Συμφώνησαν όλες τους: η ποσόστωση είναι μέτρο ισότητας

Τέσσερις υποψήφιες βουλευτίνες υπερασπίστηκαν τις δράσεις για την ενίσχυση της γυναικείας παρουσίας στην πολιτική

Από το 1960 μέχρι σήμερα τα ποσοστά γυναικών μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων ήταν και παραμένουν απογοητευτικά χαμηλά, αν λάβει κανείς υπόψη ότι στα 56 χρόνια της Κυπριακής Δημοκρατίας, μόνο 19 γυναίκες εκλέχθηκαν μέλη του Κοινοβουλίου στις 10 εκλογικές αναμετρήσεις που μεσολάβησαν. Η οικονομική κρίση που περνούν σήμερα ο τόπος και ο λαός πλήττει ιδιαίτερα τις γυναίκες. Οι ποσοστώσεις λειτουργούν ως εργαλεία

ουσιαστικής ισότητας και ως μέσα βελτίωσης της ποιότητας της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Η σχέση των γυναικών με την πολιτική και η διερεύνηση της γυναικείας συμπεριφοράς και της πολιτικής διάστασης του γυναικείου φύλου, αποτελεί στην Κύπρο ένα δευτερεύον γνωστικό πεδίο.
Αυτές ήταν μερικές μόνο από τις επισημάνσεις, όπως διατυπώθηκαν στη συζήτηση με θέμα : «Θετικές δράσεις για την ενίσχυση της γυναικείας παρουσίας στην πολιτική-ποσόστωση, μέτρο ισότητας ή ανισότητας;» που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας με τη συμμετοχή γυναικών που θα διεκδικήσουν την εκλογή τους στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές της Κύπρου. Την εκδήλωση διοργάνωσε το Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, με συντονίστρια την Άννα Κουκκίδη-Προκοπίου, επιστημονική συνεργάτιδα του Κέντρου.

Η εισηγήτρια, Δρ. Ερατώ Καζάκου-Μαρκουλλή, τ. Υπουργός Εξωτερικών, μέλος της «Ομάδας Πρωτοβουλίας για την ενίσχυση της Παρουσίας της Γυναίκας στην Πολιτική Ζωή», έκανε εκτενή αναφορά στη γυναικεία εκπροσώπηση στη Βουλή των Αντιπροσώπων, τονίζοντας πως ενώ το 2006 «είχαμε τον μεγαλύτερο αριθμό γυναικών, δηλαδή 9 βουλευτές και ποσοστό 14.3%, το 2011 αντί να παρατηρηθεί περαιτέρω αύξηση, είχαμε μείωση του αριθμού των γυναικών βουλευτών στις 7 και του ποσοστού στο 12.5%, που κατατάσσει την Κύπρο, στην 140η θέση σε Παγκόσμια κλίμακα, και στην 27η θέση στον κατάλογο των 28 κρατών μελών της ΕΕ, που το 2016 το ποσοστό της ήταν 28.6%». Χώρες όπως η Ρουάντα (που κατέχει την πρώτη θέση παγκόσμια με ποσοστό 63.4% γυναικών στο εθνικό κοινοβούλιο), η Νότια Αφρική, η Αιθιοπία, η Αλγερία, η Τυνησία, το Αφγανιστάν, η Αίγυπτος και η Τουρκία, βρίσκονται σε πολύ καλύτερη κατάταξη από την Κύπρο. «Δυστυχώς με τον πολύ αργό ρυθμό αύξησης του ποσοστού γυναικών στη Βουλή τα 56 τελευταία χρόνια, είναι πολύ πιθανό να χρειαστούμε πολλές ακόμα δεκαετίες μέχρι να πετύχουμε την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στο κοινοβούλιο. Εκτός και αν υιοθετηθούν θετικές δράσεις, υπό τη μορφή νομοθετικών ρυθμίσεων», υπέδειξε.

Η ομιλήτρια επισήμανε πως οι άνδρες κυριαρχούν στην πολιτική αρένα και διαμορφώνουν τους κανόνες του πολιτικού παιγνιδιού. «Αυτό το αρσενικό μοντέλο έχει ως αποτέλεσμα την αποστασιοποίηση ή τον αποκλεισμό πολλών γυναικών από την πολιτική». Επίσης, τα κόμματα δεν υποστηρίζουν όσο πρέπει τις υποψηφιότητες γυναικών, ενώ η ανάγκη συμφιλίωσης της οικογενειακής και της επαγγελματικής ζωής δεν επιτρέπουν σε πολλές ικανές γυναίκες να αναλάβουν αυξημένες υποχρεώσεις στην πολιτική ζωή. Επίσης, υπάρχει η αντίληψη από τη μεριά ορισμένων γυναικών ότι «η πολιτική είναι ένα βρώμικο παιγνίδι που προορίζεται για τους άνδρες». Η εισηγήτρια δεν παρέλειψε να υποδείξει τον σεξιστικό τρόπο που η γυναίκα προβάλλεται στα ΜΜΕ και την απουσία των γυναικών από τις διαπραγματεύσεις για την ειρήνη.

Η κυρία Μαρκουλλή τόνισε πως η ποσόστωση είναι ένα προσωρινό θετικό μέτρο που θεσπίζει ένα ποσοστό εκπροσώπησης των γυναικών ή των δύο φύλων στο νομοθετικό σώμα ή στα ψηφοδέλτια των πολιτικών κομμάτων. «Στόχος των θετικών αυτών δράσεων είναι να εκλέγονται περισσότερες γυναίκες στα εθνικά κοινοβούλια και να διασφαλιστεί ότι οι γυναίκες δε θα παραμένουν περιθωριοποιημένες και απομονωμένες από τη πολιτική ζωή του τόπου τους. « Ορισμένες χώρες μέλη της ΕΕ όπως το Βέλγιο, η Κροατία, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Πολωνία, έχουν υιοθετήσει τη νομοθετική ποσόστωση, μεταξύ 30-50%. Έχει αποδειχθεί ότι η νομοθετική ποσόστωση έχει τη μεγαλύτερη και πιο ραγδαία επίδραση αύξησης της συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική ζωή», διευκρίνισε.

Η ομιλήτρια αναφέρθηκε στη συνέχεια στα επιχειρήματα που προβάλλονται εναντίον και υπέρ της υιοθέτησης ποσοστώσεων. Εναντίον: παραβίαση της αρχής των ίσων ευκαιριών, αντιδημοκρατικές, οι πολιτικοί εκλέγονται λόγω του φύλου τους, παραβιάζονται οι αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Υπέρ: δεν αποτελούν διάκριση, αλλά αποζημιώνουν, οι γυναίκες έχουν το δικαίωμα ως πολίτες στην ίση εκπροσώπηση, οι εμπειρίες των γυναικών είναι απαραίτητες στην πολιτική ζωή, οι γυναίκες είναι εξίσου προσοντούχες κλπ.

Στη συνέχεια εξέφρασαν τις απόψεις τους συμφωνώντας κατά βάση με την κυρία Μαρκουλλή, η Ξένια Κωνσταντίνου, Πρόεδρος ΓΟΔΗΣΥ, υποψήφια βουλευτής Λευκωσίας, ΔΗΣΥ («Το θέμα των ποσοστώσεων είναι ζήτημα δημοκρατίας. Η γυναίκα είναι κοινωνική μειονότητα. Πρέπει να αλλάξει ο ρόλος του άνδρα μέσα στην οικογένεια»), η Μαρία Δανέζη-Πελεκάνου, υποψήφια βουλευτής Λευκωσίας, ΑΚΕΛ («Συμφωνούμε, διαφοροποιούμαστε στην ανάλυση. Οι γυναίκες δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες, πρέπει να βρουν το θάρρος να παλέψουν ενάντια στην πατριαρχική οικογένεια), η Μαρία Βασιλειάδου, υποψήφια βουλευτής Λευκωσίας, Αντιπρόεδρος του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ («Είναι ηρωισμός η εμπλοκή της γυναίκας στην πολιτική. Οι άντρες φοβούνται μήπως απολέσουν τα κεκτημένα τους. Απαιτείται εθνικό σχέδιο δράσης»), και η Αλεξία Σακαδάκη, υποψήφια βουλευτής Λευκωσίας, Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών («Οι οικολόγοι πέτυχαν την ανάδειξη των γυναικών. Η ποσόστωση δεν είναι θέμα στο κίνημα μας. Η κοινωνία μας όμως δεν είναι δομημένη για να υποστηρίξει τη συμμετοχή της γυναίκας στην πολιτική»).

Παρέμβαση στο τέλος της συζήτησης έκανε ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Ανδρέας Θεοφάνους, που δε διαφώνησε με την αρχή της αυξημένης συμμετοχής των γυναικών στο Κοινοβούλιο, εξέφρασε όμως τον προβληματισμό του για τον τρόπο που αυτή θα μπορούσε να επιτευχθεί.