Το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974

Ιστορικοδικαστική ερευνα.

Μέσα από σύντομη στρατιωτική, ιστορική, πολιτική και νομική ανάλυση.

Πρέπει να σκεφτόμαστε όχι ως απόγονοι αλλά ως πρόγονοι. Ναπολέων

Στις 8.30 το πρωϊ της 15ης Ιουλίου 1974 εντός της καθημερινής εκπομπής του ΡΙΚ «εμείς και ο κόσμος μας η ραδιοπαρουσιάστρια Μαίρη Κοντογιάννη ανακοίνωσε: «Επενέβη σήμερον η Εθνική Φρουρά για να σταματήσει τον αδελφοκτόνο πόλεμο μεταξύ των Ελλήνων» Και με επόμενες συνεχώς

Η πολεμική επιχείρηση.
Μέσα και προσωπικό.

Την στρατιωτική ενέργεια του πραξικοπήματος διενήργησαν οι δυνάμεις ασφαλείας της Κυπριακής δημοκρατίας, δηλαδή η Ε/Φ.

• Ειδικά κατά του προεδρικού και Αρχιεπισκοπής κυρίως έδρασε:

Η 23η ΕΜΑ,  με άρματα μάχης (τα καλύτερα της εποχής) τύπου Τ.34.

• Κατά του ΡΙΚ και του αρχηγείου αστυνομίας κυρίως έδρασε η 31η Μ.Κ. και η 33η Μ.Κ.(απώλεια διοικητού, υποδιοικητού) με υποστήριξη από την 195ην Μ.Ε.Α/ΑΠ.

• Αεροδρόμιο Λευκωσίας :  Ελ.δυ.Κ. .

• Ισχυρά τμήματα πεζικού, πυροβολικού, ελαφρά τεθωρακισμένα οχήματα μάχης ΤΟΜΑ  τύπου Marmor Harikton της 21ης ΕΑΝ, ερπυστριοφόρα τεθωρακισμένα μεταφοράς προσωπικού τύπου TS της 21 ΕΑΝ, καθώς και ελαφρά, και σχεδόν καινούργια(του 1964) ισχυρά και ταχύτατα Σοβιετικά τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού τύπου BTR 152V1 «ιδιοκτησίας» μεν του 286ΜΤΠ, πλην ενταγμένα υπό διοίκηση στις ίλες εφόδου της 21ΕΑΝ και της 23ΕΜΑ, διετέθησαν για δράση κατά διαφόρων άλλων ουσιώδους σημασίας στόχων/ζωτικών σημείων, όπως αρχή τηλεπικοινωνιών, αστυνομικές διευθύνσεις και τοπικοί ανά την Κύπρο αστυνομικοί σταθμοί.  Η Πάφος ούσα (για την εποχή) μακριά και με δεδομένο τα προσκόμματα προς τις δυνάμεις της Ε/Φ από τις Βρεττανικές βάσεις Επισκοπής για ρυμούλκηση πυροβόλων προς την Πάφο,  αποτέλεσε μή καταληφθέντα στόχο/εστία αντίστασης. Ετσι η επέμβαση της Ε/Φ εγένετο δια θαλάσσης. Δόθηκε διαταγή στην κανονιοφόρο του πολεμικού ναυτικού «Λεβέντης», εξοπλισμένη με πέντε μεγάλου διαμετρήματος πυροβόλα, να αποπλεύσει  από την ναυτική βάση Τρικώμου/Αμμοχώστου και να μεταβεί στην Πάφου να βομβαρδίσει με ναυτικά πυρά την Πάφο σε επιλεγμένα σημεία, με επικέντρωση της προσπάθειας των πυροβόλων την Μητρόπολη Πάφου.

Λένε ότι η ιστορία γράφεται και από τις λεπτομέρειες. Ας δούμε συνεπώς μερικές λεπτομέρειες οι οποίες κατά την κρίση μας θα οφελέσουν τον σκοπό της (προκαλούσας αφάνταστο  πόνο) παρούσης ιστορικοδικαστικής  έρευνας.

Προκαταρκτικά. Επί μέρους γεγονότα/ενέργειες κατά το πραξικόπημα:

1. Με όσα καταφέραμε να συλλέξουμε από τους πρωταγωνιστές και από τις δύο πλευρές και με καλή βοήθεια την πάροδο του χρόνου ως καταλαγιάζουσα το μίσος και ως απαλύνουσα τον πόνο(άρα μπορεί να είμαστε μεν απομακρυσμένοι χρονικά, όμως  είμαστε πιό κοντά στην αλήθεια) παρά λοιπόν τα όσα αντιπαραθετικά και εξ εκατέρωθεν των αντιμαχομένων πλευρών ελέχθησαν ευρύτατα τότε περί σκοτωμών κατά χιλιάδες «από αδελφός τον αδελφό», δεν είναι έτσι τα πράγματα. Δεν ήταν χιλιάδες οι νεκροί, δεν έγινε κάτι τέτοιο σε τόση έκταση και σε τέτοιο τρομακτικό επίπεδο αντεκδίκησης ούτε και οι όποιες απώλειες ζωών αναγάγωνται όλες σε επίπεδο σωρευμένων εγκλημάτων του κοινού ποινικού δικαίου. Τα πλείστα όσα έγιναν συνέβησαν σε αντιπαράθεση και σύγκρουση μάχης, σε εξ αντιπαρατάξεως πολεμικό (έστω εμφύλιο) αγώνα. Και είναι στους άγραφους νόμους κανόνες της κάθε πολεμικής αναμέτρησης: ή σε σκοτώνω ή με σκοτώνεις-καμία δυσκολία στην λήψη αποφάσεως.

2. Οι αστικές μυθοπλασίες οι οποίες συντηρούνται στην πάροδο και την απόσταση του χρόνου με στήριξη μέσα από διαδώσεις, φήμες και κυρίως σε σκοπιμότητες, δεν είναι καθ’ημάς εν πλήρει εκτάσει αληθείς -τουλάχιστο δεν είναι έτσι σε τέτοιο βαθμό. Απλά εξακολουθούν να  διχάζουν τους ανθρώπους μας και να τους ωθούν αντί να βλέπουν μπροστά προ της την λευτεριά  της πατρίδας να  βλέπουν πίσω στο σκοτάδι της εθνικής οπισθοδρόμησης ένεκα της παρεμβολής του μίσους. Δεν θέλουμε – κανείς δεν θέλει κάτι τέτοιο.

3. Κανείς ποτέ δεν θα μπορέσει να νικήσει την αλήθεια. Το μεγάλο ψέμα για  την «ελίτ» μονάδα του πεζικού ως το μοναδικό (τότε) μηχανοκίνητο τάγμα πεζικού της Εθνικής Φρουράς: το 286 Μ.Τ.Π. παρά τα όσα εντελώς λανθασμένα και ψευδή ελέχθησαν δεν ενεπλάκη στο πραξικόπημα παραμένοντας στο Γ.Σ.Π. Δεν κτύπησε κανένα προεδρικό και καμιά Αρχιεπισκοπή.

4. Οι αξιωματικοί και αστυνομικοί του σταθμού Αγίου Αντωνίου, διετάχθησαν όντως εξευτελιστικότατα από την Εθνική Φρουρά με την κατάληψη του αστυνομικού σταθμού Αη Γιάννη να περπατήσουν με διαπόμπευση μέσα στους δρόμους της Λεμεσού με τα χέρια στην ανάταση, για να καταλήξουν στην αστυνομική διεύθυνση Λεμεσού(όπου θα ετίθεντο υπό κράτηση) Θλιβερό.

5. Την 15η Ιουλίου το πρωϊ και ενώ ευρίσκετο σε εξέλιξη το πραξικόπημα ο ευρισκόμενος μέσα στο κτίριο της τότε τετάρτης ανωτέρας τακτικής διοίκησης(σημερινό εστιατόριο  «Ανωτέρα») λοχαγός Ζερβός εξ Ελλάδος, εκτελέστηκε επί τόπου όταν σε κάποια στιγμή βγήκε στον έξω(μάλλον από περιέργεια) από την ανωτέρα και βρισκόταν στο πεζοδρόμιο.

6. Θρήνος για τα παιδιά : Στην Αρχιεπισκοπή συνέβη η τραγωδία: Η 32η Μ.Κ. Μια ομάδα καταδρομέων της 32 Μ.Κ. με τακτική μάχης όντως απαράδεκτη στρατιωτικά ήτοι λανθασμένα κινούμενη επιθετικά (εμφανώς και χωρίς την κατάλληλη τακτική προπομπών ή ανιχνευτών/ κάλυψης κ.λ.π.) προς την Αρχιεπισκοπή ευρισκόμενη μέσα σε έναν Καναδέζικο όχημα (πρώην φορέα αντιαεροπορικών πυραύλων) το οποίο ήταν μετασκευασμένο  σε τεθωρακισμένο όχημα μεταφοράς προσωπικού τύπου TS έγινε παρανάλωμα τους πυρός με αντιαρματική ρουκέττα από αντιαρματικό εκτοξευτή RPG 7, με εξαϋλωση της ομάδας των στρατιωτών. Στην πορεία ο εξ Ελλάδος αντισυνταγματάρχης τεθωρακισμένων Γρηγόριος  Λαμπρινός διοικητής της 23 ΕΜΑ επικεφαλής 7 αρμάτων μάχης τύπου Τ.34/85 της 23 ΕΜΑ επιτέθηκε και κατέλαβε την Αρχιεπισκοπή με απώλεια τρία αρμάτων. Με την κατάληψη της Αρχιεπισκοπής από την 23η  ΕΜΑ ο διοικητής Λαμπρινός τιμωρώντας τους συλληφθέντες αστυνομικούς τους διέταξε όλους (αχρείαστο) να παραταχτούν και να απαγγείλουν το Εθνικό ύμνο.

7. Ξέχασαν το απόλυτο στρατιωτικό ρητό/δόγμα «ποτέ μην υποτιμά τον εχθρό». Στο αρχηγείο αστυνομίας /εφεδρικού αστυνομίας οι καταδρομείς το «ξέχασαν» στην ορμή τους μή εφαρμόζοντες την απλούστερη τακτική μάχης κατά τον επιθετικό αγώνα επίπεδου ομάδας /λόχου πεζικού: «πυρ και κίνηση». Αποτέλεσμα όταν συνάντησαν σχετικά σφοδρή αντίσταση από την αστυνομία να δυσκολευτούν και να έχουν αδικαιολόγητες απώλειες με απώλειες και τραυματισμούς οπλιτών και αξιωματικών διοικητού και υποδιοικητού. Οι καταδρομείς ειδοποιώντας για ενισχύσεις με όγκο πυρός την εγγύτατα ευρισκόμενη 195ΜΕΑ/ΑΠ μοίρα εγγύς αντιαεροπορικής προστασίας(Αθαλάσσα) η μονάδα αυτή του πυροβολικού απέστειλε ταχύτατα δύο στοιχεία τετράκαννων ανατιαεροπορικών «Brauning» εφαρμοσμένα πάνω σε φορτηγά «Μπέτφορτ». Τα τετράκαννα με τα συνολικά  8 βαρέα «πενηντάρκα» 0.50΄΄(ίντζας)  πολυβόλα τους τα οποία εξετέλεσαν επίγειες βολές εξουδετέρωσαν ισοπεδωτικά  κάθε αντίσταση της αστυνομίας αφού διέλυσαν τα πάντα καθιστώντας μάταιη κάθε περεταίρω αντίσταση της αστυνομίας με απώλειες από πλευράς αστυνομίας.  Ακολούθησε λεηλασία και εκτεταμένη λαφυραγωγία των αποθηκών της αστυνομίας με αποκόμιση πλουσιότατων υλικών πάσης φύσεως και αγαθών από τους στρατιώτες της μοίρας.

 
Όλα όμως έχουν μια αιτία και μία πηγή προέλευσης Ας πάμε λίγο πίσω:

Ολα ξεκίνησαν στις 2 Ιουλίου 1974.
Την ημέρα εκείνη ο Μακάριος απέστειλε στον πρόεδρο της Ελληνικής κυβέρνησης, στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη επιστολή η οποία υπό τις δυσκολότατες τότε μεταξύ Ελλάδος - Κύπρου σχέσεις (άρα κρίσιμες εθνικές περιστάσεις) θεωρούμε ότι δεν ήταν γραμμένη με την καλύτερη διατύπωση της διπλωματικής γλώσσας πόσο μάλλον μεταξύ δύο ομοεθνών χωρών. Η πολυσέλιδη αυτή επιστολή με δύο λόγια καλούσε τον στρατηγό Γκιζίκη να επαναπατρίσει/αποσύρει αμέσως από την Κύπρο 600 εξ Ελλάδος αξιωματικούς οι οποίοι στελέχωναν την Ε/Φ.

Η επιστολή αυτή φρονούμε ότι δεν ήταν υπό τις τότε στιγμές η καλύτερη ενέργεια.

Από το βιβλίο του Χρίστου Σάββα  «Η Τρίτη γραμμή των Ελλήνων» σελίδα 82, διαβάζουμε ένα σχετικό απόσπασμα:
«…Θα μπορούσε να ήταν προσεκτικότερος (εννοείται ο Μακάριος) ώστε να μήν «προκαλέσει» την τρέλλα τους.(Χουντικούς) Κατά την γνώμη μας κάλλιστα θα μπορούσε με το πρώτο αεροπλάνο σε μιάμιση ώρα να βρεθεί στην Αθήνα ώστε νηφάλια να συζητήσει με το εθνικό κέντρο έστω και αν η μοίρα έδωσε, στο τιμόνι του εθνικού σκάφους, να βρίσκονται οι χουντικοί.

Το παν ήταν να βρεθεί λύση στην διαφορά Ελλάδος Κύπρου για το καλό του έθνους.»

Τα προβλήματα ήταν πολλά και ο Μακάριος όφειλε να τα συνυπολογίσει όλα και οι κινήσεις του ασφαλώς θα έπρεπε ως εκ τούτου να ήταν ανάλογες, ένας λόγος περισσότερο επειδή ήταν ιερωμένος:

-   Οι συνθήκες που διήρχετο τότε το έθνος των Ελλήνων με τους «απέναντι» επίσης δεν ήταν οι καλύτερες. Στο Αιγαίο οι Τούρκοι μετά την ανεύρεση μεγάλων κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αιγαίο και την εξόρυξη των Ελληνικών πετρελαίων του «Πρίνου» στην  Θάσο, δημιουργούσαν ένταση. Το Ελληνικό πολεμικό ναυτικό είχε εγκαταστήσει σε ζωτικά σημεία του Αιγαίου πελάγους μόνιμες περιπολίες και οι ναυτικές/αεροναυτικές ασκήσεις τέθηκαν σε ανώτατο επίπεδο πολεμικής ετοιμότητας στις 17 Ιουλίου 1974.  Αποκορύφωμα -στις 19 Ιουλίου 1974 με το σήμα αρχηγού ναυτικού Α.Ν 191315 διετάχθη επαύξηση των ασκήσεων σε πολεμικές περιπολίες στο θαλάσσιο στενό Καρπάθου – Ρόδου, ώστε τα υποβρύχια να είναι έτοιμα αν χρειαστεί να σπεύσουν στην Κύπρο με απόλυτη κορύφωση της πολεμικής ετοιμότητας την διαταγή/σήμα Α.Ν.201518/7 του αρχηγού ΓΕΝ(Γενικού επιτελείου Ναυτικού) στις 20 Ιουλίου 1974 προς τα υποβρύχια «Γλαύκος»,  «Νηρεύς» και «Τρίτων» να σπεύσουν στην Κύπρο, τα οποία την στιγμή εκείνη διεξήγαγαν πολεμικές περιπολίες. Υλοποίηση  των ΟΔ. ΕΠΙΧ. 68.  Αυτό που σήμερα ονομάζουμε δόγμα ενιαίου αμυντικού χώρου γεννήθηκε το 1968 με τις ΟΔ.ηγίες ΕΠΙΧ.ηρήσεων του 1968 με ταχύτατη αποστολή(συνεχώς τελούσα υπό στρατιωτική τακτική επικαιροποίηση) στην Κύπρο σε περίπτωση πολέμου ενός υποβρυχίου «τσέπης» (τώρα απεστάλησαν τρία όχι ένα), δύο τορπιλακάτους φέρουσες συνολικά οκτώ τορπίλλες τύπου «Νάστυ» και 18 πολεμικών αεροσκαφών διώξεως - βομβαρδισμού τύπου «Φάντομ». Να σημειωθεί ότι τότε μόνο η Αμερική και η Ελλάς διέθετε Φάντομ. 

-   Στην Κύπρο η εσωτερική διαμάχη και ο αλληλοσπαραγμός στην Κύπρο σε τρομακτικό επίπεδο χρήσης όπλων, ενόπλων συγκρούσεων μεταξύ «Μακαριακών» και «Γριβικών» ήταν στην ιστορικά χειρότερη και πλέον επικίνδυνη της έξαρση.

-  Οι ενδοεθνικές σχέσεις Ελλάδος - Κύπρου ήταν απόλυτα τεταμένες. Από το πιο πάνω βιβλίο, σελίδα 80 λαμβάνουμε ένα μικρό απόσπασμα:

«Της εισβολής του 1974 προηγήθηκε το πραξικόπημα της Χούντας στις 8.30 το πρωϊ στις 15 Ιουλίου 1974. Οι πικρές ρίζες της θανάσιμης έχθρας της Χούντας πρός την κυβέρνηση της Κύπρου είχαν ηλικία έξι ετών με προεξάρχουσα αιτία την απόπειρα δολοφονίας του αρχηγού του εν Ελλάδι στρατιωτικού καθεστώτος Γεώργιου Παπαδόπουλου όταν στις 13 Αυγούστου 1968 ο Αλέξανδρος Παναγούλης αποπειράθηκε, πυροδοτώντας δύο βόμβες, να σκοτώσει τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο στο 31ο χιλιόμετρο της οδού Αθηνών - Σουνίου. Ο Παναγούλης αμέσως μετά το αποτυχημένο εγχείρημα του συνελήφθη και ομολόγησε, κατά το πόρισμα της χούντας, ότι προέβη στην πράξη αυτή με την βοήθεια του τότε υπουργού εσωτερικών και αμύνης της κυβέρνησης της Κύπρου Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, ο δε Μακάριος, κατά το ίδιο πόρισμα, μερίμνησε να δοθούν σ΄αυτόν από τις Κυπριακές αρχές ταξιδιωτικά έγγραφα. Ετσι ο υπουργός Πολύκαρπος Γιωρκάτζης, ένα πολύ σημαντικό στέλεχος της Ε.Ο.Κ.Α., ένας φλογερός και μαχητικότατος αγωνιστής στον υπέροχο και τιτάνιο για την ελευθερία της Κύπρου αγώνα, κατόπιν εντονότατης πίεσης της Χούντας προς τον Μακάριο, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση.
Θανάσιμα χολωμένη λοιπόν και απίστευτα οργισμένη η Χούντα από το γεγονός αυτό «κήρυξε τον πόλεμο» κατά της Κύπρου. Ακολούθησαν οι δύο αντεκδικητικές δολοφονικές επιχειρήσεις κατά της ζωής του Μακαρίου όμως και οι δύο αποτυχημένες – (1. Κατάρριψη στην αρχιεπισκοπή του ελικοπτέρου το οποίο θα μετέφερε τον Μακάριο στην μονή Κύκκου, 2. βομβιστική επίθεση κατά του αυτοκινήτου του Μακαρίου στον Αγιο Σέργιο Αμμοχώστου). Αποκορύφωμα των εχθρικών αντεκδικητικών ενεργειών της χούντας προς τον Μακάριο ήταν το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974.
Ναι

- ουσιώδης επίσης αιτία της έντασης/εχθρότητας των δύο κυβερνήσεων ήταν και αυτή: οι σφοδρότατες μεταξύ τους διαφωνίες που είχαν αφορμή την ισοπεδωτική επέμβαση της Ε/Φ στην Κοφίνου τον Νιόβρη του 1967 και συντριβή του εκεί παράνομου Τουρκοκυπριακού θύλακα αλλά και τα ακριβή και αληθή αίτια της παρεπόμενης προς τα γεγονότα αυτά αποχώρησης της Ελληνικής μεραρχίας «Μενέλαος» από την Κύπρο.

Ποιό όμως το στρατιωτικό νόημα της επιστολής Μακαρίου; (στρατιωτική και ηθική διάσταση)

Στρατιωτική διάσταση.

Το αίτημα του Μακαρίου για ανάκληση 600 Ελλαδιτών αξιωματικών από την Ε/Φ, αν υλοποιείτο τότε η Ε/Φ θα «έκλειε», αφού οι αξιωματικοί που την στελέχωναν ήταν γύρω στους 650 με 700, άρα θα απέμεναν για την διοίκηση της περίπου 50 εως 100 Κύπριοι αξιωματικοί, όμως με βαθμούς και πείρα που ήταν αδύνατο να διοικηθεί η Ε/Φ δηλαδή με βαθμούς από τον ανθυπολοχαγό μέχρι τον λοχαγό, καθώς και πεντέξι ταγματάρχες, και έναν ή δύο αντισυνταγματάρχες (ο εις εξ αυτών ο ήρωας Χρίστος  Φώτης ο οποίος έπεσε ηρωικώς μαχόμενος στην πρώτη ως απλός στρατιώτης) και χωρίς ούτε και έναν ανώτατο αξιωματικό. Αρα χωρίς καν διοικητές ταγμάτων/ μοιρών/ διοικήσεων/συγκροτημάτων/ανωτέρων τακτικών διοικήσεων/στελέχωση γενικού επιτελείου Εθνική Φρουρά τί στρατός θα ήταν; – εφιαλτικά παράλογα πράγματα.
Αναγκαία σημείωση: ασφαλώς και δεν υποτιμούμε την προσφορά των Ελλήνων Κυπρίων αξιωματικών αλλά αντιθέτως την εκτιμούμε τα μάλα, όμως «έτερον εκάτερον». Η στελέχωση των ενόπλων δυνάμεων πρέπει να είναι στελέχωση και όχι πειραματισμοί ανάγκης και τσαρλατανισμοί.

Εξ άλλου από στρατιωτικής/σχεδιασμού/διοικητικής πλευράς, είναι απαράδεκτο και εγκληματικό να ξηλωθεί και να κατεδαφιστεί ακαριαία το ολικό οικοδόμημα της πυραμίδας της ιεραρχικής διοίκησης με εξοβελισμό του ολικού δυναμικού, του διοικητικού συστήματος της οργανικής δυνάμεως ενός στρατεύματος.

Εξ άλλου υπήρχε σοβαρότατη ηθική πτυχή,
αν μερικοί αξιωματικοί, όντως είχαν κάποιες ιδέες που δεν άρεσαν, μήπως θα έπρεπε να ακυρωθεί ισοπεδωτικά η ιδέα της μητέρας πατρίδας Ελλάδος και η προσφορά των παιδιών της στον αγώνα της Κύπρου;

Ερώτημα μέσω της ιστορίας κατατίθεται στο βιβλίο του Χρίστου Σάββα  « Η Τρίτη γραμμή των Ελλήνων»:
« Ηταν και οι 600 Ελλαδίτες αξιωματικοί από τον ανώτατο/ανώτατους στην ηγεσία της Ε/Φ μέχρι τον τελευταίο νεαρό ανθυπολοχαγό, ήταν όλοι άρρωστοι και ένοχοι χουντικοί επιδιώκοντας να κάνουν κακό στην Κύπρο;»

Θεωρούμε λοιπόν ότι ασφαλώς και δεν θα έπρεπε να εξευτελιστούν με εκδίωξη (ευγενικότερες λέξεις «επαναπατρισμός», «απόσυρση») όλοι οι εξ Ελλάδος αξιωματικοί οι οποίοι δύο χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τα σπίτια τους με αυτοθυσία στελέχωναν τις τάξεις της Ε/Φ και εμψύχωναν τους στρατιώτες τους.

Ηταν ασέβεια προς

- τους χιλιάδες Ελλαδίτες αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και οπλίτες ( οι οπλίτες επί το πλείστον στελέχωναν μονάδες πυροβολικού και τεθωρακισμένων) που υπηρετούσαν το 1974 εντός της δύναμης της Ε/Φ,
- τους χίλιους διακόσιους αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και οπλίτες της ΕΛ.ΔΥ.Κ. που ήλθαν στην Κύπρο το 1960 και τους οποίους όταν σε επίπεδο «ζωής και θανάτου» τους χρειαστήκαμε, ναι πολέμησαν για μας την Τουρκανταρσία τον Δεκέμβρη του 1963 αστραπιαία εξουδετερώνοντας την Τουρδύκ και σώζοντας την Λευκωσία από τους Τούρκους,
-  στις δέκα χιλιάδες άντρες της Μεραρχίας «Μ» (Μενέλαος) οι οποίοι ήλθαν στην Κύπρο, όταν τους είχαμε απόλυτη-απόλυτη ανάγκη για την επιβίωση μας το 1964, όλοι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τα σπίτια και μακριά από τις οικογένειες τους, πρόθυμοι όλοι να δώσουν την ζωή τους για μας, ναι ήταν οι ένοπλοι υπερασπιστές και οι ένοπλοι ιστορικοί εγγυητές της Κύπρου μέχρι τον καταραμένο Νιόβρη του 1967 που δυστυχώς για το έθνος εξεδιώχθησαν από τις ανθελληνικές δυνάμεις του κακού. Να σημειωθεί μάλιστα ότι στο πρώτο στάδιο της άφιξης τους(1964) οι στρατιώτες της μεραρχίας «Μενέλαος», πέρασαν τον τρομερά βροχερό και σκληρό χειμώνα του 1964 σε φρικτές συνθήκες οι πλείστοι μέσα στα τσαντήρια, αφού δεν είχαν ακόμη ολοκληρωθεί οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις και οι υποδομές στρατωνισμού τους.
-  η απόσυρση των Ελλήνων αξιωματικών ήταν επίσης αδικία και ασέβεια προς στις ψυχές των ηρωϊκών παιδιών της Ελλάδος,
του Ταγματάρχη Πουλίου και του λοχαγού Καποτά
οι οποίοι κατακρεουργήθηκαν από εγκληματικούς παραστρατιωτικούς Τουρκοκύπριους όταν χάνοντας τον προσανατολισμό τους μπήκαν κατά λάθος σε παράνομο Τ/Κ θύλακα.
-  ύψιστη αδικία μνήμης ήταν και για τις καθαγιασμένες ψυχές των αθάνατων θαλασσομάχων αειναυτών της λευτεριάς του πολεμικού ναυτικού της Εθνικής Φρουράς ,
του σημαιοφόρου ύπαρχου ΣΕΑ/Μ Παναγιώτη Χρυσούλη εξ Ελλάδος
του υποκελευστή Α΄ μηχανικού Ν. Πανάγου εξ Ελλάδος
του υποκελευστή Α΄ πυροβολητή Σ. Αγαθού εξ Ελλάδος
του ναύτη αρμενιστή Ν. Καπαδούκα εξ Ελλάδος
του ναύτη νοσοκόμου Μ. Νιάφα εξ Ελλάδος και
του  ναύτη μηχανικού Π. Θεοδωράτου εξ Ελλάδος.
Ολοι εξ Ελλάδος της λευτεριάς αειναύτες, νέα παιδιά που δεν χάρηκαν ακόμη την ζωή τους στο κατάστρωμα του ενός από τα οκτώ πολεμικά του Κυπριακού πολεμικού ναυτικού, όρθιοι σε στάση προσοχής κατά μέτωπο χαιρετώντας, πάνω στα πυροβόλα της θρυλικής κανονιοφόρου «Φαέθων» βρίσκονται στην νερένια αγκαλιά της θάλασσας του Ξερού από τις 8 Αυγούστου 1964. Είναι απολυτρωμένα περιχαρείς, περιχαρέστατοι αφού κατέληξαν στην αθανασία του μεγαλοπρεπέστατου πάνθεου του Ποσειδώνα διότι απλά όταν ευρίσκοντο στην βιολογική τους ζωή έκαναν αυτό που πρέπει- έκαναν το ναυτικό τους καθήκον. Περιχαρείς όμως οι αειναύτες μέχρι τις 2 Ιουλίου 1974: τώρα 37 μόνο μέρες πριν ολοκληρωθούν 10 χρόνια από την μετάβαση τους στην αθανασία ένοιωσαν το χειρότερο αίσθημα: την αχαριστία.

Απόλυτα αναγκαία Ιστορική  σημείωση:

Η απωλεσθείσα από όχι Τούρκικα αλλά από συμμαχικά πυρά κανονιοφόρος «Φαέθων» μαζί με την κανονιοφόρο «Αρίων» (μετονομασθείσα «Λεβέντης») και μόνο με την παρουσία τους στα νερά της Τηλλυρίας στις 8 Αυγούστου του 1964 ανύψωσαν στα επουράνια το ηθικό των Ελλήνων μαχητών της Εθνικής Φρουράς, οι οποίοι σε μερικές μόνο ώρες(σε μια νύκτα) μαχόμενοι στα βουνά της Τηλλυρίας εξουδετέρωσαν αστραπιαία τον ευρύτερο παράνομο θύλακα Τηλλυρίας. Ο Φαέθων και Αρίων κανονιοβόλησαν από θαλάσσης τον πρόχειρο στασιαστικό λιμένα του θύλακα Κοκκίνων, βομβάρδισαν εκθεμελιωτικά τις αποθήκες των πυρομαχικών της Μασούρας και στην πορεία σαν νέοι Κανάρηδες, νέοι Τομπάζηδες, νέοι Μιαούληδες και νέοι Πιπίνοι, ηρωϊκά υπερασπιζόμενοι την θάλασσα μας μετείχαν στην αεροναυμαχία της Τηλλυρίας. Ολοι οι ως άνω εξ Ελλάδος αειναύτες, εν πλώ έδωσαν την νεανική ζωή τους στις 8 Αυγούστου 1964 ύψιστη θυσία, υποστήριξης  στο «μέγα της θαλάσσης κράτος».  

Διοίκηση στρατεύματος 

Αρχηγός Εθνικής Φρουράς. Αντιστράτηγος Ντενίσης.
Ο αρχηγός Ε/Φ αντιστράτηγος Ντενίσης αμέσως μετά την επιστολή Μακαρίου προς Γκιζίκη, εκλήθη επειγόντως στην Αθήνα για σύσκεψη με την Χουντική ηγεσία. Οταν αρνήθηκε/δεν συμφώνησε με την διενέργεια πραξικοπήματος κρατήθηκε στην Αθήνα με αλλαγή σχεδίων: να  αναλάβει χρέη αρχηγού Ε/Φ ο επιτελάρχης ταξίαρχος Μιχαήλ Γιωργίτσης και να εκτελέσει αυτός ως διοικητής των ενόπλων δυνάμεων Κύπρου το πραξικόπημα.

Ο «σκύλλος» δίνει την διαταγή για το πραξικόπημα.

Ο) αρχηγός της Χούντας ταξίαρχος (Τεθ.) Δημήτριος Ιωαννίδης, άλλως «σκύλλος» της Ε.Σ.Α.  (έλκει την ονομασία από το ότι διετέλεσε ως πολύ σκληρός διοικητής της στρατιωτικής αστυνομίας) αντιδρώντας στην πράξη του Μακαρίου να αποστείλει στις 2 Ιουλίου 1974 στον πρόεδρο της Ελληνικής κυβέρνησης στρατηγό Φαίδωνα Γκιζίκη επιστολή με την οποία του ζητούσε να ανακαλέσει 600 Ελλαδίτες αξιωματικούς από τις τάξεις της Ε/Φ
αφού «κράτησε» στην Αθήνα τον αρχηγό Ε/Φ στρατηγό Ντενίση και τοποθετώντας στην θέση του τον μέχρι τότε ανώτατο  επιτελή  ταξίαρχο Μιχαήλ Γιωργίτση και
μετά από σύσκεψη που είχε στην Αθήνα με
- τον αρχηγό του Α.Ε.Δ (Αρχηγείου Ενόπλων Δυνάμεων) αντιπτέραρχο  Γρηγόριο Μπονάνο
- τον υποστράτηγο Παύλο Παπαδάκη,
- τον ταξίαρχο Μιχαήλ Γιωργίτση, 
- τον συνταγματάρχη πεζικού Κωνσταντίνο Κομπόκη διοικητή καταδρομών Κύπρου
διέταξε την διενέργεια πραξικοπήματος στην Κύπρο.
Με βάση την διαταγή, ως επιχειρησιακός αρχηγός ήταν ο διοικητής καταδρομών της Εθνικής  Φρουράς συνταγματάρχης πεζικού Κωνσταντίνος Κομπόκης. Σε κατάθεση του στην εξεταστική επιτροπή της βουλής των Ελλήνων για τον φάκελλο της Κύπρου ο συνταγματάρχης Κομπόκης κατέθεσε ότι ακολούθησε πιστά τις οδηγίες του αρχηγού της Ελληνικής χούντας ταξιάρχου Ιωαννίδη, αναφέροντας ότι σκοπός της επιχείρησης αυτής ήταν να «διασωθεί η Κύπρος από την αρνητική επιρροή του Μακαρίου», όμως  «ο Μακάριος κατά την επιχείρηση έπρεπε να διασωθεί».

Κριτική ανάλυση της στρατιωτικής επιχείρησης κατά του προεδρικού.
Συνδεόμενες διαταγές.

Αντληση γνώσης από την ιστορία:  Ο αρχηγός ενόπλων δυνάμεων αντιστράτηγος Γρηγόριος Μπονάνος  στην κατάθεση του στην εξεταστική επιτροπή ήταν σχεδόν ειρωνικός: «σοβαρά, αν θέλαμε να σκοτώσουμε τον Μακάριο δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε;»

Η επίθεση κατά του προεδρικού μεγάρου κατέδειξε (εκ πρώτης όψεως) τρομακτικό/βλακώδες λάθος επιχειρησιακής εκτέλεσης. Αν και η επίθεση παρουσίασε υψηλό βαθμό ρεαλισμού η επιχειρησιακή πραγματικότητα κατέδειξε αντικειμενική αδυναμία εμφανώς χαμηλότερη ως προς την επίτευξη του σκοπού που αναμενόταν λογικά ότι επεδίωκε. Ηταν σαν μια πλημμελώς εκτελεσθείσα άσκηση άπειρων νεοσυλλέκτων στο Κ.Ε.Ν. και σε τέτοιες περιπτώσεις ωρυόμενος ο λοχαγός διατάζει  επανάληψη της άσκησης.
Πώς άραγε μπορεί να εξηγηθεί από στρατιωτικής πλευράς το γεγονός ότι τα πεζοπόρα τμήματα και τα άρματα μάχης τα οποία κτύπησαν το προεδρικό δεν το περικύκλωσαν αλλά  πραγματοποίησαν τακτική κίνηση σε σχήμα «πετάλλου»;
Ετσι λοιπόν η επιχείρηση εξελίχτηκε ως ένα παιδαριώδες λάθος, σε τέτοιο κραυγαλέο βαθμό, που ασφαλώς δεν επιτεύχθηκε/ακυρώθηκε ο αντικειμενικός σκοπός της επιχείρησης που ήταν(υποτίθεται) η φυσική εξόντωση του Μακαρίου.

Αν και το προεδρικό σχεδόν ισοπεδώθηκε (εκτός από τα πέτρινα λιονταράκια πάνω από την κεντρική είσοδο, φρικτά σύμβολα υποβολής και κακών αναμνήσεων του λαού μας της επάρατης αποικιοκρατίας) ο Μακάριος βγήκε χωρίς πρόβλημα από την πίσω πόρτα της Δυτικής πλευράς του προεδρικού και στην συνέχεια μέσα από την κοίτη ενός ξερού ποταμού, πέρασε στην απέναντι όχθη και επιβιβαζόμενος ενός τυχαία διερχόμενου ιδιωτικού αυτοκινήτου υπ’ αρ. GV 868 με οδηγό έναν νεαρό από την Λάπηθο, κατάφερε να διαφύγει συνοδευόμενος από έναν αδελφότεκνο του αξιωματικό του Κυπριακού στρατού και δύο ανώτατους αξιωματικούς της αστυνομίας..

Ηταν όμως έτσι τα πράγματα;
Ηταν όντως βλακώδες στρατιωτικό λάθος;
Ηταν ανόητοι οι εκτελεστές;
Κανείς, ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει την αλήθεια:

Όχι, δεν ήταν «λάθος» και δεν ήταν ανόητοι οι εκτελεστές και αυτά τα…τεχνικά που λέχτηκαν για μπέρδεμα και αναστάτωση του σεναρίου διότι άργησαν λέει να έρθουν στην προκαθορισμένη ώρα τα τανκς, είναι παραμύθια, αφού οι λοκατζιήδες επιτέθηκαν με την υποστήριξη των τανκς, άρα έστω και αν πραγματικά άργησαν τα τανκς, απλά τα περίμεναν και κινήθηκαν όλοι μαζί: οι λοκατζήδες της 32 Μ.Κ. και οι μαυροσκούφηδες της 23ης ΕΜΑ εξετέλεσαν κανονικά το έργο τους.

Ο συνταγματάρχης Κομπόκης, με ανεγνωρισμένη πολεμική πείρα και τιμητικά διακριθείς στον πόλεμο της Κορέας, αλλά και οι επικεφαλείς αξιωματικοί των επιτιθέμενων δυνάμεων δεν ήταν στρατιωτικά άσχετοι.
Συνεπώς αν επεδίωκαν πραγματικά να σκοτώσουν το Μακάριο θα έπρεπε - μπορεί να μας το επιβεβαιώσει και ένα παιδί του δημοτικού - να κάνουν κυκλωτική επιθετική ενέργεια και όχι «πεταλλοειδή» κατά του προεδρικού.
Με βάση λοιπόν αυτά τα δεδομένα και συνάμα καθοδηγούμενοι στην ιστορική μας σκέψη και στους συλλογισμούς με την ιστορική μέθοδο του Αριστοτέλη ο οποίος δίδαξε την διασταύρωση και έλεγχο των ιστορικών γεγονότων με την λογική (και όχι με το τι απλά μας λένε),  το γεγονός αυτό μας οδηγεί μέσα από καταληκτικό ιστορικοδικανικό συλλογισμό να αποδεχτούμε την θέση ότι ναι,
στα καταρτισθέντα επιτελικά σχέδια εκτέλεσης του πραξικοπήματος υπήρξε διαταγή η οποία και επιχειρησιακά εφαρμόστηκε ότι: «ο Μακάριος κατά την επιχείρηση έπρεπε να διασωθεί».

Υπήρξε επίσημη στρατιωτική διαταγή
: «δεν θα χυθεί αδελφικό αίμα».

Από το βιβλίο του Χρίστου Σάββα η «Τρίτη γραμμή των Ελλήνων» αντλούμε καθοδήγηση.

«Επικεφαλής της επιχείρησης εκτέλεσης του πραξικοπήματος ήταν ο εξ Ελλάδος διοικητής καταδρομών Κύπρου συνταγματάρχης των Λ.Ο.Κ. Κομπόκης παλιός πολεμιστής της Κορέας.
Στους αξιωματικούς των μονάδων της Ε/Φ που θα εκτελούσαν το πραξικόπημα οι ταγοί διοχέτευσαν την διαταγή να αποφευχθεί η αιματοχυσία. Απόσπασμα από την κατάθεση του ηρωϊκού δεκανέα καταδρομών του 33ου λόχου της 33ης μοίρας καταδρομών, Γιώργου Εμμανουήλ από την Βασίλεια Κερύνειας η οποία ακολουθεί στις επόμενες σελίδες είναι πολύ διαφωτιστική:
«Το πρωϊ της 15ης Ιουλίου μας διέταξε ο λοχαγός του λόχου μας Ροκάς να καταλάβουμε το Ρ.Ι.Κ. δίδοντας μας τις εξής λακωνικές οδηγίες: «Πυροβολούμε στον αέρα, δεν θα χυθεί αδελφικό αίμα.»

Η αληθής και αξιόπιστη κατάθεση του ως άνω (συγχωριανού του γράφοντος) καταδρομέα της 33ης μοίρας καταδρομών, σε συνδυασμό με ταυτόσημες επιβεβαιωτικές μαρτυρίες πλείστων άλλων καταδρομέων της 31ης , 32ης και 33ης μοίρας, οδηγεί χωρίς κανένα δισταγμό την παρούσα ιστορικοδικαστική έρευνα να κατευθυνθεί στο συμπέρασμα αποδοχής και της δεύτερης θέσης ότι: «δεν θα χυθεί αδελφικό αίμα».

Απώλειες Ε/Φ κατά το πραξικόπημα.
Σε ψυχές:
31 αξιωματικοί υπαξιωματικοί και οπλίτες Ε/Φ
5 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί εξ Ελλάδος

Σε υλικό:
3 άρματα μάχης Τ.34/85
1 τεθωρακισμένο τύπου «TS»
μερικά φορτηγά
τεράστια ποσότητα πυρομαχικών.

Ανυπολόγιστες και χειρότερες απώλειες:
Η ζημιά του εμφύλιου αλληλοσπαραγμού στην ψυχή του έθνους.

Εγκατάσταση «πολιτειακής εξουσίας» Νίκου Σαμψών.

«Ελληνικέ Κυπριακέ Λαέ,

Εν ονόματι Θεού και ανθρώπων και κατόπιν τιμητικής επιλογής μου υπό των  ενόπλων δυνάμεων του λαού μας αναλαμβάνουμεν σήμερον…» έτσι άρχισε το διάγγελμα του επί αναλήψει των «καθηκόντων» του ο  Νίκος Σαμψών.

Ο Νίκος Σαμψών ήταν βουλευτής της προοδευτικής παράταξης, εκδότης της ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδας «Μάχη» και «Θάρρος» και αγωνιστής της Ε.Ο.Κ.Α. με πρωταγωνιστικό ρόλο και μάχιμος κατά των Εγγλέζων. Καταδικάστηκε σε θάνατο δύο φορές από κατοχικά αποικιοκρατικά ψευδοδικαστήρια.
Μετά το διάγγελμα του παρουσίασε την κυβέρνηση του με το συγκροτηθέν «υπουργικό συμβούλιο»:

Υπουργός εσωτερικών και αμύνης ο βιομήχανος Παντελής Δημητρίου.
Υπουργός εξωτερικών ο βιομήχανος Ντίμης Δημητρίου.
Υπουργός δικαιοσύνη ο δικηγόρος Κώστα Αδαμίδης.
Υπουργός γεωργίας ο δικηγόρος Ανδρέας Νεοκλέους.
Υπουργός εργασίας ο Γιαννάκης Δρουσιώτης.
Υπουργός συγκοινωνιών ο δικηγόρος Κυριάκος Σαβεριάδης.
Υπουργός υγείας ο γιατρός Οδυσσέας Ιωαννίδης. (Ηταν υπουργός και στην ανατραπείσα κυβέρνηση Μακαρίου )
Υπουργός εμπορίου ο οικονομολόγος Αρης Χατζηγεωργίου.
Υπουργός παιδείας ο νομικός Παναγιώτης Δημητρίου.
Υφυπουργός παρά των προέδρω ο οδοντίατρος Ανδρέας Παρισινός και κυβερνητικός εκπρόσωπος ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Σπύρος Παπαγεωργίου.

Ηταν επανάσταση το πραξικόπημα;.

Δημιουργήθηκε ως εκ τούτου επαναστατικό δίκαιο;

Ερώτημα το οποίο ενδιαφέρει απόλυτα την πατρίδα και την ιστορία. Στην απλή της έννοια επανάσταση είναι η βίαιη μεταβολή υφιστάμενου εξουσιαστικού συστήματος/ πολιτεύματος/εξουσίας από ομάδες/ μερίδα λαού. 

Επανάσταση κατά την νομική επιστήμη και την αποκρυσταλλωθείσα νομολογιακή ερμηνεία υπάρχει όταν ένα κράτος διοικείται με εξουσία, η οποία προήλθε μέσα από εκ «των πραγμάτων» (de facto) βίαιη μεταβολή/βίαιες ενέργειες με παράβαση των νόμων της καταλυθείσας προηγούμενης πολιτειακής οντότητας.

Οι επαναστάσεις αποτελούν σύνηθες φαινόμενο αντίδρασης και αντίστασης  των λαών έναντι παράνομων και καταχρηστικών εξουσιαστικών καταστάσεων.

Κατά την νομική επιστήμη και επιστήμη της πολιτειολογίας όταν η επανάσταση επικρατήσει και αναγνωρισθεί από τον λαό η νέα αυτή κατάσταση, δηλαδή λάβει λαϊκή νομιμοποίηση τότε δημιουργείται νέο δίκαιο: δημιουργείται επαναστατικό ή εξ επαναστάσεως δίκαιο. Δηλαδή λαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία συγκρότησης του οικοδομήματος της νομιμότητας αφού μέσα από την ηθική αγνότητα του σκοπού λαμβάνει πλέον νομιμοποίηση και αίρεται κάθε στοιχείο παρανομίας στα μέσα και τρόπους που χρησιμοποιήθηκαν κατά την διαδικασία επίτευξης του σκοπού.

Ιστορικοφιλοσοφικό ερώτημα: μπορούμε να φανταστούμε πόσο κατώτερος του εχέφρονος και νοήμονος είδους του, θα ήταν ο άνθρωπος αν ποτέ κατά την ιστορική πορεία του ανθρώπινου βίου, δεν επιχειρούσε επαναστάσεις; Θα ήταν άραγε «άνθρωπος»;  

Αρα: η πατριωτική σκέψη, τα έντιμα κίνητρα και η αγνότητα στην ψυχή του κάθε επαναστάτη που έχει όραμα την καλυτέρευση της κοινωνίας των ανθρώπων, αίρουν κάθε στοιχείο παρανομίας και βιαιότητας για την επίτευξη του στόχου, αποσείοντας και αποκλείοντας έτσι την εφαρμογή των προνοιών και κανόνων του κοινού ποινικού δικαίου. Διότι οι άνθρωποι αυτοί δεν είχαν ούτε ένοχη διάνοια, ούτε επιδίωξη του κακού, αλλά είχαν μόνο την λαχτάρα του καλού της πατρίδας. Βλέπε Αμερικανική,  Γαλλική, Ελληνική, Ρωσσική επανάσταση. 

Και το αντίθετο: αποτυχούσα ή καταπνιγείσα επαναστατική ενέργεια/κίνημα θεωρείται (ως εκ της ήττας  της) πράξη παρανομίας.  Βλέπε επανάσταση του εκ Θράκης Σπάρτακου -επανάσταση των δούλων κατά της ασυδοσίας των Ρωμαίου η οποία κατεπνίγει.

Βασικές προϋποθέσεις δημιουργίας επαναστατικού δικαίου.

α)Το πλέον βασικό: επικράτηση της νέας εξουσιαστικής τάξης.
β) Η άσκηση πολιτικής εξουσίας σε επίπεδο συνέχειας της κρατικής εξουσίας.
γ) Η σιωπηρή αποδοχή ως τεκμήριο ή διά ζώσης εκπεφρασμένη θέση του λαού περί αποδοχής της νέας εξουσιαστικής τάξης.
δ) Επισημοποίηση και νομική εγκαθίδρυση της νέας αυτής τάξης, μέσα από επί τούτω ειδική  νομοθετική κάλυψη.

Επανάσταση Εθνικής Φρουράς.

Βραχύβια πολιτειακή μεταβολή.

Ο Σαμψών στο διάγγελμα του επί τη αναλήψει της εξουσίας  ανέφερε ότι «δεν διαταράχτηκε η συνταγματική τάξη από την επανάσταση της Εθνικής Φρουράς». Η μεταβολή αυτή επιτελέστηκε με την ισχύ των όπλων, εναντίον της κρατικής οντότητας στην οποία ήταν ενταγμένα αυτά τα όπλα.

Αντίδραση του λαού.

Συνέβησαν  πολλά:

Μέρος του λαού τάχτηκε με ενθουσιασμό στο πλευρό των ενόπλων δυνάμεων ανεβαίνοντας με ενθουσιασμό και πανηγυρίζοντας πάνω στα άρματα μάχης .

Μέρος του λαού ενθουσιάστηκε και ζητωκραύγασε για την κληθείσα επανάσταση.

Μέρος του λαού δάκρυσε για το πλήρωμα του χρόνου και την έλευση της Ενωσης.

Στην τηλεόραση του ΡΙΚ παρουσιάστηκαν άτομα της ΕΟΚΑ Β΄ τα οποία μέχρι και την 15 Ιουλίου ευρίσκοντο είτε στην φυλακή είτε υπό κράτηση τα οποία έφεραν ορατά σημεία βασανισμού από την αστυνομία.   

Ο Νίκος Σαμψών παρουσίασε και κατήγγειλε από τηλεοράσεως την παρανομία της αστυνομίας μέσα από άτομα (και συγχωριανούς του γράφοντος) και αντικείμενα τα οποία βρέθηκαν στα χέρια της αστυνομίας.

Συγχαρητήρια τηλεγραφήματα διδασκάλων, καθηγητών, του ΑΠΟΕΛ και  απλών  πολιτών εστάλησαν προς την νέα κρατική εξουσία, τηλεγραφήματα εστάλησαν ακόμη και από την αστυνομία.

Όλα αυτά όμως θα πρέπει στην πλάστιγγα της ιστορίας να ζυγιστούν και στην σκέψη της κοινωνίας μας να αξιολογηθούν ώστε να ευρεθούν οι αληθείς ισορροπίες και η αληθής πορεία της ιστορίας μας.

Το ΡΙΚ διαλαλούσε ασταμάτητα ότι το πραξικόπημα ήταν «επανάσταση κατά του καθεστώτος του τυράννου».

Οτι και αν γίνει αυτό που μετρά είναι το αποτέλεσμα, είπε ο Μέγα Ναπολέων. Ας αναζητήσουμε όμως το απολυτρωτικό αποτέλεσμα.

Ενταξη των πραγματικών γεγονότων στους ως άνω όρους υπό στοιχεία α-δ, για εξ αναγωγής συμπεράσματα /πορίσματα:

Θεωρούμε ότι από τις ως άνω επιστημονικές προϋποθέσεις λόγω του ότι ένεκα του πολέμου, το πραξικόπημα ήταν υπερβολικά βραχύβιο,(οκτώ μέρες)

μόνο το (α)  και το (γ) ευρίσκουν πεδίο ασφαλούς εφαρμογής : η επικράτηση και αποδοχή από μερίδα του κόσμου χωρίς βέβαια να έχουμε ακριβείς αριθμούς αλλά ενδείξεις συμπαράστασης και αποδοχής της νέας κατάστασης (π.χ. διά ζώσης και από χιλιάδες τηλεγραφήματα) μερίδα ανθρώπων στις πόλεις και χωριά στα (βλέπε π.χ. μερίδα ανθρώπων χωριού γράφοντος) να ζητωκραυγάζουν με εθνικό ενθουσιασμό μέχρι και την 20ην Ιουλίου, το (β) υπήρξαν μεν πρακτικά σημεία και ορατά στοιχεία τα οποία να εκδηλώνουν νομική συνέχεια της κρατικής εξουσίας όπως π.χ. «υπουργικό συμβούλιο», διορισμοί, εξαγγελίες π.χ. εσωτερικής πολιτικής «αποκατάσταση των φλεγόντων προβλημάτων» και εξωτερικής πολιτικής  «θα παραμείνει η Κύπρος αδέσμευτη προσφέρουσα φιλίας εις όλους αλλά απαιτούσα σεβασμό υφ΄όλων» όμως, λόγω της εντελώς έκρυθμης(παρούσης και επελθούσης) κατάστασης δεν διεφάνει σε τέτοιο ικανοποιητικό βαθμό η απόλυτη και νομικά ασφαλής εκείνη εικόνα η οποία να καταδεικνύει ομαλή μετάβαση πολιτεύματος, ως ορατή «εξουσιαστική  συνέχεια». για το (δ) δεν  τίθεται κανένα  θέμα.

Το όλο θέμα αφορά και ενδιαφέρει την κοινωνία.

Υπήρξαν εκ πρώτης όψεως στοιχεία. Το χρονικό διάστημα ήταν τέτοιο ώστε δεν έτυχε συστηματικής φιλτραριστικής δοκιμασίας, εσωτερικής κρίσης, εθνικής και ηθικής αξιολόγησης από τον κόσμο της Κύπρου.

Η νέα καθεστηκυία τάξη και η προκύψασα αυτή εξουσιαστική πολιτειακή κατάσταση, ένεκα της βραχυβιότητας της, δεν έλαβε ευκαιρία ικανής χρονικής πρακτικής επικράτησης ώστε στα μάτια, στην κρίση και στην ψυχή όλου του λαού να αναμετρηθεί με την ιστορία και να προσμετρηθεί ομού με τα γεγονότα της ιστορίας που επακολούθησαν και να καταφέρει να δεχτεί την λαϊκή ετυμηγορία: ναι  ή όχι .

Από 15 Ιουλίου 1974 μέχρι και 22 Ιουλίου 1974 εγένετο μια βίαιη εκ στρατιωτικής επεμβάσεως βραχύβια πολιτειακή μεταβολή.

Συνεπώς  θεωρούμε ότι με τα δεδομένα αυτά γεγονότα, το καθεστώς Σαμψών επειδή λόγω χρόνου δεν περιεβλήθη των κανόνων της εφαρμοστικής τάξης και της πρακτικής δοκιμασίας δεν πληροί τις προϋποθέσεις της νομικής επιστήμης αναφορικά με την νομική (και πολιτική) έννοια της επανάστασης και δεν θα γνωρίζουμε αν ήταν γνήσια έκφραση της βούλησης  ουσιώδους μέρους του λαού μέσα από τον εκτελεστικό ρόλο των ενόπλων δυνάμεων του λαού.

Συνεπώς νομικά αλλά και ιστορικά δεν θεωρείται επανάσταση.

Αρα ως κίνημα δεν γέννησε επαναστατικό δίκαιο και συνεπώς συνταγματικά δεν έλαβε νομιμότητα όσο ζούσε το διάρκειας οκτώ ημερών οικοδόμημα που κτίστηκε με την στρατιωτική επιχείρηση του πραξικοπήματος.

Κατά την νομική επιστήμη και επιστήμη της πολιτειολογίας αποτυχούσα ή καταπνιγείσα επανα στατική ενέργεια/κίνημα θεωρείται (ως εκ της ήττας  της) πράξη παρανομίας όπως η προαναφερθείσα  επανάσταση του Σπάρτακου.

Το πραξικόπημα δεν κατεπνίγει, δεν κατεστάλει, δεν εξουδετερώθηκε με οιονδήποτε τρόπο όμως κατέρρευσε λόγω του πολέμου.

Συνεπώς με την κατάθεση της εξουσίας από τον Νίκο Σαμψών στις 22 Ιουλίου 1974 το πραξικόπημα θεωρείται εστερημένο νομιμοποίησης.

Όλα κρίνονται από την ιστορία 

Είμαστε σίγουροι ότι η ιστορία στο διάβα της δεν θα παραλείψει να πάρει τις αποφάσεις της.

Πολλά στο διάβα της ιστορίας για χρόνια και αιώνες ήταν «έτσι» όμως η ιστορία στην πορεία είπε όχι ήταν «αλλιώς» όπως π..χ στην καταδίκη «των 6» το 1923 για την Μικρασιατική καταστροφή. Ομως το Ελληνικό δικαστήριο μετά από σχεδόν εκατόν χρόνια είπε «αλλιώς» αποκαθιστώντας τους έξι. Η ιστορία είναι πάντα ζώσα, πάντα ο απόλυτος κριτής και δεν ξεχνά ποτέ.

Καταδίκη του αρχηγού της συσταθείσας πολιτειακής εξουσίας με την ονομασία  «κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας» από ποινικό δικαστήριο.

Δίωξη Νίκου Σαμψών.

Λένε ότι η ιστορία ελέγχεται και εν τέλει καταγράφεται από τους εκάστοτε νικητές και επιβληθέντες των καταστάσεων.

Ευρύτατα καταγραφείσα την εποχή εκείνη στην σκέψη και στις αισθήσεις της κοινωνίας εκδοχή ότι: η δίωξη αυτή του Σαμψών εγένετο, όταν ο Σαμψών αρνήθηκε να  παραδώσει στον Μακάριο τα δεκάδες χιλιάδες συγχαρητήρια τηλεγραφήματα τα οπ