Οι ομοιότητες στις επιστολές μελλοθάνατων Ποντίων του 1919 & Κυπρίων του 1955

Σε παρουσίαση σχετικά με τα απομνημονεύματα του αγωνιστή της ΕΟΚΑ, Αντώνη Παπακωνσταντίνου, ο Κυριάκος Χατζηκυριακίδης, καθηγητής στην Έδρα Ποντιακών Σπουδών του ΑΠΘ, επεσήμανε τις ομοιότητες που εντόπισε στις επιστολές των Κυπρίων που αναγνώστηκαν, με τα γράμματα των μελλοθανάτων Ποντίων προς τους οικείους τους.

Οι ομοιότητες είναι, πράγματι, εντυπωσιακές. Και καταδεικνύουν

το εξής σημαντικό: Σε απόσταση περίπου 35 χρόνων και περίπου 1.200 χιλιομέτρων, άνθρωποι ήταν φτιαγμένοι από την ίδια πάστα. Βαφτισμένοι στο ίδιο αξιακό σύστημα, εμποτισμένοι με τα ίδια οράματα, με κοινές προτεραιότητες και αντιλήψεις. Που σημαίνει πως οι ρίζες των δύο τόπων, κάπου βαθιά, συμπλέκονταν. Μ' εμάς, σήμερα, τα παραπούλια τους.

Πόντιοι: 

* «Τέτοιος θάνατος σαν τον δικό μου είναι ωραίος, δοξασμένος... Γι’ αυτό μη λυπηθήτε... Εσύ, μανούλα μου, εγκαρτέρησε. Ετίμησα τα στήθια σου και τ’ όνομά σου με τον θάνατό μου... Ο θάνατος είναι τιμή για όλους μας. Θαρσείτε και καρτερείτε, μια φορά κανείς πεθαίνει...» Νικόλαος Καπετανίδης.

* «Γλυκυτάτη μου Κλειώ, σήμερον ετελέσθη εν τη φυλακή λειτουργία και εκοινωνήσαμε όλοι, περί τους 100 από διάφορα μέρη. Έχει αποφασισθεί ο δια κρεμάλας θάνατος. [...] Την Τρίτη δεν θα είμαστε εν ζωή, ο Θεός να μας αξιώσει τους ουρανούς και σε σας να δώσει ευλογία και υπομονή και άλλο κακό να μη δοκιμάσετε. Όταν θα μάθετε το λυπηρό να μην χαλάσετε τον κόσμον, να έχετε υπομονή. Τα παιδία ας παίξουν και ας χορέψουν». Αλέξανδρος Ακριτίδης.

*«Σεβαστοί μου γονείς, προσφιλής μου σύζυγος, τέκνα μου αγαπητά, λοιποί συγγενείς και φίλοι. Κατεδικάσθην αθώος ων εις θάνατον, ήτο θέλημα Θεού, δια τούτο και εγώ δεν λυπούμαι, και σεις μη λυπηθείτεֹ, έχω πίστιν ότι θα συναντηθούμε εις την άλλην ζωήν. [...] Εξομολογήθην, εγένετο λειτουργία και εκοινώνησα, θα αποθάνω ήσυχος και ατάραχος. Επιθυμώ να μη κλαύσητε πολύ. Ο Θεός μαζί σας. Σας φιλώ όλους εκ ψυχής, ο ιδικός σας». Αντώνιος Τζινόγλου.

Κύπριοι: 

*«Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. [...] Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα.» Ευαγόρας Παλληκαρίδης.

* «Αγαπητή μου αδελφή, [...] Να μη λυπάσαι αλλά να είσαι υπερήφανη για μένα. Αυτό είναι θέλημα Θεού. Να δίδης θάρρος στον θείον μου και πες του να μη λυπάται. [...] Έχε υπομονήν και θάρρος». Ιάκωβος Πατάτσος.

* «Αγαπημένη μου μητέρα, Χαίρε. Ευρίσκομαι μεταξύ αγγέλων. [...] Θέλω να χαίρης όπως κι εγώ. Αν κλαίης θα λυπούμαι. Τ' όνομά σου θα γραφή στην ιστορίαν γιατί εδέχθης να θυσιασθή το παιδί σου για την Πατρίδα». Ιάκωβος Πατάτσος.

* «Μητέρα, πρέπει να είσαι περήφανη γιατί είμαι κι εγώ ένα παιδί της Κύπρου που δίνει το αίμα του για την ελευθερία». «Θα ελυπόμουν αν πέθαινα σαν ένας κοινός εγκληματίας. Θα ελυπόμουν αν πέθαινα σαν κλέπτης. Δεν υπάρχει λόγος όμως να λυπηθώ τώρα που πεθαίνω για χάρη ενός υψηλού ιδανικού. Δεν λυπούμαι γιατί θα εκτελεσθώ εν ονόματι της ελευθερίας». Μιχαήλ Κουτσόφτας.

* «Και πριν κλείσω το γράμμα μου ζητώ, ως τελευταίαν επιθυμία, να αγαπάς, όπως και πριν, τους γονείς μου, και τα αδέλφια μου και τους δικούς σου. Ακόμη, αν μπορείτε, να περνάτε πιo καλά». Ανδρέας Παναγίδης.

* «Αγαπητέ μου φίλε τώρα είναι η τελευταία επιστολή που σου στέλλω, ο Διευθυντής των φυλακών μας επληροφόρισε ότι την 9ην Αυγούστου θα εκτελεσθώμε. Είναι λυπηρό και συγκινητικόν το γεγονός ότι θα χωριστούμε για πάντα. Θα χωριστούμε σωματικώς θα είμαστε όμως ενωμένοι πνευματικώς. [...] Περιμένομε να φθάσουν οι γονείς μας θα τους υποδεχθόμε με ζιτοκραυγές και χειροκροτήματα. Αυτοί θα έχουν καμάρι ότι τα παιδιά τους πεθαίνουν για την πατρίδα και την ελευθερίαν και την αγάπην προς το καθήκον χάριν της πατρίδας τραγουδούμε και ψάλλομε πατριωτικά τραγούδια ψάλλομε δοξασίες του Θεού που μας αξιώνουν να αποθάνωμε χάριν της ελευθερίας». Χαρίλαος Μιχαήλ.