Τι συμβαίνει με τον Αρχηγό Αστυνομίας – Οι φήμες παύσης και το νέο πρόσωπο

Φουντώνουν οι φήμες και τα δημοσιεύματα περί παύσης του Αρχηγού Αστυνομίας. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης φέρεται να άρχισε εδώ και μέρες τις βολιδοσκοπήσεις για το νέο πρόσωπο που αναμένεται να αντικαταστήσει τον Στέλιο Παπαθεοδώρου.

Οι φήμες θέλουν τον Πρόεδρο να προσανατολίζεται για άτομο εκτός Σώματος. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης σύμφωνα με πληροφορίες κτύπησε την πόρτα της Νομικής Υπηρεσίας αφού βολιδοσκόπησε Ανώτερη Δικηγόρο της Δημοκρατίας. Κρούση έγινε και σε δεύτερο πρόσωπο του δικηγορικού κόσμου, το  όνομα του οποίου είδε αρκετές φορές το φως

Οι ίδιες πληροφορίες πάντως λένε πως ο Πρόεδρος εισέπραξε αρνητικές απαντήσεις από τα πιο πάνω πρόσωπα. Για την ιστορία να πούμε ότι ο μοναδικός πολίτης που υπηρέτησε στη θέση του Αρχηγού Αστυνομίας ήταν ο Ανδρέας Αγγελίδης.

Ο κ.Αγγελίδης παραιτήθηκε το 2002 δηλώνοντας «ευτυχέστατος γιατί το μέτωπό του ήταν καθαρό σαν κρύσταλλο». Την ίδια εποχή είχε παραιτηθεί και ο τότε Υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Κόσιης.

Ενδιαφέρουσα πάντως είναι η ανάρτηση του νομικού Αχιλλέα Αιμιλιανίδη για το ιστορικό των Αρχηγών Αστυνομίας αλλά και το νομικό υπόβαθρο διορισμού και παύσης του εκάστοτε Αρχηγού.

Αυτούσια η ανάρτηση

Έχουν πληθύνει τα δημοσιεύματα που αφορούν σε πρόθεση του Προέδρου της Δημοκρατίας να αντικαταστήσει τον Αρχηγό Αστυνομίας. Εξ αφορμής και χωρίς να είναι αντικείμενο του παρόντος σημειώματος ο νυν Αρχηγός ή ο νυν Πρόεδρος, επιθυμώ να αναφερθώ γενικότερα στο ζήτημα των σχέσεων Αρχηγού Αστυνομίας και εκτελεστικής εξουσίας.

Πιο κάτω είναι σε σύνοψη το καθόλου κολακευτικό ιστορικό της ηγεσίας της Αστυνομίας τα τελευταία 15 χρόνια:

- Ιάκωβος Παπακώστας: διορίστηκε στις 30.4.2007 και παραιτήθηκε στις 18.6.2009 λόγω της υπόθεσης Κίτα

- Μιχάλης Παπαγεωργίου: διορίστηκε στις 29.6.2009 και παύθηκε στις 27.3.2014 μετά από επεισόδια μελών του ΕΛΑΜ σε εκδήλωση στη Λεμεσό με ομιλητή τον Ταλάτ

- Ζαχαρίας Χρυσοστόμου; διορίστηκε στις 28.3.2014 και παύθηκε στις 3.5.2019 λόγω της υπόθεσης του κατά συρροή δολοφόνου «Ορέστη».

- Στις 15.5.2017 είχε παυθεί και ο Υπαρχηγός Αστυνομίας Ανδρέας Κυριάκου για παραβίαση υπηρεσιακού απορρήτου. Ο Ανδρέας Κυριάκου είχε διοριστεί στις 23.10.2012.

- Στις 7.5.2019 διορίστηκε Αρχηγός ο Κύπρος Μιχαηλίδης, μέχρι την αφυπηρέτησή του στις 30.6.2020.

- Ο νυν Αρχηγός Στέλιος Παπαθεοδώρου διορίστηκε την 1.7.2020.

Το αξίωμα του Αρχηγού και Υπαρχηγού Αστυνομίας είναι ουσιαστικά το μοναδικό (εκτός από τον στρατό) στο οποίο προβλέπεται στο Σύνταγμα η δυνατότητα όχι μόνο διορισμού, αλλά και παύσης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σε όλα τα άλλα αξιώματα που προβλέπονται στο Σύνταγμα (δεν αναφέρομαι στο Υπουργικό Συμβούλιο, αλλά σε Γενικό Εισαγγελέα, Γενικό Ελεγκτή, Γενικό Λογιστή, Κεντρικό Τραπεζίτη, Δικαστές Ανώτατων Δικαστηρίων, μέλη ΕΔΥ κοκ) ο διορισμός γίνεται μεν από τον Πρόεδρο, αλλά η παύση γίνεται από το Δικαστήριο ως Συμβούλιο και μόνο για παράπτωμα.

Στην περίπτωση του Αρχηγού και Υπαρχηγού Αστυνομίας γίνεται απλώς με πολιτική απόφαση του Προέδρου, όπως πολιτικός είναι και ο διορισμός. Οποιοσδήποτε δηλαδή αξιωματικός της αστυνομίας παύεται με πειθαρχική διαδικασία (όπως και οποιοσδήποτε δημόσιος υπάλληλος), αλλά ως Αρχηγός/Υπαρχηγός διορίζεται και παύεται με καθαρά πολιτική απόφαση.

Όταν έγινε το Σύνταγμα το 1960 προφανώς η λογική ήταν πως ο Αρχηγός Αστυνομίας (και η αστυνομία) ήταν βραχίονας της εκτελεστικής εξουσίας. Είναι ευνόητο πως αν ο Αρχηγός/Υπαρχηγός διορίζονται/παύονται κατά βούληση από τον εκάστοτε Πρόεδρο, είναι ισχυρή η εξάρτηση του αστυνομικού σώματος από την εκτελεστική εξουσία. Είμαστε στο 2023. Αυτή την αστυνομία θέλουμε; Μια αστυνομία που να ενεργεί ως βραχίονας της εκτελεστικής εξουσίας και της οποίας η ηγεσία θεωρείται πολιτικός διορισμός; Σε όλα τα υπόλοιπα τμήματα του δημοσίου η ηγεσία θεωρείται τμήμα της δημόσιας διοίκησης. Γιατί η αστυνομία να διαφέρει;

Η Επιτροπή Θεσμών της Βουλής έχει πρόσφατα ξεκινήσει τη συζήτηση για προβλήματα στη λειτουργία του κράτους και μηχανισμούς ελέγχου. Θεωρώ πως η λειτουργική εξάρτηση της ηγεσίας της αστυνομίας από την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία είναι σοβαρότατο πρόβλημα και θα πρέπει να προταχθεί σε οποιαδήποτε παρόμοια συζήτηση.

Τι είπε η Κουκκίδου

Στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας παρέπεμψε η Υπουργός Δικαιοσύνης, ερωτηθείσα για το ζήτημα του Αρχηγού Αστυνομίας. Η Άννα Κουκκίδη Προκοπίου ερωτήθηκε το πρωί της Δευτέρας για το ζήτημα της αντικατάστασης του Στέλιου Παπαθεοδώρου.

Η κ.Προκοπίου απέφυγε δις να απαντήσει, λέγοντας ότι «η ερώτηση αφορά τον Πρόεδρο».