Πώς το πρόβλημα του δημοσίου χρέους μπορεί να γίνει λύση για την ανάπτυξη.

Tου Αθανασίου Θεοδωράκη

πολιτικού επιστήμονα,

πρώην Αν. Γενικού Διευθυντή της

Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα διεθνούς ανάπτυξης

Όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος, παρά το σημαντικό «κούρεμα» που υπέστη μέσω της επιχείρησης του PSI, δεν είναι βιώσιμο. Ο συνυπολογισμός της ετήσιας ύφεσηςγια την τετραετία 2009-2012 και οι προβλέψεις για την επόμενη περίοδο 2013-2015 αφαιρούν κάθε επιχείρημα για την «ορθή» σχέση χρέους/ΑΕΠ.

Συνεπώς χωρίς να περιμένουμε το μακρινό 2020 πρέπει από τώρα να τεθεί το θέμα του τρόπου αντιμετώπισης του δυσβάστακτου χρέους. Αν τα δάνεια και τα έσοδα χρησιμοποιούνται για εξόφληση των οφειλών και μόνο, δεν υπάρχει λύση. Χωρίς

ανάπτυξη, χωρίς παραγωγή, χωρίς νέες θέσεις εργασίας δεν είναι δυνατόν να υπάρξει αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος. Κάθε χρόνο θα μιλούμε για νέο πακέτο διάσωσης κι αυτό δεν μπορεί να συνεχισθεί. Δεν συμφέρει κανέναν και κυρίως τη χώρα μας.

Ας δούμε λοιπόν τα πράγματα σε μια ρεαλιστική βάση. Το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο,με τη νέα δανειακή σύμβαση το δημόσιο χρέος ανέρχεται στο 170% του ΑΕΠ, όλες οι αναλύσεις και οι αριθμοί το πιστοποιούν. Όμως, μετά το PSI, οι κάτοχοι των ομολόγων του ελληνικού χρέους είναι κυρίως δημόσιοι δανειστές κι αυτό αλλάζει τα δεδομένα : « Σε 280,292 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης στο τέλος Μαρτίου (2012) μετά το PSI, έναντι 367,978 δισ. ευρώ στο τέλος του 2011, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους μετά το κούρεμα, δηλαδή το 76,7%, είναι χρέος προς τον ευρωπαϊκό προσωρινό μηχανισμό στήριξης EFSF » (βλ.http://news.in.gr/economy/article/?aid=1231196884)

Ο ιδιωτικός τομέας, εκών ή άκων, συμμετείχε και πλήρωσε. Πρέπει χωρίς ταμπού να δούμε τώρα τις πτυχές που αφορούν τη συμμετοχή του δημοσίου τομέα: ομόλογα, τοκοχρεολύσια, δάνεια της ΕΕ καιτων κρατών-μελών της. Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα δανείστηκε, και μάλιστα στην αρχή της κρίσης με υψηλά επιτόκια και οι εταίροι μας κερδίζουν σημαντικά ποσά λόγω της διαφοράς των επιτοκίων δανεισμού. Σήμερα τα δάνεια της τρόϊκας κατατίθενται σε ειδικό λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδας και εξυπηρετούν κυρίως την αποπληρωμή των ομολόγων που λήγουν.Τα κεφάλαια αυτά δεν μένουν στη χώρα μας, δεν επενδύονται. Δεν είναι συνεπώς αποδοτικό, ούτε για την Ελλάδα ούτε καιγια την ΕΕ, να συνεχισθεί αυτή η πολιτική. Πρέπει τώρα να προωθήσουμε μια άλλη προσέγγιση, όχιαπλά ενός νέου κουρέματος, αλλά πλήρους μετατροπής του ελληνικού χρέους σε αναπτυξιακά κεφάλαια. Χρειάζεται μια διαφορετική λογική και βεβαίως ισχυρή πολιτική απόφαση.

Αν δεχθούμε αυτή τη λογική λογική τότε θα πρέπει, τηρουμένων των αναλογιών, να εξετάσουμε την υπάρχουσα διεθνή εμπειρία. Σε διμερές επίπεδο πολλά κράτη έχουν προβεί σε διαγραφή, μέρους ή του συνόλου του χρέους των φτωχών, αναπτυσσομένων χωρών. (βλ. εν προκειμένω την ιταλική εμπειρία στην Αίγυπτο για χρέος ύψους 149 εκ Δολ λαρίων ΗΠΑ,http://www.utlcairo.org/eng