Τι κρύβεται πίσω από τις απειλές εισβολής της Τουρκίας στη Συρία;

Στη βόρεια Συρία, οι κάτοικοι προετοιμάζονται για νέες μάχες  μάχη. Με την προσοχή του κόσμου στραμμένη στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Ερντογάν ανακοίνωσε και ξεκίνησε μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση για να απωθήσει τους Κούρδους μαχητές της Συρίας και να δημιουργήσει μια περιζήτητη ζώνη ασφαλείας στη συνοριακή περιοχή.

Όπως αναφέρει σε σχετική ανάλυση το αραβικό Αawsat, oι εντάσεις είναι υψηλές. Δεν περνάει σχεδόν μέρα χωρίς ανταλλαγή πυρών και βομβαρδισμών μεταξύ των Σύριων Κούρδων μαχητών που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ

Διαβάστε επίσης: Το τουρκικό πυροβολικό βομβάρδισε περιοχές στη βόρεια Συρία

Αναλυτές λένε ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εκμεταλλεύεται τον πόλεμο στην Ουκρανία για να προωθήσει τους δικούς του στόχους στη γειτονική Συρία - ακόμη και χρησιμοποιώντας την ικανότητα της Τουρκίας ως μέλος του ΝΑΤΟ να ασκεί βέτο στην ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στη συμμαχία ως μοχλό πίεσης.

Ωστόσο, μια μεγάλη εισβολή από την Άγκυρα συνοδεύεται από κινδύνους και επιπλοκές, που απειλούν να ανατρέψουν τους δεσμούς της Τουρκίας τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και με τη Ρωσία. Κινδυνεύει επίσης να δημιουργήσει ένα νέο κύμα εκτοπισμού προσφύγων σε μια κατεστραμμένη από τον πόλεμο περιοχή όπου η ομάδα του ISIS εξακολουθεί να κρύβεται στη σκιά.

Ακολουθεί μια ματιά στην κατάσταση επί του εδάφους και μερικά από τα βασικά ζητήματα:

Τουρκικές φιλοδοξίες 

Ο Ερντογάν περιέγραψε τον περασμένο μήνα σχέδια για επανέναρξη των τουρκικών προσπαθειών για τη δημιουργία μιας ζώνης προστασίας βάθους 30 χιλιομέτρων (19 μίλια) στη Συρία, κατά μήκος των νότιων συνόρων της μέσω μιας διασυνοριακής εισβολής κατά των συμμάχων των ΗΠΑ Σύριων Κούρδων μαχητών. Ο Ερντογάν ήθελε να δημιουργήσει αυτή τη ζώνη το 2019, αλλά μια στρατιωτική επιχείρηση απέτυχε να το πετύχει.

«Θα τους αντιμετωπίσουμε ξαφνικά ένα βράδυ. Και ειναι αναγκαίο», είπε ο Ερντογάν, χωρίς να δώσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.

Από το 2016, η Τουρκία έχει ξεκινήσει τρεις μεγάλες επιχειρήσεις στη Συρία, με στόχο την κύρια ένοπλη κουρδική φατρία της Συρίας - τις Μονάδες Προστασίας του Λαού ή YPG - την οποία η Τουρκία θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση και προέκταση του παράνομου Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν ή PKK. Το PKK διενεργεί για δεκαετίες μια εξέγερση εντός της Τουρκίας κατά της κυβέρνησης στην Άγκυρα.

Το YPG, ωστόσο, αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των δυνάμεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στον αγώνα κατά των μαχητών του ISIS και είναι αποδεδειγμένα κορυφαίος σύμμαχος των ΗΠΑ στη Συρία.

Η Τουρκία, μέσω των τριών προηγούμενων στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Συρία, έχει ήδη τον έλεγχο ενός μεγάλου τμήματος συριακού εδάφους, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων Αφρίν, Ταλ Αμπιάντ και Τζαραμπλούς. Η Άγκυρα σχεδιάζει να χτίσει χιλιάδες κατοικίες σε αυτές τις περιοχές, για να εξασφαλίσει, όπως λέει, την «εθελούσια επιστροφή» 1 εκατομμυρίου από τα 3,7 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Τουρκία.

Ο Ερντογάν είπε την Τετάρτη ότι τα τουρκικά στρατεύματα στοχεύουν τώρα να καταλάβουν νέες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων Ταλ Ριφάατ και Μανμπίτζ, που βρίσκεται σε μια σημαντική διασταύρωση δρόμων στον αυτοκινητόδρομο δυτικά-ανατολικά της Συρίας, γνωστή ως Μ4. Η Τουρκία λέει ότι οι Σύροι Κούρδοι μαχητές χρησιμοποιούν το Ταλ Ριφάατ ως βάση για να επιτεθούν σε περιοχές που βρίσκονται υπό την υποστήριξη της Τουρκίας μαχητές της συριακής αντιπολίτευσης.

Υπήρξαν επίσης αναφορές ότι τουρκικά στρατεύματα ενδέχεται να εισέλθουν στη στρατηγική συνοριακή πόλη Kobane, όπου ο στρατός των ΗΠΑ και οι Κούρδοι μαχητές ενώθηκαν για πρώτη φορά για να νικήσουν το Ισλαμικό Κράτος το 2015. Η πόλη έχει ισχυρό συμβολισμό για τους Κούρδους της Συρίας και τις φιλοδοξίες τους για αυτοδιοίκηση σε αυτό το τμήμα της Συρίας.

Γιατί τώρα;

Αναλυτές εκτιμούν ότι ο Ερντογάν βλέπει πιθανότατα μια σειρά συνθηκών, τόσο διεθνών όσο και εγχώριων, που καθιστούν έγκαιρη μια επιχείρηση στη Συρία. Οι Ρώσοι είναι απασχολημένοι με τον πόλεμο στην Ουκρανία και οι Αμερικανοί χρειάζονται ο Ερντογάν να εγκαταλείψει τις αντιρρήσεις του για την επέκταση του ΝΑΤΟ ώστε να συμπεριλάβει τη Φινλανδία και τη Σουηδία.

«Οι Τούρκοι αισθάνονται μια ευκαιρία να προσπαθήσουν να πάρουν παραχωρήσεις από τη Δύση», αναφέρει ο Άαρον Στάιν, επικεφαλής έρευνας στο Ινστιτούτο Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής στη Φιλαδέλφεια.

Μια επίθεση στη Συρία θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη συγκέντρωση Τούρκων εθνικιστών ψηφοφόρων σε μια εποχή που η οικονομία τους βρίσκεται σε παρακμή, με τον πληθωρισμό να κυμαίνεται στο 73,5%. Η Τουρκία πρόκειται να διεξαγάγει προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές το επόμενο έτος και οι προηγούμενες εισβολές στη Συρία για να εκδιώξουν το YPG ενίσχυσαν την υποστήριξη του Ερντογάν στις προηγούμενες ψηφοφορίες.

Οι Σύροι Κούρδοι μαχητές,προειδοποιούν ότι μια εισβολή θα επηρεάσει τον συνεχιζόμενο αγώνα τους ενάντια στο ISIS και την ικανότητά τους να προστατεύουν τις φυλακές στη βόρεια Συρία, όπου χιλιάδες εξτρεμιστές, πολλοί από τους οποίους είναι ξένοι υπήκοοι, έχουν εγκλωβιστεί από τότε που το ISIS νικήθηκε εδαφικά πριν από τρία χρόνια.

Οι δεσμοί Τουρκίας ΗΠΑ και Ρωσίας

Μια μεγάλης κλίμακας στρατιωτική επιχείρηση εγκυμονεί υψηλούς κινδύνους και είναι πιθανό να εξοργίσει τόσο τις ΗΠΑ όσο και τη Ρωσία, οι οποίες έχουν επίσης στρατιωτική παρουσία στη βόρεια Συρία.

Η Τουρκία και η Ρωσία υποστηρίζουν τις αντίπαλες πλευρές στην 11χρονη σύγκρουση της Συρίας, αλλά συντονίζονται στενά στο βόρειο τμήμα της χώρας.  Η Ρωσία τις τελευταίες ημέρες έστειλε μαχητικά αεροσκάφη και ελικόπτερα σε βάση κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, σύμφωνα με ακτιβιστές της συριακής αντιπολίτευσης.

Ως ένας από τους στενότερους συμμάχους της Δαμασκού, ο ρόλος της Ρωσίας στη Συρία ήταν πρωταρχικής σημασίας για να γυρίσει το ρεύμα της σύγκρουσης στη Συρία - που ξεκίνησε εν μέσω εξεγέρσεων της λεγόμενης Αραβικής Άνοιξης το 2011 - υπέρ του Σύρου προέδρου Μπασάρ Άσαντ. Οι μαχητές της συριακής αντιπολίτευσης υποβιβάστηκαν σε έναν θύλακα στα βορειοδυτικά και στη σφαίρα επιρροής της Τουρκίας.
 

Αλλά με τη Μόσχα να επικεντρώνεται στην Ουκρανία,  αναλυτές θεωρούν απίθανο ο Βλαντιμίρ Πούτιν να σταθεί εμπόδιο στον Ερντογάν σε αυτό που ουσιαστικά είναι απλώς μια λωρίδα γης κατά μήκος των νότιων συνόρων της Τουρκίας.

Η Ουάσιγκτον έχει καταστήσει σαφή την αντίθεσή της σε μια τουρκική στρατιωτική εισβολή, λέγοντας ότι θα έθετε σε κίνδυνο τα σκληρά κέρδη στην εκστρατεία κατά του ISIS.

«Αναγνωρίζουμε τις νόμιμες ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια στα σύνορά της. Αλλά και πάλι, ανησυχούμε ότι οποιαδήποτε νέα επίθεση θα υπονόμευε περαιτέρω την περιφερειακή σταθερότητα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις.

Ο Στάιν, ο αναλυτής, είπε ότι οποιαδήποτε επιχείρηση θα ήταν περίπλοκη λόγω της ρωσικής παρουσίας και στα δύο πιθανά hotspot, στο Κομπάνι και στο Ταλ Ριφάατ.

Το αν θα λάβει χώρα μια επιχείρηση συνοψίζεται στο ερώτημα για το πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να φτάσει ο Ερντογάν στη Συρία, ιδιαίτερα μέσα και γύρω από την περιοχή του Κομπάνι - και αν θα ήταν αδιαμφισβήτητος από τη Μόσχα και την Ουάσιγκτον.

«Πόσο ρίσκο θέλει να πάρει; Τα στοιχεία που έχουμε είναι ότι παίρνει πολύ ρίσκο», είπε ο Στάιν.

Διαβάστε επίσης: Μόσχα: Ανάπτυξη συριακού στρατού στη παραμεθόριο ζώνη Συρίας-Τουρκίας