Aρχίζει η δίκη του Εβρέν στην Τουρκία

Η ποινή της ισόβιας κάθειρξης με την κατηγορία της βίαιης προσπάθειας για κατάλυση του συντάγματος και κατάργηση του κοινοβουλίου ζητείται για τους δύο εν ζωή πραξικοπηματίες του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 1980 Κενάν Εβρέν και Ταχσίν Σαχίνκαγια, στη δίκη που αρχίζει στις 9.30 σήμερα το πρωί στην Άγκυρα.

Η κατηγορία στηρίζεται σε άρθρα του πρώην ποινικού κώδικα, ο οποίος ίσχυε το 1980, αλλά έχει πάψει να έχει ισχύ από το 2005.

Ο εισαγγελέας, σύμφωνα με τα δύο σχετικά άρθρα, ζητεί την ποινή της ισόβιας κάθειρξης.

Το πώς θα εξελιχθεί η ακροαματική διαδικασία η οποία εάν δεν ολοκληρωθεί σήμερα, θα συνεχιστεί για άλλες δύο μέρες είναι το μεγάλο ερώτημα. Κι αυτό με δεδομένες τις συζητήσεις που ξέσπασαν πριν από λίγες μέρες, όταν έγινε γνωστό το κείμενο της υπεράσπισης που κατέθεσε ο δικηγόρος των δύο κατηγορουμένων. Στο κείμενο αυτό αναφέρεται ότι δεν μπορεί να δικαστεί η “νόμιμη εξουσία”, όπως χαρακτηρίζεται η στρατιωτική κυβέρνηση, αφού “εάν συμβεί αυτό, θα είναι σαν να δικάζεται μία επαναστατική εξουσία από μία άλλη επαναστατική, πράγμα που σύμφωνα με το δικηγόρο σημαίνει ότι “στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να τεθούν εκτός ισχύος όλες οι νομοθετικές, εκτελεστικές και δικαστικές πράξεις από το 1960 μέχρι σήμερα”. Κι αυτό επειδή το συνταγματικό καθεστώς που ίσχυε από το 1960 μέχρι το 1980 ήταν προϊόν του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 1960 και η περίοδος από το 1980 μέχρι σήμερα, προϊόν του πραξικοπήματος του 1980.

Η κατά τα άλλα πολιτική αυτή θεώρηση του δικηγόρου, κατά κοινή ομολογία στην Τουρκία, έχει βάση όχι μόνο από πλευράς “νομιμότητας” των πραξικοπημάτων από το 1960 μέχρι σήμερα, η οποία τεκμηριώνεται με τα συνταγματικά καθεστώτα, αλλά και από πλευράς του πολιτικού συστήματος που έχει ισχύ σήμερα στην Τουρκία και είναι κατά μεγάλο μέρος το νομικό πλαίσιο της χούντας του 1980. Εκτός από το σύνταγμα και τους νόμους όπως ο εκλογικός και αυτός περί πολιτικών κομμάτων, μια σειρά από συνταγματικούς θεσμούς όπως το Συμβούλιο Ανώτατης Παιδείας που ελέγχει όλα τα πανεπιστήμια και επίσης μια σειρά από απαγορεύσεις και περιορισμούς σχετικά με τις συνδικαλιστικές ελευθερίες, είναι η κληρονομιά του πραξικοπήματος.

Άλλη μια κληρονομιά του πραξικοπήματος είναι και η ανακήρυξη του ψευδοκράτους στις 15 Νοεμβρίου 1983.

Ως προς τους πραξικοπηματίες, οι συζητήσεις που εξελίσσονται εδώ και χρόνια στην Τουρκία επικεντρώνονται σε δύο σημεία. Πρώτον στην κατηγορία εναντίον της πράξης του πραξικοπήματος. Στη μεγάλη τους πλειοψηφία, οι νομικοί της χώρας θεωρούν ότι δεν μπορεί να συμβεί αυτό, δηλαδή δεν μπορεί να γίνει, ειδικά 32 χρόνια μετά το πραξικόπημα, μία πολιτική δίκη εναντίον της χούντας. Πολλοί από αυτούς που εκφράζουν νομική άποψη επί του θέματος, θεωρούν ότι το δικαστήριο ή θα κρίνει ότι είναι αναρμόδιο, ή θα αποφασίσει ότι δεν στέκουν, ή δεν μπορούν να στηριχθούν οι κατηγορίες.

Το δεύτερο σημείο είναι οι συνέπειες του πραξικοπήματος όχι τόσο με την άμεση πολιτική έννοια, όσο με την έννοια των εγκλημάτων κατά του αν