ΥΠΕΞ: Στόχος νέα τριμερής με Ισραήλ μέχρι τον Δεκέμβριο

Ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης μίλησε στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ και στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» για τις εξελίξεις στο Κυπριακό, την υπογραφή διακρατικής συμφωνίας με την Αίγυπτο για τον αγωγό, για τις αναβαθμισμένες σχέσεις με τη Γαλλία, αλλά και τις σχέσεις με τη Μόσχα μετά τα πρόσφατα γεγονότα και την ενόχληση της Ρωσίας με δηλώσεις του προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου.

Ερωτηθείς

ο κ. Χριστοδουλίδης αν υπάρχει κάτι νεότερο σχετικά με την αποστολή της κας Λουτ, ανέφερε: «Θα ενημερωθούμε για τα αποτελέσματα της αποστολής της κας Λουτ, καθώς ο ΠτΔ θα ενημερωθεί από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ στη συνάντηση που θα έχει την ερχόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη. Αυτή τη στιγμή δεν είναι κανείς σε θέση να γνωρίζει ποια είναι τα κύρια συμπεράσματα της αποστολής της κας Λουτ. Όσον αφορά την έκθεση, λέγονται διάφορα. Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι πρέπει να αποσταλεί μια έκθεση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ βάσει της σχετικής πρόνοιας και του τελευταίου ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για ανανέωση της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης. Η έκθεση πρέπει να σταλεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μέχρι τις 15 Οκτωβρίου, για να συζητηθεί στις 30 Οκτωβρίου. Αυτό αφορά το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Όσον αφορά δε τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, είμαι σίγουρος ότι θα ενημερωθεί αυτές τις μέρες πριν από την έναρξη της επίσημης εβδομάδας της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και βάσει αυτής της ενημέρωσης, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ θα συζητήσει ξεχωριστά με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη πώς έχουν τα πράγματα αυτή τη στιγμή, για να δούμε πώς προχωρούμε με τα επόμενα βήματα. Η κα Λουτ θα ενημερώσει τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και ο ίδιος θα λάβει τις αποφάσεις του στη βάση της ενημέρωσης της κας Λουτ. Είναι ξεκάθαρο ότι ο τελικός λόγος ανήκει στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, αφού συζητήσει και ο ίδιος με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη».

Την ίδια ώρα, σε σχέση με τη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη και του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Αθήνα και κατά πόσο λήφθηκαν πολύ συγκεκριμένες αποφάσεις ή αν ήταν τυπικού περιεχομένου, ο κ. Χριστοδουλίδης σημείωσε ότι «ειδικότερα στην παρούσα συγκυρία δεν θα μπορούσε μια συνάντηση του ΠτΔ με τον Έλληνα Πρωθυπουργό να ήταν «τυπική συνάντηση».

Για να προσθέσει: «Ειδικότερα αυτή τη στιγμή, με όλα αυτά τα θέματα που τρέχουν, σίγουρα το Κυπριακό ήταν αυτό που κυριάρχησε. Ήταν ξεκάθαρη η ανησυχία και ο προβληματισμός που δημιουργείται από την παρούσα κατάσταση πραγμάτων και έγινε συζήτηση για το πώς μέσα από κοινές δράσεις αυτή τη στιγμή μπορούμε να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό από δικής μας πλευράς για επανέναρξη των συνομιλιών. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, καθορίστηκαν και τα μηνύματα που θα σταλούν στις συναντήσεις που θα γίνουν την ερχόμενη εβδομάδα. Είναι κοινή η διαπίστωση σε σχέση με το πώς πρέπει να κινηθούμε. Είναι κοινά τα συμπεράσματα για το πώς μπορούμε να κάνουμε εμείς ό,τι είναι δυνατό, ούτως ώστε να αρθεί το αδιέξοδο στο οποίο βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή και ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξουν αποτελέσματα. Σίγουρα από τη δική μας πλευρά, καθώς και από την πλευρά της Ελληνικής Κυβέρνησης, θα γίνει ό,τι είναι δυνατό έτσι ώστε να υπάρξουν αποτελέσματα, καθώς η συζήτηση ξεκίνησε με την κοινή ανησυχία και τον κοινό προβληματισμό για την αβεβαιότητα που δημιουργεί η παρούσα κατάσταση πραγμάτων, η οποία δεν μπορεί ν’ αποτελεί λύση του Κυπριακού».

Παράλληλα, ο Υπουργός Εξωτερικών, κληθείς να απαντήσει τι θα γίνει στο ενδεχόμενο που η απόφαση του Γ.Γ. του ΟΗΕ είναι ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί η διαδικασία, δήλωσε: «Δεν θα είναι θετική εξέλιξη και δεν είναι η εξέλιξη για την οποία θα εργαστούμε. Γι’ αυτό είπα ότι συζητήθηκαν πολύ συγκεκριμένα ποιες θα είναι οι κινήσεις της Αθήνας και της Λευκωσίας, έτσι ώστε να μην έχουμε ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Από εκεί και πέρα, δεν είμαστε μόνοι μας στη διαπραγμάτευση. Αντιλαμβάνεστε ότι χρειάζεται αυτή η προσέγγιση από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, πιο συγκεκριμένα και από τουρκικής πλευράς. Γι’ αυτό, περιμένουμε να δούμε την ενημέρωση που θα τύχουμε από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και πάνω σ’ αυτή την ενημέρωση θα δούμε τα επόμενα βήματα».

Στο ερώτημα αν ο Έλληνας ΥΠΕΞ Νίκος Κοτζιάς εκτιμά ότι ενδεχομένως να έχουμε μια διαφοροποίηση που να επιτρέψει επανεκκίνηση του διαλόγου, ο κ. Χριστοδουλίδης σημείωσε ότι σε μια συζήτηση προκαταρκτικής φύσεως δεν ανοίγει κανείς απόλυτα τα χαρτιά του.

«Μπορώ απλά να σας πω ότι γενικότερα απ’ όλες τις συζητήσεις που γίνονται (επαφές της κας Λουτ στις διάφορες πρωτεύουσες, από τις συναντήσεις του Έλληνα ΥΠΕΞ) προκύπτει ότι όλοι βλέπουν την ανάγκη να υπάρξει κάποιου είδους προεργασία, έτσι ώστε να υπάρχουν προοπτικές θετικής κατάληξης. Όλοι βλέπουν την αποστολή της κας Λουτ (και ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ έχει την ίδια προσέγγιση) μέσα στο πλαίσιο της προετοιμασίας που πρέπει να γίνει. Δεν αρκεί η έκφραση επιθυμίας θετικής κατάληξης. Όλοι γνωρίζουμε τους πολύ συγκεκριμένους λόγους για τους οποίους οδηγηθήκαμε σε αδιέξοδο στο Κραν Μοντανά. Επί αυτών των συγκεκριμένων παραγόντων είναι που θα διαφανεί αν υπάρχει η προοπτική για επανέναρξη των συνομιλιών», υπογράμμισε.

Αναφορικά με τη διακρατική συμφωνία με την Αίγυπτο για αγωγό κι αν το εν λόγω ζήτημα κλείνει, ο Νίκος Χριστοδουλίδης απάντησε θετικά. «Θα υπογραφεί αύριο (19/9) μια σημαντικότατη εξέλιξη και θα υπάρξει και σχετική συνάντηση με τον ΠτΔ σήμερα (18/9) το απόγευμα», ανέφερε.

Και συνέχισε λέγοντας: «Από εκεί και πέρα, οι επαφές που έγιναν στην Κύπρο εντάσσονται στο πλαίσιο αναβάθμισης της Κυπριακής Δημοκρατίας, το πώς προσεγγίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία, λόγω και των ενεργειακών εξελίξεων, καθώς και άλλων δεδομένων στην περιοχή μας, σημαντικές χώρες της Ε.Ε. Υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας - που έγινε και χθες μια ανταλλαγή απόψεων ανάμεσα στον ΠτΔ και τον Έλληνα Πρωθυπουργό - αυτή η προσπάθεια από πλευράς Τουρκίας -τουλάχιστον στον δημόσιο διάλογο- για να έρθει πιο κοντά στην Ε.Ε. Είναι κάτι που καταγράφουμε και παρακολουθούμε πολύ προσεκτικά και όλα αυτά αναμφίβολα συνδέονται έμμεσα και με τις εξελίξεις στο Κυπριακό, διότι όλοι αναμένουν ότι είναι η Τουρκία που πρέπει να προβεί σε κινήσεις προς την κατεύθυνση επίλυσης του Κυπριακού. Αυτές οι περιφερειακές εξελίξεις, αυτά τα ενεργειακά δεδομένα, στέλνουν και ανάλογα μηνύματα στην Τουρκία σε σχέση με το πώς επηρεάζει τη γενικότερη στρατηγική της η μη επίλυση του Κυπριακού».

Κληθείς να σχολιάσει την εμπλοκή του Ισραήλ στην όλη κατάσταση, ο Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε: «Κατ’ αρχάς να αναφέρουμε ότι από πλευράς Αιγύπτου και από πλευράς όλων των γειτονικών κρατών βλέπουμε με ιδιαίτερο προβληματισμό αυτή την αμφισβήτηση από πλευράς Τουρκίας των θαλάσσιων συνόρων που έχουν καθοριστεί στην περιοχή βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Αντιλαμβάνεστε ότι επηρεάζονται και δικά τους συμφέροντα. Από εκεί και πέρα, στη συνάντηση με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό κυριάρχησαν τα θέματα της ενέργειας. Όντως είναι τα θέματα που αφορούν αυτή την πολυμερή διάσταση με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Κύπρου, του Ισραήλ και του ενδιαφέροντος που εκδηλώνει η Επιτροπή (αυτό που λέμε EastMed)».

«Υπάρχουν όμως και διμερή θέματα ενέργειας. Υπάρχει ένας στόχος - μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου που θα γίνει η επόμενη τριμερής στο Ισραήλ- να υπογραφούν σημαντικές συμφωνίες στην κατεύθυνση της ενέργειας. Ήταν και αυτό ένα θέμα που συζητήθηκε στην Αθήνα, καθώς υπάρχει και εμπλοκή από την πλευρά της Ελληνικής Κυβέρνησης. Θεωρούμε ότι περί τα τέλη του χρόνου θα είμαστε σε θέση να υπογράψουμε σημαντικές συμφωνίες γι’ αυτό το θέμα. Χρειάζεται διακρατική συμφωνία που αφορά την κατασκευή του αγωγού EastMed. Σημαντικό θέμα είναι και το κόστος, αλλά το πιο σημαντικό θέμα είναι τα αποθέματα. Πρέπει να βρεθούν αποθέματα τα οποία να επιτρέπουν από όλες τις πτυχές (οικονομική και άλλες) ότι είναι εφικτό ένα τέτοιο σχέδιο», τόνισε.

Σε σχέση με το αν θα μπορούσαν να υπάρξουν επιπλοκές λόγω αντίδρασης της Τουρκίας, ο Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι η Τουρκία θέλει απλώς να μεταφερθεί ο αγωγός μέσω Τουρκίας, ενώ είναι η μόνη χώρα της περιοχής που δεν ευνοεί να υπάρξει συνεργασία όπως υπάρχει με τα κράτη της περιοχής αυτή τη στιγμή.

«Υπάρχει ένα δεδομένο που δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς: Όλα τα κράτη της περιοχής, εκτός από την Τουρκία, βρίσκονται σε ένα διάλογο για ενεργειακά ή άλλα θέματα. Από αυτό τον διάλογο απουσιάζει η Τουρκία για πολύ συγκεκριμένο λόγο: Για την κατάσταση πραγμάτων στην Κύπρο, για τη συνεχιζόμενη κατοχή εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αν η Τουρκία επιθυμεί να είναι μέρος αυτού του διαλόγου, αν επιθυμεί να εξεταστεί η προοπτική του αγωγού προς την Τουρκία, θα πρέπει πρώτα να προχωρήσει σε επίλυση του Κυπριακού, καθώς αυτό θα τής επιτρέψει να συμμετέχει σ’ αυτές τις συζητήσεις. Τα πράγματα είναι πολύ απλά. Αν η Τουρκία πραγματικά το επιθυμεί, μπορεί να προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για λύση του Κυπριακού», υπογράμμισε.

Για τον ρόλο της Γαλλίας στα ζητήματα αυτά, ο Νίκος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι «η Γαλλία είναι η χώρα της Ε.Ε. με το πιο αυξημένο ενδιαφέρον στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Έχουμε ξεκινήσει ένα διάλογο με τη Γαλλική Κυβέρνηση για θέματα πολιτικά, ενεργειακά και αμυντικά. Έχουμε μια συνολική προσέγγιση, ώστε να καταλήξουμε σε κάποια πολύ συγκεκριμένα συμβατικά κείμενα/συμφωνίες που θα αποτυπώνουν τη σχέση μας σ’ αυτά τα θέματα που έχω προαναφέρει, με χρονικό προορισμό περί τα τέλη Νοεμβρίου να ολοκληρωθούν όλες αυτές οι διεργασίες που πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να υπογράψουμε».

Και συνέχισε λέγοντας: «H E.E. και πολλά άλλα κράτη ενδιαφέρονται έτσι ώστε η Ανατολική Μεσόγειος να αναπτυχθεί σε ένα εναλλακτικό ενεργειακό διάδρομο για την Ευρώπη. Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά τα δεδομένα, εμείς επιθυμούμε πραγματικά όλα αυτά να οδηγήσουν και σε επίλυση του Κυπριακού, διότι θεωρούμε ότι μόνο τότε θα είμαστε σε θέση να αξιοποιήσουμε το σύνολο των δυνατοτήτων της χώρας μας προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού. Ελπίζουμε να υπάρξει ανταπόκριση και από πλευράς Τουρκίας».

Ο κ. Χριστοδουλίδης ρωτήθηκε και για τις σχέσεις της Λευκωσίας με τη Μόσχα, σημειώνοντας: «Είχα παρακολουθήσει την αντιπαράθεση Άντρου Κυπριανού-Αβέρωφ Νεοφύτου στα ΜΜΕ γι’ αυτό το θέμα. Για μας το θέμα αυτό είναι ξεκάθαρο. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος της Ε.Ε. από το 2004. Αυτή ήταν η σημαντικότερη επιτυχία της Κυπριακής Δημοκρατίας από την ημέρα της ίδρυσής της. Επομένως, δεν τίθεται κανένα θέμα σχετικά με το «πού ανήκουμε».

«Ανήκουμε στη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια και μέσω της Ε.Ε. κινούμαστε στα θέματα της εξωτερικής μας πολιτικής. Εξάλλου, το να είμαστε πολύ πιο δραστήριοι, το ν’ αναπτύσσουμε πρωτοβουλίες ως κράτος μέλος της Ε.Ε. είναι εκ των βασικών πυλώνων της εξωτερικής μας πολιτικής. Άρα δεν υπάρχουν διλήμματα στην εξωτερική μας πολιτική, η κατεύθυνσή μας είναι ξεκάθαρη. Πρέπει, επίσης, να είμαστε ειλικρινείς (όσο κι αν ακούγεται κυνικό) και να επισημάνουμε ότι στην εξωτερική πολιτική οι χώρες λαμβάνουν αποφάσεις στη βάση ενός και μόνο κριτηρίου: Πώς εξυπηρετούνται καλύτερα τα συμφέροντά τους. Μ’ αυτό τον τρόπο και εμείς πολιτευόμαστε στην εξωτερική μας πολιτική», υπογράμμισε.

Κληθείς να σχολιάσει τις επικρίσεις ότι δεν αντέδρασε το Υπουργείο Εξωτερικών στην ανακοίνωση της Ρωσικής Πρεσβείας, απάντησε ως εξής: «Και ποιος γνωρίζει αν αντιδράσαμε ή όχι; Θα πρέπει να βγάζουμε ανακοινώσεις για όποια συνάντηση έχουμε στο ΥΠΕΞ; Αυτή είναι η δουλειά μας; Η δημόσια προβολή; Ή η ουσία και να κάνουμε αυτά που πρέπει να κάνουμε; Δεν έχει σημασία να πω αν καλέσαμε ή όχι κάποιον στο ΥΠΕΞ. Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι εμείς κάνουμε εξωτερική πολιτική, δεν δημοσιοποιούμε το ό,τι κάνουμε. Αλίμονο αν κινούμαστε μ’ αυτό τον τρόπο. Δεν θα επιτυγχάναμε κανέναν από τους στόχους που είχαμε θέσει».