Δείκτες

Δηµήτρης Μητρόπουλος
[Αγιογραφίες] από τα ΝΕΑ

ΕΙΝΑΙ πιο συχνά στη Λευκωσία παρά στην Αθήνα. Στην Κύπρο μετά τον Τάσσο Παπαδόπουλο το 2003 και τον Δημήτρη Χριστόφια το 2008, επικουρεί τον Νίκο Αναστασιάδη ενόψει της Προεδρικής του Φεβρουαρίου. Η ακολουθία αυτή τον υποβάλλει σε ρόλο συμβούλου όποιου νικά στις κυπριακές εκλογές εδώ και

δέκα χρόνια. Ψηλός και ξερακιανός μέσα στα στενά ρούχα του, αξύριστος και ξασπρισμένος πίσω από τα μαύρα γυαλιά του, ο Γιάννης Λούλης θα μπορούσε να είναι ένας γερασμένος ροκ σταρ. Αντ’ αυτού είναι ο ανεπίσημος ψυχαναλυτής του δικομματισμού. «Ανεπίσημος» γιατί από την ώρα που ο Καραμανλής αποχαιρέτησε την ηγεσία της ΝΔ, ο Λούλης, alter ego του πρώην πρωθυπουργού για μία δεκαπενταετία, έκανε εθελούσια έξοδο από την πολιτική αγορά.

ΚΑΘΩΣ δεν έχει πια δεσμεύσεις, η ματιά του έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Και το τελευταίο βιβλίο του – αφού έχει τον ιό της συγγραφής – είναι ίσως το πιο διεισδυτικό. Αφορά το αγαπημένο του θέμα – τα κόμματα. Η κρίση τα έχει τραυματίσει βαριά, κάτι που δεν φαίνεται να τον χαλάει. Εν πάση περιπτώσει, ο τίτλος του βιβλίου – που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη – είναι: «Πού οδηγείται η Ελλάδα – Η χρεοκοπία του κομματικού συστήματος».

ΟΙ έμπειροι αναλυτές είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στη σημασία που έχει η αλλαγή συμπεριφοράς κάποιων δεικτών όχι αναγκαστικά πρώτης γραμμής. Εκεί που αυτοί καταγράφουν μόνιμα μια σταθερή τάση, μπορεί ξαφνικά να βρεθούν σε ανάποδη φορά. Αυτό συνήθως προλέγει σημαντικές αλλαγές. Το κλασικό παράδειγμα είναι ο δείκτης παιδικής θνησιμότητας στη Σοβιετική Ενωση. Επί δεκαετίες έπεφτε. Ωσπου ξαφνικά, τα χρόνια του ’70, άρχισε να ξανανεβαίνει. Ο δείκτης αυτός θεωρείται κρίσιμη ένδειξη για την ανάπτυξη μιας χώρας. Τα παιδάκια χάνονται στα μαιευτήρια σε χώρες τριτοκοσμικές. Ο γάλλος δημογράφος και κοινωνιολόγος Εμανουέλ Τοντ τον επισήμανε με έκπληξη. Και βάσισε σε αυτόν την πρόδρομη πρόγνωση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά στη Σοβιετία, μέχρις ότου να τολμήσει να προβλέψει την κατάρρευση που όντως ήρθε αρκετά αργότερα. Και πάντως αφού ο δείκτης αυτός είχε πάψει πλέον να δημοσιοποιείται. Είχαν πάρει χαμπάρι τη σημασία του οι κυβερνώντες. Στην αρχή τούς είχε ξεφύγει.

ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ο Λούλης επισημαίνει ότι στις παραμονές των «εκλογών της οργής» του Μαΐου του 2012, οι δημοσκοπήσεις εμφάνιζαν δύο στους τρεις πολίτες να θέλουν πρόωρες κάλπες. «Η αντίδραση τούτη», γράφει ο Λούλης, «χτύπαγε πολλαπλούς κώδωνες κινδύνου, διότι στις τελευταίες δύο δεκαετίες στην ερώτηση για πρόωρες εκλογές οι ψηφοφόροι απαντούσαν πάντα αρνητικά! Αρα η δραματική αλλαγή της στάσης σήμαινε κάτι νέο και σημαντικό». Φυσικά! Σήμαινε τη σφαγή του δικομματισμού. ΠΑΣΟΚ και ΝΔ πήγαν ως πρόβατα στις κάλπες της 6ης Μαΐου, όπου ο Λούλης υποστηρίζει ότι ώς το τέλος ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαινόταν στις μετρήσεις να περνάει το ΠΑΣΟΚ. Είναι κάτι που έγινε κυριολεκτικά την 11η ώρα, με τρόπο βουβό, αλλά δραματικό. Ακολούθησαν, βεβαίως, οι «εκλογές του φόβου» τον Ιούνιο.

ΔΕΝ υπάρχει αμφιβολία ότι από τα άλλοτε κραταιά κόμματα της Μεταπολίτευσης, το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, έχουν μείνει μόνο τα απομεινάρια. Είναι όμως απομεινάρια λαϊκισμού. Αφού ο λαϊκισμός ήταν το κυρίαρχο συνθετικό τους στοιχείο. Την ίδια ώρα ο Λούλης κάνει το μνημόσυνο του μεσαίου χώρου. Ηταν κάποτε ο υπ’ αριθμόν ένα προορισμός του δικομματισμού. Δεν υπάρχει όμως πλέον!