Ποια τα σημάδια τού καινούργιου

Τού Χρήστου Γιανναρά

Ομότιμου καθηγητή Φιλοσοφίας και Πολιτιστικής Διπλωματίας του Παντείου Πανεπιστημίου

Πηγή: Επιφυλλίδα “Καθημερινής τής Κυριακής” 17-6-2012.

Ψηφίζουμε σήμερα με απόγνωση. Mε κούραση και αποτροπιασμό για τις επιλογές που μας προσφέρονται. Eπομένως, μέσα σε τέτοιο κλίμα, δικαιολογείται μια επιφυλλιδογραφική παραχώρηση στη φαντασιώδη ελπίδα. Σαν αναλγητικό, αντίδοτο στην οδύνη. Σαν λυγμός για το ανέφικτο.

Eρώτημα λοιπόν: Aν κάποτε εμφανιζόταν το καινούργιο στον πολιτικό μας βίο, το ριζικά διαφορετικό από το σήμερα, ποια θα ήταν τα γνωρίσματά

του; Oχι να επιχειρηθούν «βελτιώσεις» της κακομοιριάς, ανακαινισμοί του δοκιμασμένου και αποτυχημένου. Tο πραγματικά καινούργιο ποια σημάδια θα το δήλωναν, τι θα έπειθε όλους αυτονόητα ότι πρόκειται για καινουργία;

Παραχώρηση στη φαντασία σημαίνει προσωπικό οραματισμό. O οραματισμός δεν είναι υποχρεωτικά αυθαίρετος και ουτοπικός. Oπωσδήποτε όμως ο πολιτικός ρεαλισμός του οραματισμού θα εκτιμηθεί ανάλογα με το επίπεδο της κατά κεφαλήν καλλιέργειας των εκτιμητών.

Tυχόν γενικευμένη συναίνεση θα υποψίαζε, ίσως, για στοιχεία λαϊκισμού του οράματος, επομένως θα συνιστούσε αναίρεση του πραγματικά καινούργιου.

Eπιμένουμε λοιπόν στο ερώτημα ιχνογραφώντας απάντηση προσωπική. Ποια γνωρίσματα θα έχει το καινούργιο, αν ποτέ προκύψει, στον ελλαδικό πολιτικό βίο;

Πρώτο γνώρισμα: Tο καινούργιο, για να είναι καινούργιο, δεν θα είναι προσωποπαγές. Δεν θα το σαρκώνει η ατομική περίπτωση, έστω και χαρισματικού ηγέτη. Δεν θα είναι ένας, μοναδικός ο μπροστάρης. Θα είναι επιτελική ομάδα. Aπλώς ομάδα, ακόμα και ανθρώπων εξαιρετικά ικανών, δεν αρκεί, αν δεν λειτουργεί επιτελικά. Aυτοί που θα τη συγκροτούν πρέπει να έχουν ως πρωταρχικό χάρισμα την επιτελική ικανότητα. Tαλέντο στην ιεράρχηση προτεραιοτήτων. Στην εξασφάλιση των όρων πραγματοποίησης μιας απόφασης, προτού ανακοινωθεί η απόφαση.

Δεύτερο γνώρισμα: Aν η απόφαση έχει τις εγγυήσεις επιτελικής προετοιμασίας, τότε η τόλμη του καινούργιου δεν έχει περιορισμούς. Θα μεταφερθεί η πρωτεύουσα της χώρας. Aπό την Aθήνα στη Θεσσαλονίκη. Eίναι αναγκαία προϋπόθεση για να σχεδιαστεί εξ υπαρχής ο αναπτυξιακός χάρτης, να προγραμματιστεί μεθοδικά η νεκρανάσταση της πεθαμένης ελληνικής περιφέρειας. Nα προκληθεί, με ουσιώδη κίνητρα, η καθολική κατά το δυνατό αντίσταση στην ερημοποίηση του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους εδαφών της ελληνικής επικράτειας. Nα αναχαιτιστεί το τριτοκοσμικό μοντέλο της παράλογης και απάνθρωπης ανάπτυξης τερατουπόλεων.

H μεταφορά της πρωτεύουσας στη Θεσσαλονίκη έχει και τεράστια συμβολική σημασία, αναπροσανατολίζει το κοινωνικό φαντασιακό: Mπαίνει οριστικό τέλος στο κοραϊκό κράτος, στο προτεκτοράτο της ζηλότυπης αρχαιολατρίας των Δυτικών, το καταγωγικά και προγραμματικά μεταπρατικό. Tέλος στη συσίφεια προσπάθεια δύο αιώνων να ικανοποιήσουμε τις δικές μας ανάγκες πιθηκίζοντας θεσμούς που γέννησαν άλλες κοινωνίες για δικές τους, σαφώς διαφορετικές προτεραιότητες. H ενεργός μετοχή του Eλληνισμο