Ελλείψει αξιόπιστων δεδομένων, το ηλεκτρονικό τσιγάρο διχάζει γιατρούς και καπνιστές

Το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι εξίσου αποτελεσματικό με τα αυτοκόλλητα επιθέματα νικοτίνης στη διακοπή του καπνίσματος -αυτό τουλάχιστον δείχνει η πρώτη μελέτη που συγκρίνει τις αμφιλεγόμενες συσκευές με μια αναγνωρισμένη μέθοδο για το κόψιμο του τσιγάρου.

Τα ευρήματα

Όπως αναφέρουν νεοζηλανδοί ερευνητές στην επιθεώρηση «The Lancet», το ποσοστό των εθελοντών που κατάφεραν να διακόψουν το κάπνισμα για διάστημα τουλάχιστον έξι μηνών ήταν 7,3% στην ομάδα του ηλεκτρονικού τσιγάρου, συγκριτικά με 5,8% μεταξύ των εθελοντών που χρησιμοποίησαν αυτοκόλλητα επιθέματα νικοτίνης.

Η σχετικά μικρή διαφορά ανάμεσα στις δύο αυτές ομάδες δεν ήταν στατιστικά σημαντική, οπότε το συμπέρασμα είναι ότι τα επιθέματα νικοτίνης και το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχουν συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα.

Ελαφρώς μικρότερη αποτελεσματικότητα δείχνει ωστόσο να έχει το ηλεκτρονικό τσιγάρο χωρίς νικοτίνη: μόνο το 4,1% των εθελοντών αυτής της ομάδας, η οποία αποτέλεσε την ομάδα ελέγχου, απείχε πλήρως από το κάπνισμα συμβατικών τσιγάρων στο τέλος της εξάμηνης μελέτης. Ακόμα όμως και το ηλεκτρονικό τσιγάρο χωρίς νικοτίνη δείχνει να βοηθά τους καπνιστές τουλάχιστον να περιορίσουν την ανθυγιεινή τους συνήθεια. Το 57% των συμμετεχόντων που χρησιμοποίησαν e-τσιγάρο, είτε με νικοτίνη είτε χωρίς, κατάφεραν να περιορίσουν την ημερήσια κατανάλωση κανονικού τσιγάρου στο μισό ή και περισσότερο. Στην ομάδα των επιθεμάτων νικοτίνης, μόνο το 41% πέτυχε ανάλογη μείωση.

Απαιτούνται και άλλες μελέτες

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Όκλαντ τονίζουν πάντως ότι τα ευρήματα της μελέτης δεν μπορεί να θεωρηθούν οριστικά: «Δεδομένης της αυξανόμενης δημοφιλίας αυτών των συσκευών σε πολλές χώρες, αλλά και της αβεβαιότητας και της ασυμφωνίας των ρυθμιστικών αρχών, απαιτούνται μεγαλύτερες, μακροπρόθεσμες μελέτες προκειμένου να τεκμηριωθεί το κατά πόσο αυτές οι συσκευές μπορούν να αποτελέσουν ένα αποτελεσματικό και δημοφιλές βοήθημα για τη διακοπή του καπνίσματος» επισήμανε ο καθηγητής Κρις Μπούλεν, επικεφαλής της μελέτης.

Θεωρητικά το ηλεκτρονικό τσιγάρο δεν επιβαρύνει τον οργανισμό με τις επιπτώσεις της πίσσας, αφού απελευθερώνει ένα εκνέφωμα που αποτελείται κυρίως από υδρατμούς, άρωμα και νικοτίνη. Οι σχετικά νέες αυτές συσκευές έχουν αποδειχθεί δημοφιλείς, πολλοί όμως ανησυχούν για ενδεχόμενες μακροπρόθεσμες παρενέργειες ή υποστηρίζουν ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο ενθαρρύνει το κάπνισμα αντί να ευνοεί τη διακοπή του.

Οι ρυθμιστικές αρχές αρκετών χωρών προσπαθούν τώρα να συλλέξουν στοιχεία για την ασφάλεια της νέας τεχνολογίας και την αποτελεσματικότητά της ως βοήθημα διακοπής. Η ΕΕ, πάντως, εξετάζει το ενδεχόμενο να επιβάλλει στο ηλεκτρονικό τσιγάρο τους κανονισμούς που ισχύουν σήμερα για τα φάρμακα.

Η σύγκριση

Στη νέα μελέτη συμμετείχαν συνολικά 657 καπνιστές επιθυμούσαν να κόψουν τι κάπνισμα και απάντησαν σε αγγελίες των ερευνητών σε τοπικές εφημερίδες της Νέας Ζηλανδίας. Σε περίπου 300 από αυτούς δόθηκαν ηλεκτρονικά τσιγάρα με προμήθειες για 13 εβδομάδες, ενώ άλλοι τόσοι υποβλήθηκαν σε θεραπεία υποκατάστασης νικοτίνης (NRT) με αυτοκόλλητα επιθέματα. Μια μικρότερη ομάδα των 73 ατόμων αποτέλεσε την ομάδα ελέγχου και χρησιμοποίησε ηλεκτρονικό τσιγάρο χωρίς νικοτίνη.

Τα επιθέματα και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα με νικοτίνη είχαν συγκρίσιμη αποτελεσματικότητα στην πλήρη διακοπή του καπνίσματος στους έξι μήνες της μελέτης. Μεταξύ των εθελοντών που δεν κατάφεραν να αποφύγουν πλήρως το συμβατικό τσιγάρο, το ηλεκτρονικό τσιγάρο τους βοήθησε τουλάχιστον να περιορίσουν το κάπνισμα περισσότερο.

«Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο κόσμος που συμμετείχε στη μελέτη ήταν πολύ περισσότερο ενθουσιώδης με το ηλεκτρονικό τσιγάρο από ό,τι με το επίθεμα» σχολιάζει ο Δρ Μπούλεν. Πράγματι, το ένα τρίτο των εθελοντών που δοκίμασε e-τσιγάρο, είτε με νικοτίνη είτε χωρίς, συνέχιζε να χρησιμοποιεί τη συσκευή μετά την αρχική φάση των 13 εβδομάδων και για τουλάχιστον έξι μήνες. Στην ομάδα του επιθέματος, αντίθετα, μόνο το 8% συνέχιζε να χρησιμοποιεί αυτοκόλλητα στους έξι μήνες από την αρχή της μελέτης.

Επιπλέον, εννέα στους δέκα χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου δήλωσαν ότι θα συνιστούσαν τη χρήση της συσκευής σε έναν φίλο, συγκριτικά με μόνο 56% στην ομάδα του επιθέματος. Η μελέτη, πάντως, εξέτασε μόνο την αποτελεσματικότητα του e-τσιγάρου στη διακοπή του καπνίσματος και όχι τη μακροπρόθεσμη ασφάλειά του -αυτό θα μπορούσε να απαντηθεί μόνο με περαιτέρω έρευνες σε μεγάλο δείγμα εθελοντών.