Πώς ξεκίνησε η αποκατάσταση του Λιβαδιού Ακρωτηρίου

Το Λιβάδι Ακρωτηρίου αποτελούσε πάντα ένα χώρο πλούσιο σε φυσικούς πόρους, όπου οι κάτοικοι της Κοινότητας Ακρωτηρίου απολαμβάναν, αλλά και σέβονταν το φυσικό αυτό τοπίο. Μια άγνωστη για πολλούς ιστορία, που δείχνει τη σχέση και την αλληλεξάρτηση που είχαν οι Ακρωτηρκάτες με το Λιβάδι, μας παίρνει αρκετά χρόνια πίσω, το 1948, όπου έγινε η δίκη που παραχωρούσε δικαιώματα σχετικά με τον υγρότοπο στους κατοίκους της κοινότητας Ακρωτηρίου.

Πιο συγκεκριμένα, επί Αγγλοκρατίας είχε ληφθεί η απόφαση για αποξήρανση ορισμένων περιοχών βόρεια της Αλυκής, συμπεριλαμβανομένου και του Λιβαδιού, λόγω

των προβλημάτων υγείας που δημιουργούνταν με τη μαλάρια που μεταφερόταν από τα κουνούπια. Για να το πετύχουν αυτό, οι Άγγλοι, ανάμεσα σε άλλα, οργάνωσαν φύτευση ευκαλύπτων στη βόρεια πλευρά της Αλυκής, προχωρώντας προς το Λιβάδι. Οι ευκάλυπτοι είναι ξενικά προς την κυπριακή χλωρίδα δέντρα, που εισήχθησαν στο νησί επί Αγγλοκρατίας με σκοπό την αποξήρανση των ελών, αφού τα δέντρα αυτά χρειάζονται μεγάλες ποσότητες νερού. Οι Άγγλοι πλήρωναν τους κατοίκους της περιοχής για να φυτεύουν τους ευκαλύπτους.

Οι κάτοικοι όμως του Ακρωτηρίου, φύτευαν τους ευκαλύπτους τη μέρα και τους έβγαζαν τη νύκτα, επειδή δεν ήθελαν να καταστραφεί το Λιβάδι, το οποίο τους προσέφερε τα προς το ζην με τη βόσκηση και την καλαθοπλεκτική. Οι Άγγλοι αντιλήφθηκαν την κατάσταση και υπήρχε μεγάλη ένταση στην περιοχή, με αποτέλεσμα να γίνουν και συλλήψεις και φυλακίσεις κατοίκων.

Από το 1948 έχουν δικαιώματα οι κάτοικοι

Οι κάτοικοι, όμως, ήταν αποφασισμένοι και τελικά οδήγησαν την υπόθεση στα δικαστήρια. Η απόφαση ήταν υπέρ των κατοίκων του χωριού και έτσι από το 1948 οι κάτοικοι του Ακρωτηρίου έχουν δικαίωμα βόσκησης, συλλογής των χόρτων και διαχείρισης του νερού στο Λιβάδι. Η σχέση που ανέπτυξαν ανά τους αιώνες οι κάτοικοι του χωριού με το Λιβάδι ήταν μια σχέση αλληλεξάρτησης, αφού το Λιβάδι προσέφερε τα καλά του στους κατοίκους, οι οποίοι για να συνεχίσουν να τα απολαμβάνουν, έπρεπε να φροντίζουν για τη διατήρησή του.

Η κτηνοτροφία στο Λιβάδι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '80 ήταν εκτεταμένη, όμως τα τελευταία χρόνια o αριθμός των ζωών που βόσκουν στο Λιβάδι μειώθηκε. Λόγω της εγκατάλειψης της περιοχής, αλλά κυρίως της μείωσης της βόσκησης, ο υγρότοπος είχε καλυφτεί σχεδόν πλήρως με καλάμια, με αποτέλεσμα το μπλοκάρισμα των καναλιών που υπάρχουν και χρησιμεύουν στην αποστράγγιση αλλά και τη μείωση της βιοποικιλότητας.

Ξεκίνησε έργο το 2015

To 2015 ξεκίνησε ένα έργο με τίτλο ‘Akrotiri Marsh Restoration: a flash wetland in the Cyprus SBAs’ Αποκατάσταση Λιβαδιού Ακρωτηρίου: με κύριο σκοπό την επαναφορά του Λιβαδιού Ακρωτηρίου στην προηγούμενη του κατάσταση. Επικεφαλής του έργου είναι ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος Κύπρου σε συνεργασία με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ακρωτήριου και με τη βοήθεια της Κοινότητας Ακρωητρίου.

Οι κυριότερες δράσεις του έργου ήταν το άνοιγμα των καναλιών, κατασκευή πτηνοπαρατηρητηρίων, μονοπάτι για τους επισκέπτες και πληροφοριακό υλικό, όπως επί τόπου πινακίδες και ενημερωτικά φυλλάδια.

Παράλληλα, όμως, το έργο είχε ως στόχο την προώθηση τοπικών παραδοσιακών επαγγελμάτων, όπως η βόσκηση και η καλαθοπλεχτική προς υποστήριξη της τοπικής κοινότητας. Η κυριότερη όμως δράση, που αφορούσε την κτηνοτροφία, είναι η δημιουργία περίφραξής κατά μήκος του Λιβαδιού, η κατασκευή υπόστεγων για αγελάδες και η επιδότηση σε κατοίκους ή κάτοχους δικαιωμάτων βόσκησης στο Λιβάδι Ακρωτηρίου για αγορά αγελάδων Κυπριακής Φυλής. Ο λόγος που επιδοτήθηκαν οι αγελάδες, είναι ώστε να βοηθήσουν στη διαχείριση και τη μείωση των καλαμιών.

Με αυτά, λοιπόν, τα κίνητρά, έχει δοθεί η δυνατότητα σε αρκετούς να ασχοληθούν με τη βόσκηση αγελάδων Κυπριακής φυλής στο Λιβάδι Ακρωτηρίου. Συνολικά 8 νέα άτομα έχουν ενδιαφερθεί και έχουν αγοράσει 70 συνολικά αγελάδες, με τον συνολικό αριθμό των ζώων να αυξάνεται στα 100. Σήμερα και μετά και την ολοκλήρωση της αποκατάστασης του Λιβαδιού Ακρωτηρίου, τα αποτελέσματα είναι εμφανή και πολύ ενθαρρυντικά.

ΦΩΤΟ: Περιβαλλοντικό Κέντρο Ακρωτηρίου