεύω ότι μπορούμε όλοι μας να βάλουμε το λιθαράκι μας».

Η Άννα Νουσκά των Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας, η οποία είχε ανάμιξη στην προηγούμενη έρευνα που διενεργήθηκε το 2006, ανέφερε ότι το ποσοστό θετικών απαντήσεων στο ίδιο ερώτημα ήταν τότε 6,5%. Εξέφρασε την άποψη ότι αυτό δείχνει ότι οι Κύπριοι αρχίζουν ακόμη πιο ελεύθερα να τοποθετούνται πάνω σε τέτοια θέματα.

Μεταξύ άλλων ευρημάτων της έρευνας ήταν ότι το 57,6% των ερωτηθέντων καπνίζουν, το 10,2% έχει συμμετάσχει σε ομαδικό σεξ και το 21,1% του δείγματος δεν έχει χρησιμοποιήσει προφυλακτικό κατά τη τελευταία του σεξουαλική επαφή με το σταθερό σύντροφο. Ποσοστό 28,6% δήλωσαν ότι είχαν σεξουαλική επαφή με άλλο άτομο ενώ είχαν σταθερό σεξουαλικό σύντροφο, ενώ το 62,5% του δείγματος χρησιμοποιεί πάντα προφυλακτικό κατά τη σεξουαλική του επαφή με το μη σταθερό σύντροφο.