Ουκρανία:Θα μπορούσε να ενταχθεί στην ΕΕ και πώς μπορεί να αντιδράσει η Ρωσία;

Η Ουκρανία πρόκειται να γίνει επίσημη υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με τους ηγέτες της ΕΕ να αναμένεται να υποστηρίξουν την κίνηση σε μια σύνοδο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί στις 23 και 24 Ιουνίου.

Ο Ουκρανός πρόεδρος έχει προειδοποιήσει τη Ρωσία μπορεί να αυξήσει τις στρατιωτικές της επιθέσεις ως αντίποινα για την απόφαση.

Τι είναι η ΕΕ;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μια οικονομική και πολιτική ένωση μεταξύ 27

Τα αγαθά, οι υπηρεσίες και τα χρήματα κυκλοφορούν ελεύθερα μεταξύ των κρατών μελών. Οι πολίτες της ΕΕ μπορούν να ζουν και να εργάζονται οπουδήποτε εντός του μπλοκ. Διαχειρίζεται ένα ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, το ευρώ, το οποίο χρησιμοποιείται από περισσότερους από 340 εκατομμύρια ανθρώπους σε 19 από τις 27 χώρες της ΕΕ. Τα κοινά πρότυπα ισχύουν σε όλα τα κράτη μέλη σε διάφορους τομείς, όπως η ασφάλεια των τροφίμων, η γεωργία και τα εργασιακά δικαιώματα.

Η ΕΕ χορηγεί επίσης επιχορηγήσεις στις φτωχότερες περιφέρειες της Ευρώπης για να ενισχύσει τις οικονομίες τους.

Γιατί θέλει να ενταχθεί η Ουκρανία;

Ο Πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι ξεκίνησε την αίτηση για ένταξη στην ΕΕ πέντε ημέρες αφότου η Ρωσία εισέβαλε στη χώρα του τον Φεβρουάριο του 2022. Ζήτησε να μπορέσει να ενταχθεί αμέσως, αλλά η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει χρόνια.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι και δύο συνάδελφοί του με την αίτηση της χώρας του για ένταξη στην ΕΕ τον Φεβρουάριο του 2022.

Η ένταξη στην ΕΕ θα είχε οικονομικά οφέλη. Αλλά το κύριο κίνητρο της Ουκρανίας δεν είναι οικονομικό, υποστηρίζει στο BBC ο Δρ Ζακ Πάικιν, από το κέντρο μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής στις Βρυξέλλες.

«Η ένταξη στην ΕΕ θα καθιερώσει σταθερά την Ουκρανία ως ένα ανεξάρτητο, κυρίαρχο ευρωπαϊκό κράτος», λέει. «Όχι απλώς μέρος του ρωσικού κόσμου».

Πώς εντάσσονται οι χώρες στην ΕΕ;

Πρώτον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αξιολογεί εάν μια χώρα είναι κατάλληλη υποψήφια.

Εξετάζει εάν έχει μια σταθερή, δημοκρατική κυβέρνηση, σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και έχει μια οικονομία ελεύθερης αγοράς.

Όλα τα υπάρχοντα μέλη της ΕΕ πρέπει να συμφωνήσουν πριν μια νέα χώρα καταστεί υποψήφια.

Εάν πετύχει, η χώρα πρέπει να υιοθετήσει όλους τους νόμους και τους κανονισμούς της ΕΕ, κάτι που συνήθως διαρκεί αρκετά χρόνια.

Τέλος, η χώρα υπογράφει μια συνθήκη προσχώρησης την οποία πρέπει να επικυρώσουν όλες οι άλλες χώρες της ΕΕ.

Πόσο χρόνο χρειάζεται η ένταξη στην ΕΕ;

Για τους πρόσφατους Βουλγαρία, Ρουμανία και Κροατία, η όλη διαδικασία κράτησε μεταξύ 10 και 12 ετών.

Η Αλβανία, η Βόρεια Μακεδονία, το Μαυροβούνιο και η Σερβία είναι επίσημα υποψήφιες εδώ και χρόνια, αλλά οι αιτήσεις τους έχουν σταματήσει.

Η Τουρκία έγινε υποψήφια το 1999. Ωστόσο, οι ενταξιακές συνομιλίες της σταμάτησαν λόγω ανησυχιών για το ιστορικό της χώρας σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η γειτονική χώρα της Ουκρανίας, η Μολδαβία, έγινε δεκτή ως υποψήφια την ίδια ημέρα με την Ουκρανία. Η Γεωργία υπέβαλε επίσης αίτηση, αλλά της είπαν ότι πρέπει να προβεί σε περαιτέρω μεταρρυθμίσεις.

Πώς θα χωρούσε η Ουκρανία στην ΕΕ;

Η μεγαλύτερη μάζα γης από οποιαδήποτε χώρα στην ΕΕ: 603.550 τετραγωνικά χιλιόμετρα (233.032 τετραγωνικά μίλια)

Πέμπτος μεγαλύτερος πληθυσμός: 44,13 εκατομμύρια

Το ετήσιο κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ουκρανίας είναι 3.724 $ (3.040 £), το ένα ένατο του μέσου όρου της ΕΕ.

Ήδη πουλά στην ΕΕ το 30% του συνόλου των σιτηρών που εισάγει

Ποιοι είναι οι σημερινοί δεσμοί της Ουκρανίας με την ΕΕ;

Από το 2017, η Ουκρανία έχει τη δυνατότητα να συναλλάσσεται με κράτη της ΕΕ χωρίς να πληρώνει δασμούς, στο πλαίσιο της λεγόμενης συμφωνίας σύνδεσης. Η χώρα είχε ήδη πληρώσει φθηνότερους δασμούς μετά την ένταξή της στη βαθιά και ολοκληρωμένη ζώνη ελεύθερων συναλλαγών της ΕΕ το 2016. Ως μέρος της προετοιμασίας της να υποβάλει αίτηση για ένταξη, η Ουκρανία έχει ήδη αλλάξει πολλούς από τους νόμους και τους κανονισμούς της για να πληροί τα πρότυπα της ΕΕ.

Τι άλλο θα έπρεπε να κάνει η Ουκρανία;

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν λέει ότι «έχει γίνει καλή δουλειά», αλλά ότι η Ουκρανία πρέπει να προβεί σε περαιτέρω «σημαντικές μεταρρυθμίσεις».

Φορώντας τα χρώματα της Ουκρανίας, η κα φον ντερ Λάιεν είπε ότι ήθελε η χώρα «να ζήσει μαζί μας στο ευρωπαϊκό όνειρο».

Αυτά περιλαμβάνουν την ενίσχυση του κράτους δικαίου, τη βελτίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη μείωση της εξουσίας των ολιγαρχών και την αντιμετώπιση της διαφθοράς. «Υπάρχει επίσης ανάγκη η Ουκρανία να οικοδομήσει μια πλήρως ανεπτυγμένη οικονομία της αγοράς», λέει ο ερευνητής Zach Paikin στο BBC, «πράγμα δύσκολο για μια μετασοβιετική δημοκρατία».

Μια άλλη πρόκληση θα είναι ο καθαρισμός του δικαστικού συστήματος της Ουκρανίας, το οποίο έχει επικριθεί ευρέως.

Πώς βοήθησε η ένταξη στην ΕΕ τα πρόσφατα μέλη;

Από την ένταξη πριν από 15 χρόνια, το εθνικό εισόδημα της Ρουμανίας τριπλασιάστηκε και της Βουλγαρίας διπλασιάστηκε.

Η ΕΕ έχει δώσει δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ και στις δύο χώρες μέσω των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων. Αυτά υποστηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη, για παράδειγμα, με την κατασκευή νέων δρόμων και λιμανιών. Μεταξύ 2014 και 2020, η Βουλγαρία έλαβε 11,2 δισ. ευρώ και η Ρουμανία 35 δισ. Ευρώ, ωστόσο, η Διεθνής Διαφάνεια υποστηρίζει ότι πολλά από αυτά τα χρήματα έχουν χαθεί λόγω της διαφθοράς.

Η Βουλγαρία παραμένει στην τελευταία θέση της ΕΕ όσον αφορά τους μισθούς, την υγεία και την εκπαίδευση, αλλά η Ρουμανία μεταφέρθηκε από δεύτερη πιο φτωχή στην έκτη φτωχότερη χώρα.

Περίπου 1,5 εκατομμύριο Βούλγαροι και 4 εκατομμύρια Ρουμάνοι έχουν χρησιμοποιήσει την πολιτική της ΕΕ για την «ελευθερία μετακίνησης» για να ταξιδέψουν στο εξωτερικό, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Πώς αντέδρασε η Ρωσία στην προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ;

Αν και ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ήταν πολύ επικριτικός για τη μακροχρόνια επιθυμία της Ουκρανίας να ενταχθεί στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ, επιμένει ότι δεν είναι κατά στο να γίνει η Ουκρανία μέλος της ΕΕ. Ωστόσο, ο εκπρόσωπός του, Ντμίτρι Πεσκόφ, λέει ότι το Κρεμλίνο θα δώσει «μεγαλύτερη προσοχή» στην αίτηση επειδή η ΕΕ εξετάζει το ενδεχόμενο να σχηματίσει τη δική της αμυντική δύναμη. «Συζητούνται τα στοιχεία του στρατού, της άμυνας και της ασφάλειας», είπε ο κ. Πεσκόφ. «Φυσικά, τα παρατηρούμε όλα διεξοδικά».

Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι έχει προειδοποιήσει ότι η Ρωσία ενδέχεται να αντιδράσει κατά της κίνησης. «Προφανώς, θα πρέπει να περιμένουμε μεγαλύτερη εχθρική δραστηριότητα από τη Ρωσία», είπε. Και όχι μόνο εναντίον της Ουκρανίας, αλλά και εναντίον άλλων ευρωπαϊκών χωρών».