Οικονομικές παρεμβάσεις Ερντογάν με το βλέμμα στις εκλογές

Άρωμα εκλογών φαίνεται ότι έχει κάθε κίνηση του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε μια προσπάθεια να ικανοποιηθούν οι βραχυπρόθεσμοι στόχοι που θα τον φέρουν ένα βήμα πιο κοντά στη θέση του «εκτελεστικού προέδρου» μετά την πρόσφατη συνταγματική αναθεώρηση, καθιστώντας τον έτσι απόλυτο κυρίαρχο της χώρας του, ακόμα και αν τα αποτελέσματα των επιλογών του αφήνουν «σημάδια» στην ποιότητα της οικονομίας εγκυμονώντας κινδύνους.

Συγκεκριμένα, μετά την παρέμβασή του στην Κεντρική Τράπεζα της

Τουρκίας προτρέποντάς την να μην αυξήσει το κόστος του χρήματος και την απόφαση του οργανισμού να πράξει αναλόγως, ο Moody’s υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της οικονομίας, ρίχνοντάς την στην κατηγορία «σκουπίδια».

Αναλυτές είχαν ήδη προειδοποιήσει για την σχοινοβασία του Τούρκου Προέδρου, ώστε να τηρηθεί ψηλά η «υπερθέρμανση» της οικονομίας, το νόμισμα της οποίας πορευόταν από υποτίμηση σε υποτίμηση, κρατώντας σε υψηλά επίπεδα τον πληθωρισμό και το εμπορικό έλλειμμα.

Απώτερος στόχος φαίνεται να είναι η τεχνηέντως διατήρηση της οικονομικής ανάπτυξης στη χώρα, ώστε να χρησιμοποιηθεί ως βασικό επιχείρημα στις εκλογές του 2019 χωρίς σοβαρά εμπόδια, με το βλέμμα στραμμένο καθαρά στο πώς θα βελτιωθεί επικοινωνιακά η κατάσταση στο εσωτερικό.

Πάντως, σε πρόσφατη επίσκεψή του τεχνικό κλιμάκιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Άγκυρα το οποίο αξιολόγησε τα βασικά μεγέθη της οικονομίας, έχοντας συναντήσεις τόσο με τις Αρχές όσο και με τους ιδιώτες, διατύπωσε σειρά παρατηρήσεων για τις αδυναμίες της τουρκικής οικονομίας, με το πόρισμα εν πολλοίς να προειδοποιεί για το ενδεχόμενο σοβαρής κρίσης, αν δεν ληφθούν εγκαίρως μέτρα. Κάτι το οποίο όπως φαίνεται, οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης λαμβάνουν υπ’ όψιν τους.

Στη σχετική έκθεση, το ΔΝΤ ανέφερε ότι η ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας για το 2018 αναμένεται να κινηθεί σε μέτρια για τα δεδομένα επίπεδα, ενώ θα προσγειωθεί στο 4%, από το 7% που άγγιξε το 2017, κάτι που θα οφείλεται εν πολλοίς στο ότι η χορήγηση κρατικών εγγυήσεων στην δανειοδότηση και η «επεκτατική» δημοσιονομική πολιτική δεν θα συνεχισθούν.

Όπως αναφέρεται στο πόρισμα, η υφιστάμενη υπερθέρμανση και η ανάγκη επαναφοράς βιώσιμων μακροπρόθεσμων κινήτρων για τις τράπεζες και τις επιχειρήσεις υποστηρίζουν τη σταδιακή κατάργηση αυτού του μηχανισμού στήριξης.

Όσον αφορά στον πληθωρισμό, το ΔΝΤ αναφέρει ότι αυτός έχει ξεπεράσει κατά πολύ τον στόχο του 5%, ξεκαθαρίζοντας ότι θα «καρφωθεί» στα εν λόγω επίπεδα αν δεν ληφθούν μέτρα προσαρμογής, προειδοποιώντας ότι χωρίς αύξηση των επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα, ο πληθωρισμός πιθανώς να πιάσει διψήφιο νούμερο στο τέλος του έτους, την ώρα που τον Ιανουάριο βρισκόταν ήδη εκεί, καταγράφοντας ποσοστό της τάξεως του 10,35%.

Σχετικά με το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, το ΔΝΤ εξέφρασε έντονο προβληματισμό, θεωρώντας ότι θα παραμείνει επίσης άνω του 5% του ΑΕΠ για το 2018, ενώ σημειώνουν ότι τυχόν αύξηση θα αύξανε ταυτόχρονα τις ανάγκες εξωτερικής χρηματοδότησης σε μια περίοδο που η πιστοληπτική ικανότητα δεν είναι σε επιθυμητά επίπεδα, αλλά και ενώ τα συναλλαγματικά αποθέματα είναι σχετικά χαμηλά.

Στο κάδρο μπαίνει και η γεωπολιτική διάσταση του θέματος και τα ανοιχτά μέτωπα που έχει η Τουρκία στα σύνορα με τη Συρία, στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο, καθώς οι κίνδυνοι θα μπορούσαν να γίνουν πιο εμφανείς αν οι εξωτερικές συνθήκες αλλάξουν επί το δυσμενέστερο.

Όπως σημειώνουν τα στελέχη του ΔΝΤ, τυχόν ρίσκα θα μπορούσαν να προκύψουν από εγχώριες πολιτικές εξελίξεις ή περιφερειακές γεωπολιτικές εξελίξεις ή την αλλαγή της στάσης των επενδυτών ως προς τις αναδυόμενες αγορές

Επιπλέον, δημοσίευμα των Financial Times κάνουν λόγο για τον «γίγαντα με τα πήλινα πόδια», σημειώνοντας ότι ο απόλυτος ηγέτης της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, αρέσκεται να παρουσιάζει τη χώρα του ως άτρωτη. Μια υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας στην κατηγορία «σκουπίδι», όπως συνέβη, αποδεικνύει το αντίθετο.

Επισημαίνει δε ότι στην γλώσσα της αγοράς, η Τουρκία είναι ένα επιδεινούμενο χρέος. Ή, μάλλον, θα έπρεπε να είναι. Στην πραγματικότητα, η διαφορά ανάμεσα στην απόδοση του 10ετούς αμερικάνικου ομολόγου και των τουρκικών ομολόγων που αποτιμώνται σε τοπικό νόμισμα και στο δολάριο, δεν είναι καν σε υψηλά έτους. Αυτό συμβαίνει παρά το ότι η απόδοση στα ομόλογα σε τούρκικη λίρα εκτινάχτηκαν πάνω από δέκα μονάδες βάσης, σε πάνω από το 12%, μετά την ανακοίνωση της υποβάθμισης από τη Moody’s