Το φάσμα διεκδικήσεων των συνδικαλιστών στην Παιδεία

Οι κινητοποιήσεις των εκπαιδευτικών οργανώσεων και η εξέταση του ενδεχομένου απεργίας για μη ικανοποίηση των αιτημάτων τους έφεραν στο φως το γενικότερο θέμα των διεκδικήσεων των εκπαιδευτικών οργανώσεων. Αν υπήρχε απόφαση για απεργία, με χιλιάδες παιδιά να μένουν στο σπίτι χωρίς φροντίδα, ίσως το θέμα να έπαιρνε παρόμοιες διαστάσεις με την απεργία

των νοσοκομειακών λειτουργών πριν από μερικούς μήνες.

Με αυτά τα δεδομένα, είναι χρήσιμη μια εξέταση του φάσματος των διεκδικήσεων των συνδικαλιστών στην εκπαίδευση και αν αυτό αντιστοιχεί στα πραγματικά ζητήματα της εκπαίδευσης ή αν περιορίζεται σε επιλεκτικά σημεία που επανέρχονται κάθε φορά με διαφορετικές παραλλαγές.

Η πρόσφατη διεκδίκηση επικεντρώθηκε στο πρόγραμμα του Αλφαβητισμού, το οποίο δεν είναι παρά μια προσπάθεια διόρθωσης μιας επιγενούς κατάστασης, των λειτουργικά αναλφάβητων, παρά μια προσπάθεια ριζικής μεταρρύθμισης επί των πρώτων αιτιών.

Παρόλο που ο τρόπος διαχείρισης της διεκδίκησης ήταν μονοδιάστατος, δηλαδή τέθηκαν τα πλεονεκτήματα του προγράμματος του Αλφαβητισμού έναντι της μη ύπαρξης προγράμματος για το συγκεκριμένο θέμα και όχι γενικότερα, η ουσία είναι ότι το θέμα διεκδικήθηκε με αποτέλεσμα να επέλθει ένας σχετικά εύκολος συμβιβασμός για συνέχισή του.

Το γεγονός όμως ότι υπήρξε αντιπαράθεση, έστω και περιορισμένου εύρους κατά την άποψή μου, δεν σημαίνει ότι συμβαίνει σε όλα τα θέματα που χρήζουν άμεσης προσοχής. Όπως έχω γράψει σε προηγούμενή μου ανάλυση («Σημερινή», 31/8, «Έλλειψη ηγεσίας στην εκπαίδευση»), οι πολιτικές ευαισθησίες στην εκπαίδευση κατά κύριο λόγο κατανέμονται σε θέματα κοινωνικοποίησης, ανθρωποκεντρικότητας και πρόληψης κοινωνικού αποκλεισμού παρά σε τομείς όπως η εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα.

Αυτό που δεν συνέβη ή ποτέ δεν θα συνέβαινε στην Κύπρο, είναι να είχαμε μια μεγάλης κλίμακας αντιπαράθεση όπως αυτή για τον Αλφαβητισμό, για το ποια πολιτική θα ακολουθούσαμε στον τομέα της εκπαιδευτικής αποτελεσματικότητας. Απεργίες δηλαδή γιατί το σώμα των καθηγητών ή των δασκάλων διαφωνεί με την πολιτική του Υπουργείου για εκπαιδευτική αποτελεσματικότητα.

Δεν υπάρχουν εις γνώσιν μου περιπτώσεις άλλων χωρών που να έγιναν απεργίες για τέτοιο θέμα, πράγμα που δείχνει ότι τα δρώμενα στην Παιδεία κινούνται στα ίδια πλαίσια ανησυχιών, παρόλο που διαβουλεύσεις για το θέμα γίνονται έντονες σε χώρες όπως οι Η.Π.Α.

Ελπίζω πως κάποτε θα υπάρξει τουλάχιστον αυτή η εξέλιξη στην Κύπρο γιατί ο Αλφαβητισμός και το γενικότερο πλαίσιο στο οποίο εμπίπτει παραμένει σημαντικό για την Παιδεία, δεν πρέπει όμως να είναι η μόνη ευαισθησία μας όπου βάζουμε το μαχαίρι στο κόκκαλο, καθώς η βασική εκπαίδευση αποσκοπεί σε σωρεία άλλων, όπως ολόπλευρη ανάπτυξη ικανοτήτων, δημιουργικότητα, γενικότερος αλφαβητισμός, και οι αντιπαραθέσεις για το ποια πολιτική προωθεί αυτά έπρεπε να είναι υπαρκτές.

Σχετικά με το τελευταίο, πολιτικές υπάρχουν όπως για ανάπτυξη κριτικής σκέψης και έγιναν και διαβουλεύσεις (αλλαγή προσέγγισης αναλυτικών προγραμμάτων μαθημάτων όπως Ιστορία). Όμως, πέρα από αυτό σε άλλους τομείς, όταν εμφανίζονται οι πολιτικές, οι αντιπαραθέσεις περιορίζονται σε μιαν απόμακρη στάση, όπως η παθητική εφαρμογή, παρά σε μια υπεύθυνη στάση ανάδειξης του περιορισμού στην εμβέλειά τους ή του μικρόπνοου πλάνου εφαρμογής τους, που πιθανόν να ενυπάρχουν σε μια μεγαλύτερου βάθους θεώρησή τους.

ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ
Εκπαιδευτικός