Δεκαετής έρευνα αποδεικνύει ότι «η λιτότητα σκοτώνει»

Ένα νέο βιβλίο που κυκλοφορεί στη Βρετανία τις επόμενες ημέρες προειδοποιεί ότι η λιτότητα στην κυριολεξία σκοτώνει. Το βιβλίο με τίτλο “The Body Economic: Why Austerity Kills” είναι το αποτέλεσμα δεκαετούς έρευνας του κοινωνιολόγου, με εξειδίκευση στην πολιτική οικονομία και τη δημόσια υγεία, Ντέιβιντ Στάκλερ από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και του φυσικού-επιδημιολόγου Σαντζάι Μπασού από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ στις ΗΠΑ.

Οι συγγραφείς παραπέμπουν μεταξύ άλλων στα πολλαπλάσια ποσοστά αυτοκτονιών και την αύξηση

Αυτό που προκύπτει, επίσης, είναι ότι η επιδείνωση της δημόσιας υγείας δεν είναι αναπόφευκτη συνέπεια των οικονομικών κρίσεων. Παρατίθενται παραδείγματα χωρών, όπως της Ισλανδίας στα τέλη της περασμένης δεκαετίας ή της Σουηδίας νωρίτερα, όπου παρά την κρίση οι δείκτες δημόσιας υγείας βελτιώθηκαν και οι αυτοκτονίες μειώθηκαν αντίστοιχα. Οι ερευνητές αποδίδουν αυτή την εξέλιξη μεταξύ άλλων στη λειτουργία προγραμμάτων κοινωνικής προστασίας, σε εκδηλώσεις σύσφιξης των σχέσεων μεταξύ των μελών των κοινοτήτων και σε μέτρα όπως οι αυστηροί κανονισμοί για την κατανάλωση αλκοόλ (περίπτωση Ισλανδίας).

Ωστόσο, στην Ελλάδα καταγράφηκε αύξηση των αυτοκτονιών κατά 40% σε μια τριετία από την έναρξη της κρίσης που συνοδεύθηκε από λιτότητα και αύξηση των φορέων του ιού HIV κατά περισσότερο από 200% από το 2011, καθώς η ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών ουσιών έχει αυξηθεί εν μέσω περικοπών στον τομέα πρόληψης και υψηλών ποσοστών ανεργίας στους νέους. Η χώρα βίωσε επίσης την πρώτη έξαρση ελονοσίας εδώ και δεκαετίες, μετά από περικοπές στους ψεκασμούς για κουνούπια, όπως σημειώνουν οι συγγραφείς.

Το βιβλίο καταλογίζει επίσης στα μέτρα λιτότητας το θάνατο περίπου ενός εκατομμυρίου ανθρώπων κατά τη δεκαετία του 1990 στην ανατολική Ευρώπη. Οι περιπτώσεις που εξετάζονται καλύπτουν από την περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του 1930 έως σήμερα.

Ο κ. Στάκλερ έχει δηλώσει ότι η έρευνά του αποδεικνύει τη σχέση μεταξύ λιτότητας και επιβάρυνσης της δημόσιας υγείας ή όπως λένε οι Βρετανοί εκδότες «την αιτιακή σχέση μεταξύ της υγείας μιας κοινότητας και των συστημάτων κοινωνικής προστασίας που έχει σε λειτουργία». Στις εκφάνσεις αυτής της επιβάρυνσης, ο συγγραφέας προσθέτει την έλλειψη φαρμάκων, τη δυσκολία πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη για όσους πλήττονται από τη λιτότητα και «επιδημίες» κατάχρησης αλκοόλ και κατάθλιψης, που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. «Μέχρι τώρα όμως οι πολιτικοί μας εξακολουθούν να αρνούνται τις αποδείξεις που λένε ότι η λιτότητα στοιχίζει ζωές», σημείωσε ο Βρετανός ερευνητής.

Σε ό,τι αφορά τη Βρετανία, μεταξύ άλλων τονίζονται στο βιβλίο η πτώση του δείκτη ικανοποίησης για τις υπηρεσίες που προσφέρει η Εθνική Υπηρεσία Υγείας και η αύξηση του αριθμού των άστεγων οικογενειών από την αρχή της λιτότητας και έπειτα.

Ο κ. Μπασού δήλωσε ότι η επιδείνωση της υγείας δεν είναι αναπόφευκτη συνέπεια της οικονομικής κρίσης, αλλά πολιτική επιλογή: «Η λιτότητα κάνει κακό στην υγεία. Στο βιβλίο δείχνουμε πώς μπορεί να λειτουργήσει ένα νέο New Deal για τη βελτίωση των οικονομιών και της υγείας μας».