Ο θάνατος του Μακαρίου μέσα από πρωτοσέλιδα και ντοκουμέντα

Ήταν λίγο μετά τις 5 το ξημέρωμα της 3ης Αυγούστου του 1977 όταν η Κύπρος έμαθε τα μαντάτα για τον χαμό του Εθνάρχη της.

«Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου. Η ώρα είναι έξι. Μεταδίδουμε έκτακτη είδηση. Ο λαός πενθεί από σήμερα την αυγή τον θάνατο του Προέδρου της Δημοκρατίας αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Ο Μακαριότατος απεβίωσε στις πέντε και δεκαπέντε το πρωί, από καρδιακό έμφραγμα».Αυτό ήταν το έκτακτο διάγγελμα του κρατικού ραδιοφώνου το ξημέρωμα

Εκπρόσωποι 64 χωρών παρευρέθηκαν στην κηδεία του Εθνάρχη, την ώρα που οι δρόμοι της Κύπρου ήταν πλημμυρισμένοι με κόσμο που θρηνούσε και σπάραζε για τον θάνατο του Μακάριου.

Διαβάστε επίσης: 46 χρόνια από τον θάνατο του Εθνάρχη Μακαρίου - Τι αναφέρει ο Αρχιεπίσκοπος

Γράφει η polignosi, «Τα πρώτα συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας στον αρχιεπίσκοπο Μακάριο παρουσιάστηκαν στις 3 Απριλίου 1975 , κατά τη διάρκεια της χειροτόνησης διακόνου στο παρεκκλήσι του Αγίου Προκοπίου. Αργότερα, ο προσωπικός του γιατρός Βάσος Λυσαρίδης διαπίστωσε σοβαρότατο έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Ο Μακάριος αρνείται πεισματικά να μεταφερθεί σε νοσοκομείο και ο Λυσαρίδης δεν έχει άλλη επιλογή από το να μετατρέψει την αίθουσα της Αρχιεπισκοπής σε μονάδα εντατικής θεραπείας. Στο μεταξύ, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κ. Καραμανλής στέλνει με κατεπείγουσα πτήση στη Λευκωσία τον καθηγητή της καρδιολογίας Χρήστο Αραβανή. Ακόμα ένα έμφραγμα υπέστη τον Απρίλιο του 1977 και ακριβώς τέσσερις μήνες μετά, το βράδυ της 2ας Αυγούστου του 1977, ενώ βρισκόταν στο γραφείο του στην Αρχιεπισκοπή ένιωσε ξανά πόνο στο στήθος.

Αμέσως, κλήθηκαν στο προεδρικό μέγαρο οι προσωπικοί του γιατροί, Λυσαρίδης και Σαλμπιάν, οι οποίοι διαπιστώνουν την κρισιμότητα της κατάστασης του. Όταν κατέφθασε ο προσωπικός γιατρός του Κωνσταντίνου Καραμανλή, καθηγητής της καρδιολογίας Ευτύχιος Βορίδης, βρήκε τον αρχιεπίσκοπο σε κωματώδη κατάσταση. Το καρδιογράφημα έδειξε ότι μετά το δεύτερο έμφραγμα νεκρώθηκε και το μπροστινό μέρος της καρδιάς, περιορίζοντας απελπιστικά την αντλητική της ικανότητα.

Η καρδιά του ωστόσο μεταφέρθηκε στο Θρονί, μετά από 33 χρόνια. Στο βιβλίο «Κυπρίων ιατρών έργα» του γιατρού Λάκη Αναστασιάδη, αναφέρεται ότι η νεκροψία στη σορό του Μακαρίου διενεργήθηκε επί τόπου στο κρεβάτι όπου πέθανε στην Αρχιεπισκοπή, «με πρωτόγονες και απαράδεκτες νεκροτομικές διεργασίες». Κι αυτό γιατί ιθύνοντες του στενού περιβάλλοντος του Πρώτου Προέδρου, δεν ήθελαν να μεταφερθεί το σώμα του στο νεκροτομείο. Ως αποτέλεσμα δεν κατέστη δυνατή η καταγραφή επίσημης νεκροτομικής έκθεσης. Η νεκροψία έγινε από τον παθολογοανατόμο του Νοσοκομείου Λευκωσίας, Πάνο Σταυρινό, στην παρουσία των γιατρών Λυσσαρίδη και Καλπιάν. Ο Σταυρινός είπε στο συγγραφέα του βιβλίου ότι: «Τα στεφανιαία αγγεία είχαν εκτεταμένες στενώσεις με διάχυτη ασβεστοποίηση και σκλήρυνση τους. Υπήρχε ουλή παλαιού εμφράγματος, αυτού που είχε υποστεί τον Απρίλιο του 1977.

Η καρδιά παρουσίαζε υπερτροφία και το βάρος της υπολογίσθηκε -δεν είχαμε την απαραίτητη ζυγαριά για ακριβές μέτρημα- σε περίπου 450 – 480 γραμμάρια. Την καρδιά την αφαίρεσα από τη σορό και τη μετέφερα προσωπικά στο Λονδίνο για περαιτέρω εξετάσεις, κατόπιν οδηγιών του τότε Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Μιλτιάδη Χριστοδούλου». Από τις εξετάσεις των Άγγλων δεν διαπιστώθηκε τίποτε διαφορετικό και επιστρέφοντας στην Κύπρο ο Σταυρινός προχώρησε σε ταρίχευση της καρδιάς, την οποία παρέδωσε στην Αρχιεπισκοπή για φύλαξη. Η καρδιά του Μακαρίου παρέμεινε στην Αρχιεπισκοπή μέχρι το 2010 και 33 χρόνια μετά το θάνατο του τοποθετήθηκε στον τάφο του στο Θρονί της Παναγιάς του Κύκκου, με πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου».

Ακολουθούν πρωτοσέλιδα και άρθρα από Κύπρο-Ελλάδα-Τουρκία αλλά και New York Times για τον θάνατο του Μακαρίου 

Bίντεο από το λαϊκό προσκύνημα και την κηδεία:

*Εικόνα από mixanitouxronou.com.cy